لطفا توجه کنید که تا به‌حال هیچ دارویی اختصاصی برای ویروس کرونا وجود ندارد. واکسن نیز هنوز تولید نشده است. بهترین راهکار موجود پیشگیری از ابتلا به بیماری و عدم توجه به شایعات است.

شایعه: یک دکتر ژاپنی گفته هر ۱۵ دقیقه آب بنوشید تا ویروس شسته شود!

این ادعا فاقد هرگونه اساس زیست‌شناختی است. البته مصرف مایعات کافی به‌ویژه در بیماران توصیه می‌شود و برای جلوگیری از کم‌آبی بدن مفید است، ولی کروناویروس و سایر عوامل بیماریزای تنفسی، از راه دستگاه تنفس وارد بدن می‌شوند و حتی نوشیدن مداوم آب نمی‌تواند از ورود آن‌ها جلوگیری کند.

با تشکر از دکتر بابک عزیز افشاری

یکی از فرضیه‌ها درباره ویروس جدید این است که چینی‌ها انواع جانداران از جمله خفاش را زنده‌زنده می‌خورند و این باعث شیوع این بیماری شده است. یکی از ویدئوها در این‌باره بیش از ۱۳ میلیون بار دیده شده است. حتی گفته شده منشاء ویروس جدید از انستیتو ویروس‌شناسی ووهان بوده است.

البته پژوهش‌هایی در مورد ارتباط بین خفاش و کروناویروس جدید انجام شده است ولی در تفسیر نتایج آن‌ها باید به‌شدت محتاط بود. هیچ شواهدی نشان نداده «خوردن» خفاش باعث ابتلا به کرونا شده باشد. حتی این‌که همه‌گیری اخیر از بازار حیوانات در ووهان شروع شده، ثابت نشده است.

آن‌چه تاکنون می‌دانیم این است که آلودگی‌هایی در این بازار گزارش شده که شامل این ویروس بوده است. تحلیل ژنتیکی نشان می‌دهد ریشه ویروس احتمالا از خفاش است، ولی این‌که آیا پرش (جامپ) آن از خفاش به انسان، مستقیم بوده یا به‌طور غیرمستقیم و به واسطه یک میزبان حیوانی دیگر رخ داده، هنوز روشن نیست. فعلا غالب‌ترین نظریات به این شکل است که ویروس از خفاش به نوعی حیوان مورچه‌خوار منتقل شده که در بازار حیوانات فروخته می‌شوند و احتمالا از طریق تماس با این حیوان ویروس به انسان منتقل شده است.

با تشکر از دکتر بابک عزیز افشاری

راهنمای پیشگیری و کنترل کووید 19 (کرونا ویروس) ویژه کارکنان آزمایشگاه های تشخیص طبی و تحقیقاتی مرتبط:

دانلود راهنما (PDF)

انجمن متخصصین داروسازی بالینی با همکاری بیمارستان مسیح دانشوری یک دفترچه راهنما برای بیماران کرونا بعد از ترخیص تهیه کرده است. می‌توانید در انتهای این مطلب دفترچه کامل را به صورت فایل پی‌دی‌اف دانلود کنید. در اینجا نیز می‌توانید برخی از بخش‌های مهم راهنما را مطالعه کنید:

خلاصه راهنمای بیماران کرونا پس از ترخیص:

دوست عزیز خوشحالیم که توانستید بیماری کرونا را شکست دهید و به سلامت از بیمارستان ترخیص شدید. ولی باید به شما یادآور شویم که درمان شما هنوز کامل نشده و همچنان نیاز به مراقبت دارید. حال که سلامتی خود را نسبتا بازیافتید، از شما تقاضا داریم نکات زیر را در منزل به دقت مطالعه و رعایت نمایید تا در کنار حفظ سلامت خود، از انتشار بیشتر این بیماری و ابتلای سایر هموطنان عزیزمان به آن جلوگیری شود.

نکاتی پیرامون استفاده از ماسک و دستکش:

۱- در زمانی که بیمار اطراف فردی دیگر یا حیوان خانگی است، باید حتماً از ماسک استفاده کند.
۲- اگر قادر به استفاده از ماسک نباشد حتماً در اتاق جدا بماند و در صورتی که فرد دیگری وارد اتاق می شود حتماً ماسک بزند
۳- در هنگام عطسه یا سرفه با دستمال کاغذی جلوی دهان و بینی را بپوشاند، سریع دستمال را در یک سطل در دار بیندازد و دستها را به مدت ۲۰ ثانیه با آب و صابون شسته یا با الکل ۷۰ درجه ضدعفونی کند. در هنگام ضدعفونی با الکل پس از آغشته شدن کامل دست ها تا بالای مچ آنقدر دست‌ها را به هم ماساژ دهید تا الکل خشک شود.
۴- اگر دست های بیمار به ترشحات آلوده شد حتماً باید دست ها را با آب و صابون طبق اصول گفته شده بشوید و بعد از شستشو می تواند از الکل نیز استفاده کند.
۵- فردی که از بیمار مراقبت می کند قبل از ورود به اتاق بیمار باید یک ماسک ساده بپوشد.
۶- توجه کنید قبل از پوشیدن ماسک دست ها را طبق دستور اول عمل شستشوی دست خوب بشویید.
۷- ماسک باید به طور کامل تمام ناحیه اطراف دهان و بینی را بپوشاند و کاملاً اندازه باشد.
۸- در صورتیکه ماسک به ترشحات بیمار آلوده شود (به طور مثال بیمار در صورت شما عطسه یا سرفه کند) ماسک سریع تعویض کنید طبق روشی که در ادامه گفته می‌شود.
۹- جهت درآوردن ماسک به هیچ وجه جلوی ماسک یا همان قسمت پارچه‌ای را لمس نکنید بلکه بند ماسک را گرفته و ماسک را بیرون بیاورید و سریع در یک سطل در دار بیندازید.
۱۰- پس از درآوردن ماسک طبق دستورالعمل سریع دست های خود را شسته و ضدعفونی کنید از تماس مستقیم با ترشحات بیمار (هم ترشحات تنفسی و هم ترشحات دیگر مثل ادرار و مدفوع) خودداری کنید.
۱۱- در صورت انجام اقدامات مراقبتی از بیمار، حتما دستکش یکبار مصرف هر دو دست بپوشید و ماسک به صورت بزنید.
قبل از پوشیدن دستکش و همینطور بعد از خارج کردن دستکش، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید و سپس ضدعفونی کنید.

توجه: ابتدا دستکش ها را خارج کنید سپس دست ها را بشویید و در انتها ماسک را درآورید و باز مجدد دستها را بشویید و ضدعفونی کنید.

دقت داشته باشید تحت هیچ شرایطی ماسک و دستکش استفاده شده را مجدداً مصرف نکنید.

توصیه هایی برای شستن لباسها

۱- لباس ها، ملحفه و حوله های حمام و دستشویی بیمار را به طور مجزا از سایر لباس‌ها را با مایع یا پودر لباسشویی معمول و با آب ۶۰ تا ۹۰ درجه سانتیگراد بشوید و به طور کامل خشک کنید. لباسهای کثیف فرد بیمار را داخل کیسه بگذارید و درب آن را ببندید لباسهای خاکی را نتکانید و از تماس لباس های آلوده با پوست خود و لباس‌های دیگر جلوگیری کنید.

۲- برای تمیز کردن سطوح آلوده، حمل لباس‌ها و ملحفه های بیمار حتما دستکش بپوشید. اگر از دستکش های ظرفشویی استفاده می کنید بعد از حمل وسایل بیمار آنها را با آب و صابون بشویید و با محلول هیپوکلریت سدیم ۵ درصد (طرز تهیه در موارد قبلی) ضدعفونی کنید. اگر از دستکش یکبار مصرف استفاده می کنید پس از اتمام کار آنها را دور بیندازید. قبل از پوشیدن دستکش و پس از درآوردن آن دست ها را بشویید.

۳- دستکش، ماسک یا هر پوشش یکبار مصرف یکبار مصرفی که برای مراقبت از بیمار استفاده می‌شود باید در سطل آشغال دربسته در اتاق خود بیمار نگهداری شود و هنگام دور انداختن روی آن برچسب زباله عفونی چسبانده شود.

نکات مرتبط با داروهای تجویز شده

ممکن است برحسب شرایط، یک یا همه داروهای ذکر شده زیر برای شما تجویز شده باشد. لطفاً هنگام مصرف داروها به نکات زیر توجه کنید:

اگر داروی هیدروکسی کلروکین برای شما تجویز شده است:
- دارو را همراه غذا یا یک لیوان شیر مصرف کنید.
- قرص را با یک لیوان آب میل کنید و از شکستن و جویدن قرص خودداری کنید.
- دارو را به موقع و سر ساعت مصرف کنید.
- به فاصله ۴ ساعت قبل و بعد از مصرف دارو از مصرف ترکیبات آنتی اسید مثل شربت و قرص و ساشه آلومینیوم ام جی اس و شربت منیزیم هیدروکسید خودداری کنید.
- در صورتی که داروهای دیگر مصرف می‌کنید، پزشک خود را از مصرف آنها مطلع کنید.

اگر داروی اسلتامیویر (تامیفلو) برای شما تجویز شده است:
بهتر است دارو را با غذا مصرف کنید ولی در شرایطی که به غذا دسترسی ندارید می توانید دارو را با معده خالی نیز مصرف کنید.
- حتما سر ساعت دارو را مصرف کنید و در صورتی که فکر می کنید ممکن است فراموش کنید، ساعت کوک کنید.
- در صورتی که نمی توانید کپسول را قورت دهید می توانید محتویات آن را در یک شربت حل کنید و میل کنید.
- اگر مصرف دارو را فراموش کردید، هنگام به‌یادآوردن سریع آن را مصرف کنید ولی اگر کمتر از ۲ ساعت به زمان مصرف قرص بعدی زمان دارید دیگر مصرف نکنید و هنگام رسیدن زمان مصرف از خوردن دو کپسول با هم اجتناب کنید.
- در صورت مصرف داروهای دیگر، حتماً اسامی و الگوی مصرف داروها را با پزشک خود در میان بگذارید.

اگر داروی Kaletra (لوپیناویر + ریتوناویر) برای شما تجویز شده است:
- هرگز مصرف دارو را فراموش نکنید.
- دارو را با غذا مصرف کنید و در صورت عدم دسترسی به غذا می‌تواند دارو را با معده خالی مصرف کنید.
- از شکستن یا خرد کردن قرص اجتناب کنید و قرص را درسته با یک لیوان آب مصرف کنید.
- در صورت فراموش کردن مصرف قرص هر موقعی که به یاد آوردید دارو را مصرف کنید ولی اگر کمتر از ۲ ساعت تا مصرف قرص بعدی زمان باقی است از مصرف قرص فراموش شده خودداری کنید.

توصیه بسیار مهم و جدی: در صورتی که داروهای دیگری مصرف می‌کنید حتماً پزشک خود را مطلع کنید.

تدوین کنندگان:

- انجمن متخصصین داروسازی بالینی ایران

- مرکز آموزشی، پژوهشی، درمانی سل و بیماری های ریوی دکتر مسیح دانشوری

- بخش مراقبت های دارویی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری

دانلود نسخه کامل راهنما (PDF)

مطالب بسیاری درباره فواید خوردن سیر برای پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ در فیسبوک و سایر رسانه‌های مجازی دست‌به‌دست می‌شود. سازمان سلامت جهانی (WHO) می‌گوید سیر یک ماده غذایی مفید و سالم است و خواص ضدمیکروبی دارد، ولی هیچ شواهدی موجود نیست که نشان دهد خوردن آن از ابتلا به کرونا ویروس جدید پیشگیری می‌کند.

در اغلب موارد، خوردن سیر یا مواد غذایی مشابه به مقدار کم، ضرر مستقیم ندارد، به‌شرطی که باعث اعتماد به نفس کاذب نشود و در کنار آن، موازین بهداشتی هم رعایت شود. همچنین، برخی افراد ممکن است با زیاده‌روی در مصرف این مواد غذایی، دچار مشکلات مختلف شوند. یک زن در جنوب چین، به دنبال خوردن یک‌ونیم کیلو سیر خام! به‌دلیل التهاب شدید گلو در بیمارستان بستری شد.

با تشکر از دکتر بابک عزیز افشاری

با توجه به شروع بیماری کرونا و لزوم انجام حفاظت فردی به‌ویژه برای کادر پزشکی، توجه همکاران عزیز را به نکات زیر درخصوص استفاده از دستکش های بهداشتی جلب می‌کنیم (البته این آموزش و توصیه‌ها، برای مشاغل دیگر نیز کاربردی و قابل استفاده است):

۱- دستکش لاتکس: به رنگ کرم روشن: قابل نفوذ نسبت به اتانول/میزان نفوذ ویروس کمتر از 1درصد/قابلیت استفاده طولانی مدت تا حدود 16 ساعت و ضدعفونی با اتانول.

2-دستکش نیتریل: به رنگ آبی/غیرقابل نفوذ به اتانول/میزان نفوذ ویروس 1تا 3 درصد /قابلیت استفاده طولانی مدت تا حدود 8 ساعت و ضدعفونی با الکل.

3-دستکش وینیل: بی رنگ است و چسبان نیست/میزان نفوذ این نوع نسبت به ویروس حدود ۲۹ درصد است ودر صورتی که با اتانول یا مواد ضدعفونی در تماس باشد قابلیت نفوذپذیری تا 50 درصد افزایش می‌یابد.

4- دستکش نایلونی یا فریزری: پوشش مناسبی در برابر ویروس‌ها نیستند و درصورت تماس با اتانول یا مواد ضدعفونی میزان نفوذ تا ۹۰درصد افزایش می یابد.

به‌صورت خلاصه: جهت حفاظت «کادر درمان» بهترین نوع در درجه اول دستکش لاتکس و بعد از آن دستکش نیتریل می‌باشد. 

با تشکر از: دکتر حسن عارفی (فوق تخصص قلب و عروق)

دکتر جماعتی فوق تخصص ریه (و قائم مقام بیمارستان مسیح دانشوری یکی از مراکز اصلی درمان کرونا به حساب می‌آید) در یک ویدیوی کوتاه به بیان تجربیات‌شان در تشخیص و مدیریت بیماران مبتلا به کرونا ویروس جدید پرداخته‌اند که آن را در ادامه ملاحظه می‌کنید.

دانلود مجموعه چک لیست های جامع مراکز ارائه دهنده خدمات اورژانس دندانپزشکی در شرایط اپیدمی کرونا ویروس جدید:

دانلود (PDF)