استفاده ازماسک بطور قطع انتقال کووید۱۹ را کاهش می دهد. شواهد نشان می دهد استفاده از ماسک باعث می شود شما به فرم خفیف تر کووید۱۹ مبتلا شوید. ماسک می تواند دوز ویروسی که وارد بدن می شود را کاهش دهد. براساس شواهدی که وجود دارد ماسک می تواند از شما محافظت کند اما گاهی فرد با وجود استفاده از ماسک ممکن است مبتلا شود. در یک مطالعه که در یک کارخانه تهیه و بسته بندی غذاهای دریایی انجام شد تمام کارمندان ملزم به استفاده از ماسک شدند. نتایج نشان داد %95 از افراد مبتلا شده بدون علامت بودند.
درماه مارچ یک کشتی تفریحی که از آرژانیتین به مقصد انتارتیکا در حرکت بود تعدادی از مسافران به کووید۱۹ مبتلا شدند مسافران از ماسک جراحی و خدمه از ماسک های N95 استفاده کردند %81 افرادی که تستشان مثبت شده بود بی علامت بودند در حالیکه مطالعات نشان داده که %40 افراد بی علامت هستند. باید توجه کنیم که اولین کشتی تفریحی که مسافران آلوده شدند فقط %18 انها بدون علامت بودند.
همچنین در یک مرغداری در میسوری که ویروس شیوع یافته بود به افراد ماسک داده شده و %95 افراد بدون علامت
بودند در یک منطقه که استفاده از ماسک الزامی بود 120نفر به کووید۱۹ مبتلا شده بودند که %95 انها بدون علامت
بودند بنابرین بنظر می رسد استفاده از ماسک بار ویروسی را به شدت کاهش می دهد.
یک مطالعه مهم در بین سربازان سوییسی انجام شد افراد در دو گروه (آبی /قرمز) با فاصله اجتماعی کم در ارتباط بودند که بترتیب 27پو 31 درصد افراد مبتلا دارای علایم بودند گروه سوم (سبز رنگ) با فاضله اجتماعی مناسب با دو گروه در ارتباط بودند و هیچ یک از افراد علایمی نداشتند.
نویسندگان نتیجه گرفتند فاصله اجتماعی علاوه بر کاهش شیوع بیماری باعث کاهش تلقیح ویروس نیز می شود بار
ویروسی کمتر تعداد افراد بدون علامت بیشتر است.
بنابرین فاصله اجتماعی و ماسک می تواند میزان شیوع را کاهش دهد بعلاوه باعث می شود بار ویروسی کاهش یابد
و شدت عفونت نیز کم شود.
انواع مختلفی از ماسک در حاضر وجود دارد. ما در بازار انواع مختلفی از ، N95 , جراحی و پارچه می بینیم که هرکدام ذراتی با سایز و اندازه مختلف می تواند از ان عبور کنند در اینجا بطور خلاصه انها را مقایسه می کنیم.
همانطور که در شکل می بینیم در ذرات بزرگتر از 1میکرو ماسک های جراحی قابل مقایسه با ماسک N95 هستند اما در
ذرات کمتر از 1میکرو ماسک N95بهتر عمل می کنند هرچند ماسک جراحی در زیر 1میکرو %60 از ذرات را فیلترمی کند.
ماسک خانگی یا پارچه ی بسته به جنس پارچه دارای حداقل کیفیت می باشند و بیشتر در جلوگیری از عبور قطرات تنفسی موثر هستند.
اما در مورد ماسک های دریچه دار باید احتیاط کرد این ماسک های طوری طراحی شدن که فقط هوا ورودی را فیلتر می
کند و هوا بازدمی از فیلتر عبور می کند بنابرین یک فرد آلوده که از این ماسک استفاده کنند قطرات بازدمی به سادگی وارد محیط می شود.
در مورد نقش ماسک در کاهش بار ویروسی
در یک مطالعه در مورد نقش ماسک در کاهش بار ویروسی Flu نشان داده شده که استفاده از ماسک باعث کاهش 3.4 برابر میزان بار ویروس در بازدم می شود.
در یک مطالعه نشان داده شده که بار ویروسی با شدت بیماری و علایم در ارتباط است: بار ویروسی بیشتر، علایم شدید تر
حالا می توانیم نقاط را بهم وصل کنیم:
ماسک باعث کاهش بار ویروسی می شود.
کاهش بار ویروسی باعث کاهش علایم یا کاهش شدت بیماری می شود.
پس آیا می توان نتیجه گرفت که ماسک شدت بیماری کاهش می دهد؟
البته همیشه این فرمول درست نیست اگه عامل A بر B تاثیر گذار باشد و B بر C پس A بر C تاثیر گذار است
اما شواهد تا حدی از این فرضیه حمایت می کنند.
بهروز کریمیان، دانشجوی دکتری بیوشیمی بالینی
برخی از بیماران بعد از بهبودی کووید۱۹، با عارضهای طولانیمدت به نام post-viral syndrome مواجه خواهند شد. علایم این سندروم شامل خستگی و مهمغزی fatigue and brain fog است.
احتمال میدهند عامل آن سایتوکینهایی باشند که از سد خونی مغزی عبور میکنند.
سندروم خستگی پساز ویروس که به نام myalgic encephalomyelitis) ME) نیز شناخته میشود، میتواند در هر سنی روی افراد تأثیر بگذارد، اما در زنان و بزرگسالان، ماندگارتر است.
بیماران مبتلا با گذشت زمان، به تدریج بهبود مییابند. برای بهبودی هرچه سریعتر این سندرم، بر بهداشت خواب تأکید میشود و گاه مصرف داروهای خوابآور یا حتی ضدافسردگی با دوز کم برای بهبود کیفیت خواب توصیه میشود. مراقبه و یوگا، درمانهای رفتارشناختی و ورزشدرمانی نیز برای بهبود این سندرم مفید است.
پس از شیوع ویروس سارس، برخی افراد بهبود یافته از این بیماری تا سه سال بعد، خستگی، ضعف عضلانی و مشکلات خواب را تجربه میکردند.
ابتلا به کووید ۱۹ در بسیاری از موارد بی علامت یا با علائم خفیف است. در درصدی می تواند باعث بروز علائم و نیاز به بستری در بیمارستان شود .ممکن است به دلیل پیشرفت بیماری، هایپوکسی و نارسایی تنفسی بیمار نیاز به تهویه مکانیکی طولانی مدت داشته باشد.
در بریتانیا، میزان مرگ (Fatality rate) در بیماران بستری ۲۶٪ و در بیمارانی که نیازمند تهویه مکانیکی هستند به ۳۷٪ میرسد.
بررسی ها نشان دادند، داروی رمدسیویر به بهبود سریع تر بیمار کمک میکند و زمان بستری در بیمارستان را کاهش می دهد، اما نیاز به بررسی در مورد دارویی است که بتواند میزان مرگ و میر را کاهش دهد.
در نوع شدید بیماری کووید ۱۹ ، در گرافی ریه شواهد درگیری گسترده وجود دارد و در اتوپسی بیماران فوت کرده ، تخریب گسترده آلوئولها، اینفیلتراسیون التهابی و ترومبوزهای میکرووسکولار به چشم می خورد.
چندین مداخله درمانی برای کاهش صدمات ارگان های التهابی در پنومونی ویروسی پیشنهاد شده است ، اما ارزش گلوکوکورتیکوئیدها به طور گسترده مورد بحث قرار گرفته است.در برخی مطالعات متیل پردنیزولون تاثیر درمانی داشته است اما نتایج به دلیل کوچک بودن حجم نمونه قابل اعتماد نیست. بسیاری از گایدلاینها استفاده از گلوکوکورتیکوئیدها را در این بیماران پیشنهاد نمی کنند و منع مصرف دارد. هرچند چین برای فرم شدید بیماری پیشنهاد کرده است و برخی از مراکز در دنیا ، ۵۰٪ اثر درمانی گلوکوکورتیکوئیدها را در این موارد گزارش کرده اند.
یک ریکاوری ترایال (Recovery Trial ) تصادفی - شاهددار در بریتانیا به منظور بررسی تاثیر داروهای مختلف انجام شد.
هرچند ترایال دگزامتازون ، هیدروکسی کلروکین و لوپیناویر/ریتوناویر متوقف شده است ، ترایال آزیترومایسین، Toclizumab و convalescent plasma در حال حاضر ادامه دارد.
در ترایال دگزامتازون که در ماه می ۲۰۲۰ انجام شد.
۲۱۰۴ بیمار در گروه دریافت کننده مراقبتهای حمایتی به علاوه دگزامتازون قرار گرفتند و ۴۳۲۱ بیمار در گروه شاهد که تنها تحت مراقب معمول و حمایتی بودند.
ابتلای تمامی این افراد به عفونت SARS-CoV2 تایید شده بود ، محدودیت سنی بیماران برای ورود به این مطالعه نداشتند. خانمهای باردار و شیرده نیز در این مطالعه شرکت داشتند. افراد به طور تصادفی در گروه ها قرار گرفتند
گروه دریافت کننده دگزامتازون ، ۶ میلی گرم دگزامتازون به شکل خوراکی یا وریدی به مدت ده روز دریافت کردند.
میانگین سنی افراد مورد مطالعه در گروه ها ۶۶ سال بود، ۳۶٪ بیماران خانم بودند.
بیماری زمینه ای افراد بستری تحت مطالعه نیز بررسی شد، ۲۴٪ مبتلا به دیابت، ۲۷٪ بیماری قلبی -عروقی،۲۱٪ بیماری مزمن ریوی و۵۶٪بیماران حداقل یک بیماری زمینه ای داشتند.
دراین انتخاب تصادفی ، ۱۶٪ تحت درمان با تهویه مکانیکی تهاجمی یا اکمو، ۶۰٪ فقط اکسیژن با یا بدون تهویه مکانیکی غیرتهاجمی و ۲۴٪ هیچ کدام از این مراقبتها را دریافت نکردند.
هر دو گروه به مدت ۲۸ روز پیگیری شدند. ۴۸۲ نفر (۲۲.۹٪) از گروه دریافت کننده دگزامتازون و ۱۱۱۰ نفر(۲۵.۷٪) افراد گروه شاهد در طی ۲۸روز پیگیری فوت کردند.
نتایج به دست آمده نشان داد، میزان مرگ در گروه دریافت کننده دگزامتازون پایین تر بود، ریسک و احتمال نیاز به تهویه مکانیکی تهاجمی در گروه دریافت کننده دگزامتازون پایین تر بود، طول مدت بستری در گروه دریافت کننده دگزامتازون نیز کمتر بود.
بیشترین تاثیر را دگزامتازون بر میزان مرگ در گروه دریافت کننده تهویه مکانیکی تهاجمی داشت و کمترین تاثیر مربوط به گروهی بود هیچ حمایت تنفسی دریافت نکردند. حتی به نظر می رسد ممکن است در این گروه آسیب رسان هم باشد.
تاثیر دگزامتازون بعد از روز هفتم شروع علائم ، به نظر بیشتر است ، در زمانی که احتمال آسیب ریه بیشتر است.
باید به این نکته اشاره کرد که مهم ترین مطلب در استفاده از گلوکوکورتیکوئیدها این است که دوز مناسب در زمان مناسب در بیمار مناسب استفاده شود.
انتخاب نامناسب میتواند نه تنها سودمند نباشد بلکه آسیب رسان نیز باشد.
استفاده از این دسته دارویی در بیماران مبتلا به سارس ، مرس و آنفولانزا نشان داده است که زمان کلیرنس ویروس را در بیماران دریافت کننده کندتر می کند هرچند ارزش بالینی این یافته مشخص نیست.
برخلاف سارس که پیک دفع ویروس در هفته دوم بیماری است به نظر می رسد در بیماری کووید ۱۹ در اوایل بیماری است و به مروز کاهش می یابد.
در نهایت نتایج این ترایال نشان داد، دگزامتازون در موارد شدید کووید ۱۹ که نیاز به تهویه مکانیکی دارند سودمند است.
دکتر زهرا فرزاد.
لینک منبع
یک مطالعه منتشرشده در نشریه Radiology میگوید که در شریانهای پای افراد مبتلا به COVID-19، لختههای خطرناک خونی دیده شده است.
این پژوهشگران میگویند که بیمارانی که نشانههایی از خونرسانی ناکافی به اندامهای انتهایی دارند، لختههای بزرگتری در پایشان تشکیل شده است. همچنین خطر قطع اندام و مرگ در این افراد بیشتر است.
قبلاً ارتباط این بیماری با تشکیل لخته خونی در شریانهای ریوی شناخته شده بود. مسئله کمتر شناختهشده ارتباط بین این بیماری با لخته در سایر اندامها و بهخصوص اندامهای انتهایی بود.
در طی پیک بیماری COVID-19 در نیویورک، رادیولوژیستها متوجه افزایش تعداد بیماران با ترومبوز شریانهای انتهایی تحتانی در CT آنژیوگرافیها شدند. این بیماران با احساس سردی، درد یا تغییر رنگ پاهایشان مراجعه میکردند.
این علائم که مربوط به ایسکمی پاها بودند، با علائم دیگری از جمله دیسترس تنفسی، سرفه، تب و وضعیت تغییریافته روانی همراه بودند.
پژوهشگران در این مطالعه ۱۶ بیمار مبتلا به COVID-19 (با میانگین سنی ۷۰ سال) را با ۳۲ بیمار بدون COVID-19 (با میانگین سنی ۷۱ سال) مقایسه کردند. تمام بیماران مبتلا به COVID-19 در CT آنژیوگرافی حداقل یک لخته در پایشان داشتند، در حالی که در گروه کنترل ۶۹٪ افراد لخته داشتند. همچنین لختههای بیماران مبتلا به COVID-19 بزرگتر بود.
در این مطالعه، لخته موجب قطع عضو در ۲۵٪ افراد و مرگ در ۳۸٪ افراد شد.
لینک مقاله مدیکال اکسپرس
دکتر علیرضا جهانگیرفرد، وبینار نقش مدیریت خون بیمار در یک پاندمی
- براساس تحقیقی که به صورت پریپرینت در مجله American Journal of Gastroenterology چاپ گردیده، مصرف مهارکنندههای پمپ پروتون (مانند امپرازول و پنتوپرازول) میتواند باعث افزایش خطر ابتلای به کروناویروس شود.
- مصرف یکبار در روز این داروها ۲.۲ برابر و مصرف دوبار در روز این داروها ۳.۷ برابر میتواند موجب افزایش ریسک ابتلا به کروناویروس شود.
- این افزایش خطر در مصرف کنندگان داروهای مهارکننده هیستامین 2 (مانند فاموتیدین و رانتیدین و...) مشاهده نشد.
توضیح بسیار ضروری:
نتایج این تحقیق به آن معنی نیست که مصرف کنندگان داروهای مهار کننده پمپ پروتون باید مصرف این داروها را بدون مشورت با پزشک خود قطع کنند.
بسیاری از مواقع این داروها برای سلامت بیماران بسیار لازم است و عدم مصرف خودسرانه آنها میتواند لطمات جبران ناپذیر به بیماران بزند.
تمام داروها عوارضی دارند که مصرف یا عدم مصرف آنها با صلاحدید پزشک و رعایت قاعده منفعت بیشتر در برابر عوارضشان باید مصرف شود.
بهترین کار برای بیماران مصرف کننده داروهای مهار کننده پمپ پروتون رعایت مسایل بهداشتی مانند استفاده از ماسک و دوری از تجمعات غیرضروری و مشاوره با پزشک معالجشان است.
- در افراد Asymptomatic:
۱۰ روز بعد از تست PCR مثبت
یا
منفی بودن دو تست PCR به فاصله ۲۴ ساعت
- در افراد Symptomatic:
۱۰ روز بعد از اولین بروز نشانهها + حداقل ۳ روز بدون علامت (نداشتن تب و نشانههای تنفسی)
یا
حداقل ۳ روز بدون علامت (نداشتن تب و نشانههای تنفسی) و منفی بودن دو تست PCR به فاصله ۲۴ ساعت
- توصیه میشود که زمان قرنطینه برای دو گروه طولانیتر شود:
۱- پرسنل بهداشتی و درمانی که در تماس با افراد با ریسک بالا برای ابتلا و مرگ ناشی از کووید۱۹ هستند.
۲- بیمارانی که ممکن است سیستم ایمنی ضعیفتری داشته باشند و مدت طولانیتری ناقل بیماری باقی بمانند.
پانویس: این گایدلاینها مرتب در حال بهروز رسانی هستند. قبلا WHO معیارهای خود را ارایه کرده بود که CDC روش آزمایشگاهی را نیز بدان افزوده است.
داروی کلروکین در این روزهای پاندمی بیماری کووید-۱۹ به بحث روز محافل علمی تبدیل شده است و مخالفان و موافقان زیادی نیز دارد.
به بیان ساده میتوان گفت این دارو با تداخل در pH مورد نیاز برای تقریباً تمامی فرایندهای سنتز پروتئین و تشکیل وزیکولهای داخل سلولی، همه فعالیتهای یک سلول را کاهش میدهد که به طور کلی به صورت کاهش تمامی سایتوکاینها و تولیدات سلولی و حتی فعالیت ویروسها که به این سازوکارهای سلولی نیازمند هستند، نمود مییابد.
همانطور که در شکل بالا میبینیم، تمامی فلشهای قرمزرنگ مسیرهایی است که توسط کلروکین مهار میشوند.
کلروکین در ایجاد پاسخ ایمنی و فعال شدن سیستم ایمنی تداخل ایجاد میکند چون سایتوکاینهای لازم برای ایجاد پاسخ و فعال شدن ایمنی ذاتی از طریق گیرندههای Toll-like را مهار میکند.
کلروکین خاصیت ضد ویروسی دارد چون در تمام مراحل ورود، تکثیر و جوانهزنی ویروس در سلولها تداخل ایجاد میکند.
کلروکین ضد التهاب است چون در تولید سایتوکاینهای التهابی و گیرندههای آنها تداخل ایجاد میکند و به این ترتیب در کاهش عوارض ناشی از طوفان سایتوکاینی نیز موثر است.
کلروکین به نفع برتری ایمنی سلولی است چون در کارکرد فاگوزوم تداخل ایجاد میکند و با نشت آنتیژنهای ویروسی به سیتوزول عرضه متقاطع (توسط MHC I) توسط سلولهای عرضه کننده تقویت میشود.
استفاده از این دارو در اوایل بیماری به نفع کاهش گسترش عفونت ویروسی و به ضرر شکلگیری و فعال شدن پاسخ ایمنی مناسب و به ویژه ایمنی همورال است.
استفاده از این دارو در روزهای واپسین بیماری به نفع کاهش بار ویروس و به نفع کاهش التهاب و عوارض ناشی از طوفان سایتوکاینی است.
دکتر احسان شجاعیفر
پژوهشگر طب پیشگیری و ایمنیشناسی
با توجه به اپیدمی کروناویروس جدید، الگوی بیماریزایی و ابتلای ویروس در کشور و دیگر نقاط جهان وهمچنین پیشبینی روند بیماری و مدل های اپیدمیولوژیک در قالب یک گزارش «روزنگار اپیدمیولوژی کرونا ویروس» منتشر میشود. این روزنگار به همت کمیته اپیدمیولوژی کووید- 19 وزارت بهداشت تهیه میشود.
به گفته دکتر علی اکبر حق دوست، معاون آموزشی وزارت بهداشت و مدیر کمیته اپیدمیولوژی کووید- 19، این فکت شیت با استفاده از ظرفیت متخصصین کمیته کشوری و اساتید برجسته دانشگاههای علوم پزشکی کشور و همچنین تجارب دیگر کشورها در بررسی اپیدمیولوژیک بیماری و یافته های خارجی و داخلی بررسی و اعلام خواهد شد:
استاتین خاصیت ضد التهابی دارد و در درمان بیماریهای متفاوتی بهکار میرود. حال پرسشهایی در زمینه امکان مفیدبودن آنها برای درمان عفونتهای حاد ویروسی از جمله آنفلوانزا و COVID-19 و خطرات احتمالیشان وجود دارد که در این مطلب به برخی از آنها میپردازیم:
- برخی از مطالعات بیان کردهاند که درمان با استاتین موجب کاهش پیامدهای قلبی-عروقی و احتمالاً مرگ در بیماران مبتلا به آنفلوانزا یا پنومونی میگردد. بنابراین ممکن است استاتین برای بیماران مبتلا به COVID-19 نیز مفید باشد.
- شواهد محدود و متناقض هستند. یک کارآزمایی بالینی نشان داده که مصرف استاتین از راه دهانی میتواند موجب کاهش مرگ در افرادی باشد که پنومونی داشته و از ونتیلاتور استفاده میکنند. اما نتایج یک کارآزمایی بالینی دیگر این نتیجهگیری را رد میکند.
- لازم به ذکر است که در مطالعات انجام شده آسیبی (harm) ناشی از استاتین گزارش نشده است. البته بیشتر مطالعات شامل بیماران مبتلا به عفونتهای آنفلوانزایی و باکتریایی بودهاند و نه ویروس کورونا. برخی امکان مفیدبودن استاتین در درمان ویروس کرونای MERS را مطرح کردهاند.
- تأکید بر تداوم و تبعیت از درمان با استاتینها در بیماران مبتلا به بیماری قلبی- عروقی آترواسکلروتیک (ASCVD)، دیابت و آنهایی که در معرض خطر ابتلا به ASCVD هستند منطقی به نظر میرسد. به خصوص اینکه نرخ مرگومیر مبتلایان به کوید ۱۹ در این بیماران بالاتر است (در بیماران قلبی- عروقی ۱۰٫۸٪ و بیماران دیابتی ۷٫۳٪).
- گایدلاینهای درمانی آمریکا استفاده از استاتین در بیماران بستری را توصیه کردهاند (راهنمای درمانی کوید ۱۹ در بیمارستان عمومی ماساچوست آمریکا)