۱. در بیماران مبتلا به کووید ۱۹: توصیه به عدم مصرف هیدروکسی کلوروکین می‌شود.

۲. در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ بستری در بیمارستان: توصیه به عدم مصرف ترکیب هیدروکسی‌کلروکین و آزیترومایسین می‌شود.

۳. در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ بستری در بیمارستان: توصیه به عدم تجویز Lopinavir/Ritonavir (Kaletra) می‌شود.

۴. در بیماران بستری critically ill (بیمارانی که نیاز به ونتیلاسیون مکانیکی یا ECMO دارند یا دچار سپسیس، نارسایی ارگان‌ها و ARDS شده‌اند): دگزامتازون با دوز ۶ میلی‌گرم در روز، به مدت ۱۰ روز یا تا زمان ترخیص توصیه می‌شود. در صورت عدم دسترسی به دگزامتازون، متیل پردنیزولون با دوز معادل ۳۲ میلی‌گرم در روز و پردنیزولون با دوز معادل ۴۰ میلی‌گرم در روز توصیه می‌شود.

۵. بیماران بستری severe اما non critical (اشباع اکسیژن خون شریانی زیر ۹۴% که بیمارانی که اکسیژن تکمیلی مصرف می‌کنند را نیز شامل می‌شود): توصیه به تجویز دگزامتازون می‌شود.

۶. بیماران بستری non severe بدون هیپوکسمی که به اکسیژن نیاز ندارند: توصیه به عدم استفاده از گلوکوکورتیکوییدها می‌شود.

۷. بیماران progressive severe یا critical بستری در بیمارستان که مارکرهای افزایش یافته سیستمیک دارند: توصیه به اضافه کردن Tocilizumab، به درمان‌های رایج دارد.

۸. در بیماران بستری در بیمارستان: توصیه به پلاسما درمانی فقط در کارآزمایی بالینی شده است.

۹. بیماران Severe بستری در بیمارستان: توصیه به استفاده از Remdesivir نسبت به عدم استفاده از آنتی وایرال‌ها می‌شود.

۱۰. بیماران در حال مصرف اکسیژن که ونتیله نیستند و نیاز به ECMO ندارند: توصیه به درمان ۵ روزه با Remdesivir شده است. در بیماران ونتیله و تحت درمان با ECMO، طول دوره درمان ۱۰ روزه است.

۱۱. بیماران بستری در بیمارستان با اشباع اکسیژن بالای ۹۴% که به اکسیژن تکمیلی نیاز ندارند: توصیه به عدم استفاده ازRemdesivir به صورت روتین شده است.

12. بیماران Severe بستری در بیمارستان: فاموتیدین برای درمان کووید ۱۹، خارج از کارآزمایی بالینی توصیه نمی‌شود.

۱۳. بیماران سرپایی mild to moderate که در ریسک پیشرفت بیماری، به سمت Severe هستند: Bamlanivimab/Etesevimab توصیه شده است.

۱۴. بیماران Severe بستری در بیمارستان: منوتراپی با ‌Bamlanivimab توصیه نشده است.

۱۵. بیماران Severe بستری در بیمارستان که به علت کنترااندیکاسیون نمی‌توانند کورتیکواسترویید دریافت کنند: توصیه به مصرف ‌Baricitinib با Remdesivir به جای Remdesivir، به تنهایی شده است.

۱۶. بیماران بستری در بیمارستان: توصیه به استفاده از Barticinib با Remdesivir به همراه کورتیکواستروییدها، فقط در کارآزمایی بالینی شده است.

۱۷. بیماران Severe بستری در بیمارستان: توصیه به عدم استفاده از Ivermectin خارج از کارآزمایی بالینی شده است.

۱۸. بیماران سرپایی: توصیه بر عدم استفاده از Ivermectin، خارج از کارآزمایی بالینی شده است.

منبع

مطالعات حیوانی در موش و خوک نشان داده است که واکسن جدید آکسفورد به‌نام RBD-SpyVLP پاسخ آنتی‌بادی قوی علیه ویروس SARS-CoV-2 تولید می‌کند. این واکسن بخش‌هایی از پروتئین spike ویروس به‌نام receptor binding domain یا RBD را در خود دارد. RBD به یک ماده شبیه ویروس متصل است که هیچ ماده ژنتیکی ندارد. نشان داده شده که این روش نسبت به RBD تنها، موجب پاسخ آنتی‌بادی قوی‌تری می‌شود.

همچنین دوزهای گوناگون با هم تفاوتی از لحاظ پاسخ ایمنی نداشتند. بدین معنا دوزهای کم این واکسن می‌تواند پاسخ مناسبی را در بدن ایجاد کند. این واکسن در دمای اتاق هم پایدار می‌ماند و قابلیت فریز هم دارد.

رسانه دانش ردا

UKRI

در یک مطالعه، نمونه خون افرادی که به کووید۱۹ مبتلا بودند، مورد بررسی قرار گرفت تا ارتباط بین سطح آنتی‌بادی علیه SARS-CoV-2، با مشخصات بالینی و خصوصیات دموگرافیک مشخص شود. بررسی‌ها نشان داد که در ۹۸٪ موارد (۱۱۳ نمونه)، تا ۵ هفته پس از شروع علائم، آنتی‌بادی علیه SARS-CoV-2 در خون وجود داشت. در ۷۹ مورد نیز تا ۳ ماه پس از شروع علائم، سطح آنتی‌بادی خون پایین نیامده بود.

عوامل زیر با سطح بالاتر آنتی‌بادی علیه SARS-CoV-2 در ارتباط بودند:
- بیماری شدیدتر
- سن بالاتر
- جنسیت مرد
- چاقی
- نمره بالاتر Charlson Comorbidity Index
- علائم شدیدتر بیماری شامل تب، درد شکمی، اسهال و کم‌شدن اشتها

رسانه دانش ردا

MedRxiv

در مطالعه‌ای که در نشریه «Thorax» منتشر شد، محققان دریافتند که سیگارکشیدن با افزایش علائم کرونا همراه است و احتمال بستری‌شدن مصرف‌کنندگان سیگار، پس از ابتلا به کرونا، بیش‌تر است.

پژوهشگران داده‌های سلامت شرکت‌کنندگان را در اپلیکیشن «ZOE COVID Symptom Study App» بررسی کردند. ۱۱٪ شرکت‌کنندگان سیگار می‌کشیدند و ۱۴٪ از آن‌ها سه علامت یکسان از کووید۱۹، یعنی تب، سرفه مداوم و تنگی نفس را داشتند.

احتمال اینکه فردی که سیگار می‌کشد، بیش‌تر از ده علامت از بیماری را داشته‌باشد، ۵۰٪ و احتمال اینکه بالای پنج علامت داشته‌باشد، ۲۹٪ بیش‌تر بود. شدت بیماری نیز با افزایش علائم رابطه مستقیم داشت. علاوه بر این، احتمال اینکه فرد پس از ابتلا به کرونا بستری شود، در مصرف‌کنندگان سیگار، دو برابر بیش‌تر بود.

رسانه دانش ردا

در مطالعه‌ای در دانشگاه میامی، محققان دریافتند که سلول‌های بنیادی بند ناف می‌توانند در درمان نوع شدید کووید۱۹ موثر باشند. سلول‌های بنیادی مزانشیمال بند ناف (UC-MSCs)، که خاصیت ضدالتهابی دارند، ممکن است در کاهش پاسخ ایمنی شدید کمک کنند. پژوهشگران به‌صورت تئوری استدلال کرده‌اند که می‌توان از این خاصیت، برای پیشگیری از طوفان سایتوکاینی، که در بیماران کرونایی با خطر مرگ همراه است، استفاده کرد.

در یک کارآزمایی بالینی، ۲۴ بیمار که کرونای شدید داشتند، شرکت کردند. به ۱۲ نفر از آن‌ها UC-MSCs تزریق شد. یک ماه پس از تزریق، ۱۰ بیمار زنده ماندند. یک بیمار به علتی نامرتبط مرد و تنها یک بیمار که بالای ۸۵ سال سن داشت، به علت کرونا جان باخت. همچنین این ۱۰ بیمار، هیچ عوارض جانبی جدی تجربه نکردند. در گروهی که UC-MSCs تزریق نکردند، ۵ نفر زنده ماندند و ۷ نفر جان باختند. همچنین بیش‌تر بیمارانی که UC-MSCs تزریق کردند، نسبت به سایرین، زودتر از بیمارستان مرخص شدند.

رسانه دانش ردا

BioNews

در طی آزمایشاتی بالینی در هند، مشخص شد، آیورمکتین (Ivermectin) که یک داروی ضدانگل است، می‌تواند میزان مرگ‌ومیر بیماران مبتلا کووید۱۹ را کاهش دهد. این مطالعه هنوز در ژورنال‌های علمی منتشر نشده‌است. این دارو با مهار ورود پروتئین‌های ویروس به داخل هسته، در فعالیت ضدویروسی نقش دارد.

در این مطالعه ۱۱۲ بیمار کرونایی شرکت کردند. به ۵۵ نفر آنان ۱۲ میلی‌گرم ivermectin در روز اول و دوم بستری‌شدن در بیمارستان داده شد و ۵۷ نفر آن‌ها دارونما مصرف کردند. تمام بیماران مراقبت‌های استاندارد و یکسانی را دریافت کردند. ۲۳٪ از افرادی که آیورمکتین مصرف کردند و ۳۱٪ افرادی که پلاسیبو دریافت کردند، در روز ششم حضور در بیمارستان تست PCRشان منفی شد. یعنی این دارو موجب افزایش سرعت پاک‌شدن ویروس از بدن نمی‌گردد. این درحالی است که در گروهی که آیورمکتین مصرف کردند، هیچ مورد مرگی رخ نداد، اما در گروه دیگر ۴ نفر جان باختند.

این دو گروه هیچ تفاوتی در علائم و شرایطی از جمله وضعیت مرخص شدن از بیمارستان، نیاز به ICU و تهویه مکانیکی نداشتند./ رسانه دانش ردا

                                                                                                                                            Medical-News

تحقیقات در کشور برزیل که از واکسن چینی برای کلینیکال ترایال استفاده می‌نمود، نشان داد که (efficacy) آن، حدود ۵۰٪ بوده‌ که بسیار پایین‌تر از ادعای چینی‌ها و انتظار برزیلی‌ها است.

انستیتو بوتانتان برزیل، که آخرین مرحله ترایال واکسن سینووَک را انجام می‌داد، اعلام نمود که حداکثر ۷۸٪ اثربخشی برای این واکسن متصور است. هرچند اعتقاد دارد که این میزان از اثربخشی برای عفونت‌های شدید بیماری می‌تواند محافظت‌کننده باشد. البته دانشمندان برزیلی به شفافیت نتایج ترایال مربوط شک دارند، لذا انستیتوی بوتانتان گزارش خود را اصلاح نمود و مدعی شد ۷۸٪، فقط شامل داوطلبینی بود که از موارد متوسط تا شدید بیماری رنج بردند و اگر اطلاعات کل داوطلبین لحاظ شود میزان کل اثربخشی واکسن به ۵۰/۴٪ می‌رسد.

علی‌رغم این یافته‌ها سازمان جهانی بهداشت هنوز استفاده از آن را از پیشنهادات خود حذف نکرده، ولی عدم شفافیت جدی در این موضوع باعث شد که برزیل و سایر کشورهای مشتری این واکسن، نسبت به ادامه استفاده از آن بی‌رغبت شوند. البته این اخبار فعلا در خبرگزاری‌های مختلف جهان انتشار یافته و باید منتظر نشر مستندات علمی انستیتو بوتانتان برزیل نیز بود.

در مورد خرید واکسن، بخصوص از کشورهایی که شفافیت علمی در اولویت آن‌ها نیست و یا به موضوع واکسن نگاه تجاری دارند، می‌بایست احتیاط نمود. بخصوص که ایران، جزو کلینیکال ترایال هیچ‌کدام از واکسن‌های خارجی نیز نبوده‌است. تقریبا می‌توان گفت هیچ‌کدام از واکسن‌های موجود بی‌اثر نیست، اما "به چه میزان و به چه قیمتی" سوال مهمی است.

دکتر حسن رودگری

Sciencemediacenre
Bioworld
Butantan.gov.br
Brazilian.report

چند نکته مهم:

- «توصیه قوی» به «عدم استفاده» از هیدروکسی کلروکین، صرف نظر از شدت بیماری و طول مدت علائم.

- هیچ شواهدی وجود ندارد که که افزودن آزیترومایسین تاثیری در نقش درمانی هیدروکسی کلروکین داشته باشد.

- هیدروکسی کلروکین ممکن است خطر اسهال، تهوع یا استفراغ را افزایش دهد. اسهال و استفراغ ممکن است خطر هایپوولمی، افت فشار خون و آسیب حاد کلیه را افزایش دهد.

دانلود متن کامل گایدلاین:
                                                                                                                                                        WHO 

مطالعه اول

حدود یک سوم بیماران مبتلا به کووید ۱۹ که در بیمارستان بستری می‌شوند، علائم تغییرات سطح هوشیاری از گیجی تا کما را نشان می‌دهند.

مطالعه‌ای در ده بیمارستان در میشیگان انجام شد. در فاصله زمانی ۵ مارچ تا ۴ اپریل ۲۰۲۰ (۱۵ اسفند تا۱۶ فروردین)، ۵۰۹ بیمار بستری مبتلا به کووید ۱۹ مورد بررسی قرار گرفتند. مشخص شد مدت زمان بستری بیمارانی که علائم درگیری مغزی (تغییرات سطح هوشیاری) دارند، سه برابر طولانی‌تر از بیماران بدون تغییرات سطح هوشیاری است.

۳۲ درصد از افراد با علائمی از درگیری بافت مغز بعد از ترخیص قادر به انجام فعالیت‌های روزانه بدون کمک بودند، در مقابل ۸۹ درصد افراد بدون علائم درگیری بافت مغز به روال زندگی سابق بازگشتند.

این مطالعه نشان داد، آنسفالوپاتی احتمال مرگ را ۷ برابر افزایش می‌دهد و حتی بروز عوارض بعد ترخیص از بیمارستان را نیز بیشتر می‌کند و به طور کلی پیش‌آگهی را ضعیف می‌کند.

بنابراین به نظر می‌رسد مبتلایان به آنسفالوپاتی بعد از ترخیص از بیمارستان نیاز به پیگیری دقیق و خدمات توانبخشی دارند تا احتمال عوارض بعدی در این بیماران کاهش یابد.

۱۶۲ بیمار مبتلا به آنسفالوپاتی عمدتا مرد بودند و سن بالا داشتند و مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند سرطان، بیماری‌های سیستم دستگاه عصبی، بیماری‌های قلبی و عروقی، کلسترول بالا، سیگاری، بیماری کلیوی وغیره بودند.

هنوز به درستی مکانیسم بروز آنسفالوپاتی به دنبال کووید ۱۹ مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد علت آن، پاسخ سیستم ایمنی بدن به ویروس و فعال شدن پروسه التهابی است، نه حمله مستقیم ویروس به بافت مغز .

بروز آنسفالوپاتی، یکی از نگرانی‌ها به دنبال ابتلا ترامپ به کووید۱۹ بود، به دلیل این که ریسک فاکتورهای ابتلا به آن مانند جنس و کلسترول بالا را دارا می‌باشد.

این مطالعه، مطالعه مهمی است به این دلیل که درگیری بافت مغز به دنبال کووید ۱۹ اغلب رخ می‌دهد، علائم طولانی نیز می‌باشد، اما توجه کافی به آن نمی‌شود.

در خصوص علائم سیستم عصبی، ۴۵ درصد بیماران، درد عضلانی، ۳۸ درصد سردرد، ۳۰ درصد سرگیجه و درصد کمتری کاهش حس بویایی و چشایی را تجربه می‌کنند.

این علائم برخلاف آنسفالوپاتی، در جوانان دیده می‌شود و بیمار ممکن است مدت‌ها درگیر این علائم باشد در حالی که علائم واضح تنفسی ندارد.

مطالعه دوم

در مطالعه‌ای در هامبورگ آلمان در فاصله زمانی ۱۳ مارچ تا ۲۴ اپریل ۲۰۲۰ ( ۲۳ اسفند تا ۵ اردیبهشت)، ۴۳ فرد فوت شده به دلیل کووید ۱۹، که ابتلا آن‌ها با تست PCR تایید شده بود، با میانگین سنی ۷۶ سال مورد بررسی قرار گرفت.

بررسی پاتولوژیک در پیاز بویایی، گره‌های قاعده‌ای (Basal Ganglia)، ساقه مغز و مخچه با بررسی سلول‌های میکروگلیا، آستروسیت و لنفوسیت‌های T سایتوتوکسیک در این نواحی انجام شد.

در ۷۹ درصد، اینفیلتراسیون سلول‌های میکروگلیا و لنفوسیت‌های T سایتوتوکسیک با درگیری واضح ساقه مغز، مخچه و اینفیلتراسیون لنفوسیت‌های T سایتوتوکسیک در مننژ دیده شد.

در ۵۱ درصد این موارد پروتئین ویروس در بافت مغز قابل شناسایی بود، اما این یافته ارتباطی با شدت تغییرات پاتولوژیک بافت مغز نداشت.

به طور کلی، به نظر می‌رسد تغییرات نوروپاتولوژیک در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ خفیف است، تغییرات عصبی التهابی به طور عمده در ساقه مغز دیده می‌شود.
شواهدی در دست نیست که ویروس مستقیما به بافت مغز حمله می‌کند. بلکه پاسخ سیستم ایمنی بدن به عفونت کووید ۱۹ باعث بروز تغییرات پاتولوژیک در بافت مغز می شود.

تدوین: دکتر زهرا فرزاد

منبع