اگر همزمان یا پس از یک دوره سرماخوردگی دچار کاهش قابل توجهی بویایی (و چشایی) شده اید، به احتمال زیاد مشکل شما به خاطر التهاب عصب بویایی به دنبال عفونتهای ویروسی است.
بیماری های ویروسی عمده تاثیر گذار بر بویایی عبارتند از: سینوزیت، سرماخوردگی و آنفلوانزا و احتملا کرونا، علاوه بر این موارد آلرژی های بینی (فصلی و دائمی) و کشیدن سیگار و قلیان هم سبب کاهش بویایی می شوند.
بدونید که بر اساس تجربیات مشابه قبلی بسیاری از این حالت ها گذرا بوده و شرایط شما پس از چند روز یا چند هفته به تدریج بهتر خواهد شد.
- بینی را با سرم شستشوی ولرم روزی 2 تا 3 بار بشویید.
- در صورت سردرد و بی حالی می توانید از مسکن های رایج و برحسب نیاز استفاده کنید.
- در کنترل علائم شما مصرف آنتی بیوتیک و داروهای ضدکرونا هیچ تاثیر ثابت شده ای ندارد لطفاً از مصرف این داروها بپرهیزید.
- شواهد علمی محکمی به نفع مصرف ویتامین ها و مکمل ها برای بازگشت بویایی وجود ندارد از مصرف بی رویه آنها بپرهیزید.
- مصرف داروهای ضد احتقان مثل قطره یا اسپری بینی فنیل افرین یا نفازولین و شربت پسودوافدرین اگر چه در کوتاه مدت ممکن است در کاهش گرفتگی بینی کمک کننده باشد، ولی اگر بیش از 4 روز پش سر هم مصرف شوند مشکلات شما بیشتر شده و به آنها وابسته خواهید شد. پس به هیچوجه این داروها را بیش از 4 روز مصرف نکنید.
- از مصرف غذاهای فرآوری شده مانند فست فودها، نوشابه ها، سس، شکلات، آب میوه های صنعتی و... بپرهیزید.
- تا حد ممکن استراحت کنید و از استرس دوری کنید چون خستگی جسمی و روحی هر دو ممکن است زمینه ساز تداوم مشکل شما شود.
- در صورت تداوم کاهش بویایی برای بیش از 2 هفته، میتوانید از روش خودآموز توانبخشی بویایی زیر استفاده کنید:
توانبخشی بویایی درواقع نوعی رایحه درمانی است و یک روش کمک کننده در درمان هیپوسمی (کاهش بویایی) یا آنوسمی (فقدان بویایی) است.
در این روش بیمار به صورت موقت (چند ماه) در معرض یک سری بوهای خاص قرار می گیرد. طبق مطالعات معتبر و بین المللی این روش به عنوان درمان برای اختلالات بویایی بخصوص اختلالات بویایی ناشی از ویروس کارآمد است و در سال 2019 در دستورالعملهای بالینی انجمن متخصصین گوش و حلق و بینی کشور ژاپن وارد شده است.
توانبخشی بویایی شامل 4 عصاره از چهار گروه رایحه گرفته شده که منشا بویایی هستند و این چهار گروه شامل عصارههای گلی، میوه ای، ادویه ای و صمغی می باشند. در روش معمول از هر گروه به ترتیب عصاره ی رز، لیمو، آویشن و اکالیپتوس انتخاب و هر عصاره دوبار در روز (صبح و عصر) به مدت 10 ثانیه توسط بیمار استشمام شد و بین عصاره ها 10 ثانیه فاصله داده شد. بهتر است از عصاره این موارد با غلظت بالا استفاده شود و در صورت عدم دسترسی به عصاره، از خود موارد ذکر شده می توان استفاده کرد. حداقل طول مدت درمان 12 هفته است که می تواند تا 32 هفته هم ادامه داشته باشد. این روش باید به صورت مرتب استفاده شود و در صورت فراموشی، بلافاصله استشمام بوها انجام شود.
نکته قابل ذکر این است که می توانید به جای موارد ذکر شده، از مواردی مشابه از همان خانواده استفاده کنید که در زیر آورده شده است:
رز: نسترن، بابونه، بهارنارنج، نرگس، یاس، سنبل
لیمو: توت فرنگی، موز، پرتقال، خیار، نارنگی، سیب
آویشن: میخک، دارچین، هل، وانیل، گلپر
اکالیپتوس: نعناع، سرکه، سیر، منتول
دقت داشته باشید از هر چهار گروه ذکر شده، حتما باید یک مورد انتخاب شود. همچنین می توانید هر ماه گروه چهارتایی جدیدی انتخاب کنید چرا که مطالعات نشان دادهاند، تنوع در انتخاب عصاره ها می تواند کمک کننده باشد.
- درصورت تداوم علائم کاهش بویایی تا 4 تا 6 هفته بعد از شروع مشکل، با پزشک در تماس باشید.
دکتر بابک قلعهباغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
دکتر سید حمیدرضا باقری
متخصص گوش و حلق و بینی، فلوشیپ راینولوژی
دکتر رفیعه علیزاده
دکترای تخصصی آناتومی
۱) تا حد امکان دفعات بنزین، گاز و یا گازوئیل گرفتن خود را کاهش دهید.
۲) در هر بار مراجعه به پمپ بنزینها و یا ایستگاههای سی ان جی، سعی کنید حداکثر باک خودرو خود را پرکنید تا کمتر مجبور به مراجعه برای گرفتن سوخت شوید.
۳) در صورت نیاز، اگر با قصد گرفتن سوخت از منزل خارج شدید حتما با خودتان حداقل یک عدد دستکش یکبار مصرف به همراه داشته باشید.
۴) هنگام رسیدن به محل سوخت گیری با هوشیاری کامل عمل کنید و به هیچ چیز دست نزنید. ابتدا یکی از دستانتان را به دستکش مجهز کنید سپس با دست دیگر کارت سوخت را در محل کارت دستگاه قرار دهید.
۵) کارت را با دقت و بدون تماس دست با دستگاه وارد محل کارت خوان کرده و با دست دستکش دار رمز خود را روی صفحه کلید دستگاه وارد کنید.
۶) از تماس مستقیم با دسته نازل در جایگاه سوخت خودداری کنید. حتما با دست دستکش دار، دسته نازل را بردارید و سوخت گیری کنید.
۷) پس از اتمام سوخت گیری، با دست بدون دستکش کارت سوخت را از دستگاه بردارید و در جیب بگذارید (اگر در هر دو دست دستکش دارید بهتر است با دست دارای دستکش کارت را خارج کنید و کارت را پیش از قرار دادن در جیب در یک پاکت فریزی قرار دهید تا بعدا ضد عفونی کنید)
۸) تا حد امکان کارت را به اپراتور پمپ بنزین) مسئول دریافت مبلغ سوخت (ندهید و سعی کنید خودتان شخصا کارت را در دستگاه اخذ وجه سوخت بکشید. سپس از پراتور بخواهید که رمز شما را وارد کند و یا خودتان با دست دستکش دار رمز کارت خود را وارد کنید.
۹) در نهایت دستکش را طوری از دستتان خارج کنید که هیچ جای بدنتان با قسمت رویی دستکش که در تماس با دستگاه و نازل قرار گرفته است تماس پیدا نکند.
۱۰) بلافاصله دستکش را در اولین سطل زباله نزدیک خودتان (ترجیحا دربسته) بیندازید.
۱۱) در صورتی که به پمپ بنزین رفته و دستکش همراه تان نبود، حتما دقت کنید و یک دستمال کاغذی به دور انگشتان بپیچید به طوری که انگشتان شما با پانل دکمههای دستگاه تماس پیدا نکند. سپس دستمال کاغذی را بلافاصله در اولین سطل زباله نزدیک خودتان (ترجیحا دربسته) بیندازید.
۱۲) اگر دستکش همراه تان نبود حتما دقت کنید برای برداشتن نازل سوخت گیری، از یک دستمال کاغذی استفاده کنید.
۱۳) در طول حضور در پمپ بنزین و بعد از آن به هیچ وجه صورت خودتان را لمس نکنید.
۱۴) در اولین فرصت ممکن بعد از اتمام سوخت گیری دست خود را حداقل ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویید. هم چنین کارت سوخت خود را ضدعفونی کنید.
الکلهایی که در بازار وجود دارند، به دو دسته کلی اتانول (الکل سفید) و متانول (الکل صنعتی زرد رنگ) تقسیم میشوند. البته انواع دیگری هم از الکل وجود دارد که موضوع صحبت ما نیستند.
با وجود اینکه به هر دو الکل میگویند، اما این دو تفاوت بسیار زیادی با یکدیگر دارند. به طور خلاصه از متانول برای ضدعفونی کردن استفاده نکنید.
۱- متانول سمی است و از طریق پوست هم جذب میشود. بنابراین تماس پوستی با متانول میتواند سبب عوارض جبران ناپذیر (مانند کوری) و حتی مرگ بشود. ضمنا متانول استفاده شده در روی سطوح، تبخیر میشود و تنفس بخار متانول نیز مسموم کننده است.
۲- قدرت ضدعفونی کنندگی متانول (الکل صنعتی) نسبت به اتانول کمتر است. بنابراین استفاده از آن فایده زیادی نخواهد داشت.
لطفا توجه کنید که متاسفانه برخی افراد سودجو با اضافه کردن وایتکس به متانول، رنگ آن را سفید میکنند و آن را به جای اتانول میفروشند. این موضوع بسیار خطرناک است و لطفا اتانول را از فروشندههای معتبر تهیه کنید یا از دیگر مواد ضدعفونیکننده استفاده کنید. برای مثال: راهنمای تهیه ماده ضدعفونی کننده با استفاده از وایتکس.
این ویدیو را هم ببینید که در آن نشان داده میشود افراد سودجو چگونه متانول سمی را به شکل اتانول درمیآورند:
نکاتی که در مراجعه به آرایشگاه باید رعایت گردد:
1. در شرایط همه گیری و شیوع بیماری کرونا از رفتن به اماکن عمومی مثل آرایشگاه ها خودداری کنید.
2. در صورت رفتن به آرایشگاه، ماسک و دستکش و ژل الکلی به همراه داشته باشید.
3. با خود حوله شخصی ببرید و فقط از آن استفاده کنید.
4. به هیچ وجه از حوله های موجود در آرایشگاه استفاده نکنید.
5. از هدبند یا موبند شخصی خودتان در آرایشگاه استفاده کنید.
6. از پیش بند شخصی خودتان در آرایشگاه استفاده کنید.
7. حوله، هدبند و سایر وسایل شخصی خودتان را داخل کیسه پلاستیک با درب گره زده قرار دهید.
8. بلافاصله بعد از برگشتن از آرایشگاه، حوله و سایر وسایل شخصی همراه خود را با آب گرم و صابون
بشویید.
9. در زمان حضور در آرایشگاه حتما ماسک بزنید.
10. از آرایشگر خود بخواهید حتما ماسک روی دهان و بینی خود داشته باشد.
11. در داخل آرایشگاه از دستکش یک بار مصرف استفاده کنید.
12. هرگز دست خود را به صورتتان نزنید.
13. قبل از ورود به آرایشگاه یا بلافاصله بعد از ورود، دست های خود را با آب و صابون بشویید یا با مواد
ضدعفونی کننده ی الکل دار تمیز کنید.
14. اگر حضورتان در آرایشگاه طولانی شد، حداقل هر نیم ساعت یکبار دستانتان را با آب و صابون بشویید یا با
مواد ضدعفونی کننده ی الکل دار تمیز کنید.
15. در صورت در انتظار نشستن در صورت داشتن خودرو، در خودرو خود منتظر نوبت خویش باشید.
16. محترمانه از آرایشگر خود خواهش کنید قبل از شروع کار شما، دستانش را با آب و صابون بشوید یا با مواد ضدعفونی کننده ی الکل دار تمیز کند.
17. محترمانه از آرایشگر خود خواهش کنید بعد از پایان کار شما، دستانش را با آب و صابون بشوید یا با مواد
ضدعفونی کننده ی الکل دار تمیز کند.
18. در طول مدت حضور در آرایشگاه، فاصله حداقل یک متری را از سایر افراد حفظ کنید.
19. از دست زدن به سطوح مختلف (صندلی، میز، پیشخوان، دیوار، دستگیره ها و .....) خودداری کنید.
20. در صورت استفاده از آلبوم های عروس، مدل مو، رنگ مومجله ای در آرایشگاه، حتما از دستکش یکبار
مصرف استفاده کنید و بعد از اتمام کار، دستکش را داخل سطل زباله درب دار بیندازید.
21. در صورت استفاده از آسانسور، درب و دگمه های آسانسور را مستقیما با دست لمس نکنید.
22. حوله و وسایل شخصی خود را بر روی سطوح آرایشگاه قرار ندهید.
23. ترجیحا از موچین، قیچی، شانه و برس شخصی خودتان استفاده کنید، در غیر اینصورت از آرایشگرتان
بخواهید قبل از شروع کارش آنها را در حضور شما با مواد الکلی ضدعفونی نماید.
24. زمان حضورتان در آرایشگاه را به حداقل ممکن برسانید.
25. از هرگونه کاشت ناخن، مژه و .... در این مدت خودداری کنید.
26. از هر گونه تزریق در آرایشگاه خودداری کنید.
27. در صورت عطسه و سرفه جلوی دهان خود را با دستمال کاغدی بگیرید و یا داخل آرنج خود عطسه و سرفه
کنید.
28. دستمال کاغذی که در آن عطسه یا سرفه کرده اید را تا کرده و داخل کیسه ای که به همراه دارید گذاشته،
درب آن را گره بزنید و درون کیسه زباله درب دار بیندازید.
29. از دست زدن به قسمت داخلی دستمال کاغذی که در آن عطسه یا سرفه کرده اید خودداری کنید.
30. سعی کنید تا پایان دوره همه گیری بیماری کرونا از رفتن به آرایشگاه خودداری کنید و آن را به زمان دیگری
موکول نمایید.
ویژه مراجعین به آرایشگاهها (PDF)
1. در صورت داشتن تب و سرفه مطلقا سرکار نروید.
2. در صورت امکان از دستکش لاتکس در محیط کار استفاده کنید.
3. هرگز صورت خود و بخصوص چشم ها، بینی و صورت خود را لمس نکنید.
4. از مواد ضدعفونی کننده و الکل 70 درصد در محل کار خود استفاده کنید و در اختیار دیگران نیز قرار دهید.
5. تمام سطوح پرتماس محل کار را هر یک ساعت یکبار با الکل 70 درصد ضد عفونی کنید. (از جمله: پیشخوان،
دستگاه کارتخوان و دستگیرههای درها)
6. تا حد امکان رعایت فاصله 2 متر را با مشتریان خود داشته باشید.
7. تا حد امکان از لمس اشیا و وسایل مشترک خودداری نمایید.
8.. از تهویه مناسب محل کار خود اطمینان داشته باشید.
9. تا حد امکان شرایط حضور مشتریان در مغازه را کاهش دهید.
10. از ایجاد شرایط ازدحام در مغازه خود ممانعت بعمل آورید.
11. در صورت داشتن عطسه و سرفه از ماسک استفاده نمایید.
12. مکررا وسایل و سطوح محیط کار را با الکل 70 درصد و بالاتر ضد عفونی کنید
13. تا حد امکان از گرفتن اسکناس و سکه و تحویل آن به مشتری خوداری کنید.
14. برای دریافت وجه، از مشتری بخواهید خودش کارت را در دستگاه کارتخوان بکشد و شما نیز خودتان مبلغ
و رمز کارت را وارد نمایید.
15. مکررا دست های خود را بشویید.
اگـر چـه بزرگداشـت درگذشـتگان و تسـلیت گویـی بـه بازمانـدگان، بخشـي از مراسـم آیینی و مذهبی و فرهنگ غني ایرانیان اسـت، با توجه بـه شـیوع بیمـاری کوروناویـروس جدیـد (19-COVID) و احتمال انتقال ایـن بیمـاری در تجمعـات و بـه منظـور پیشـگیری از مخاطـرات جبـرانناپذیـر، مـوارد ذیـل بر اسـاس شـواهد معتبـر توصیه می شـود:
۱- در صورتي که درگذشـت فرد متوفي به دلیل ابتلا به کوروناویروس جدیـد یـا بیماري هاي عفوني دیگر بوده، باید براي خاکسـپاري ایشـان، تمهیـدات خاصـي در نظـر گرفته شـود. بدیهي اسـت که ایـن تمهیدات براي حفظ سـلامتي بازماندگان و سـایر مردم ضروري است و مسئولیت همگاني ایجاب مي کند که توصیه هاي کارکنان بهداشتي در این زمینه بهدقت رعایت گردد.
٢- در شـرایط اپیدمـی، احتمـال آلـوده بـودن هـر فرد، حتی بـه صورت بـدون علامـت بـه ایـن بیمـاری وجـود دارد؛ اگـر چـه ممكن اسـت که متوفـی بـهعلـت دیگری فوت شـده باشـد ولي احتمـال ابتـلاي همزمان ایشـان بـه بیمـاری 19-COVID منتفي نیسـت. این احتمال در کسـانی که سـابقه بسـتری در بیمارسـتان داشـته و یا در مراکز درمانی فوت شدهاند، مـی توانـد بیشـتر باشـد. بنابرایـن احتمـال انتقال بیمـاری از هر فـرد فوت شـده مـی توانـد وجود داشـته باشـد و بایـد در برخـورد با جسـد متوفی، ایـن نكتـه در نظر گرفته شـود.
٣- از سـوي دیگـر، احتمـال انتقـال از افـراد حاضـر در تجمعـات وجود دارد و بایـد حتـی المقـدور از قـرار گرفتن در تجمعات مربوطـه و ایجاد تراکـم خـودداری کـرد. بهتر اسـت در ایـن دوره خاص، تسـلیت گویي هـا عمدتا به شـكل تلفنـي یا از طریق اینترنت و شـبكه هـاي اجتماعي و غیرحضوري باشـد. بدون شـك، مردم فهیم ما و خانواده درگذشـتگان، شـرایط ویـژه حاضر را درك مي کنند و حاضر نیسـتند سـلامت کسـي بـراي تسـلیت گویي به ایشـان به خطـر بیفتد.
٤- افـراد دارای سـابقه بیمـاری های زمینه اي قلبی عروقی، بانـوان باردار و افـراد داری فشـار خـون بـالا، سـكته قلبی، سـكته مغزی، بیمـاری های ریـوی، دیابـت و بیمـاری های کلیوی، افـرادی که داروهای سـرکوبگر سیسـتم ایمنـی مصرف مـی کنند و مبتلایـان به بدخیمی ها (سـرطان ها) در معـرض خطـر بالاتري براي ابتلا به کوروناویـروس جدید و عوارض شـدید آن هسـتند و بـه آنهـا و نیـز افـراد سـالخورده (مسـن) بـه شـدت توصیـه مـي گردد از شـرکت در چنین مراسـمي خـودداري کنند.
٥- افـرادی کـه دارای هـر یك از علائم تب، سـرفه، آب ریزش از بینی، گلـودرد و یا تنگی نفس هسـتند نباید در مراسـم حضـور یابد. همچنین، کلیـه افـرادی کـه در طـی ۱٤ روز گذشـته بـا چنیـن افراد علامـت داري تمـاس داشـته و یـا از ایشـان مراقبت کـردهانـد، نباید در مراسـم حضور یابند.
٦- طـول مراسـم بایـد بـه حداقـل ممكـن کاهـش یابـد و از خـوردن و آشامیدن و پذیرایی به هر شكل در کل مراسم باید ممانعت بهعمل آید. دسـت دادن، روبوسـی و بغل کردن جهت عرض تسـلیت و تسلی خاطر و همدردی مي تواند براي هر دو طرف خطرناك باشـد و کسـي انتظار چنین رفتاري را در شـرایط فعلي ندارد.
٧- حداقـل فاصلـه بیـن افـراد حاضر در مراسـم بـا یكدیگر بایـد در حد یک و نیم متـر در نظـر گرفته شـود.
٨- بهمنظور تشـییع و انتقال جسـد متوفی، منحصرا جوانان بدون سـابقه بیماری خاص در گذشـته و بدون علامت، با اسـتفاده از پوشـش کامل، شـامل حداقل ماسـك و دسـتكش و ترجیحاً گان و شـیلد، انتقال جسـد متوفـی را انجام دهند.
٩- از لمـس کفـن و هـر گونـه تمـاس بـا تابـوت، برانـكارد و پارچـه و وسـایلی که روی جسـد قرار داشـته اسـت، ماننـد گل و ترمه خـودداري گردد. در مراسـم تلقین پس از انتقال جسـد بهمقبره توسـط افراد دارای وسـایل محافظـت شـخصی، یك نفـر با پوشـش محافظتـی کامل کفن را بـاز کـرده و ضـرورت هاي شـرعي را بـا رعایت احتیـاط و در حداقل زمـان بـه انجام برسـاند. پوشـش مقبره با لحد هر چه سـریعتر انجام شـود تـا زمـان تجمـع در محـل، جهـت عـزاداری بـهحـد اقـل ممكن برسـد. تمامـی افـراد پـس از خروج دسـتكش ها، دسـت هـا را بـا آب و صابون حداقـل ٢۰ ثانیه بشـویند.
۱۰- از افتـادن بـر روی مـزار پـس از پـر کـردن مـزار بـا خاك و دسـت زدن بـه اشـیاء باقیمانـده اجتناب شـود.
۱۱- محلـول هـای ضـد عفونـی کننده دسـت ها بـا پایه الكل و ماسـك جهـت تمامـی افـراد در طـول مراسـم در دسـترس باشـد و جـدي تـر از همیشـه، از دسـت زدن بـه صـورت، بینـی، چشـم هـا و دهـان در طـول مراسـم مطلقـا اجتناب شـود.لباس ها پس از مراسـم و بـه محض حضور در منـزل بـا رعایـت عدم تماس بـا مخاط به طور کامل خارج شـده و در سـبد جداگانـه جهـت شستشـو در اولین زمـان قرار داده شـوند.
۱٢- توصیـه مـي شـود هـر گونـه مراسـم دعـا و عـزاداری بـه صـورت انفرادی و در منزل انجام شود و از تجمعات حتی المقدور اجتناب شود.
۱٣- توصیـه مـي شـود مراسـم صـرف غـذا و دیگـر نـذورات بـه زمـان دیگری که شـرایط اپیدمي مرتفع گردیده، موکول شـود و یا هزینه های آن به شكل دیگری در موارد عام المنفعه صرف شود.
دانلود (PDF) دستورالعمل
دانلود پوستر
دوستی دارم که حدود ۲ هفته قبل در مکانی بوده که در مواجهه با چند بیمار مبتلا به کرونا قرار گرفته است. اتفاقاً چند روزی هم هست که مرتب سرفه میکند، اما سایر علائم کرونا را ندارد. خودش تقریباً اطمینان دارد که بیمار نیست، ولی مرتب در محل کار همکارانش به او اعتراض میکنند و مدام با عباراتی مانند اینها روبروست:
- چرا امروز سر کار آمدی؟
- لطفاً فاصلهات رو با ما رعایت کن
- تو اصلاً به فکر سلامت ما نیستی؟
- این کار شما خودخواهی است
- تو را به خدا موقع سرفه کردن جلوی دهانت رو بپوشان،
- و...
شاکی بود؛ شاکی از بیمعرفتی دوستان و همکاران و اینکه چطور به خاطر این کرونای لعنتی مورد بیمهری همکارانش قرار گرفته.
وقتی پیش من آمد، همان ابتدا شروع به شکوه و شکایت کرد و درعینحال سرفه نیز داشت!
میگفت "من که دارم رعایت میکنم. ماسک زدم، علائم دیگر را هم که ندارم. این یک سرماخوردگی ساده است. چرا مردم اینقدر خودخواه شدهاند...؟"
این واکنش دوستم برایم جالب و درعینحال عجیب بود. همه این صحبتها را به خودش میگرفت. طوری واکنش نشان میداد که انگار به او گفتهاند: "تو خودت کرونایی!"
این روزها بخش زیادی از ذهنمان مشغول کرونا و حواشی آن است...
"مواظب باشیم به جایی دست نزنیم، زودبهزود دستها رو بشوییم و ضدعفونی کنیم، ماسک بزنیم، حواسمان باشد دستمان به صورتمان نخورد و هزاران موضوع ریزودرشت دیگر که تا همین یک ماه پیش اصلاً جایی در مشغلههای روزمره ما نداشتند.
حالا در نظر بگیرید با این حجم فشار روانی، همکاری هم داشته باشیم که بیاید مدام در گوشمان سرفه کند!
طبیعی است که آدم از کوره در میرود، طبیعی است که از او انتظار داشته باشیم مراعات حال و سلامت سایرین را بکند.
در تعریف، مسئولیت اجتماعی، نسبت علاقهمندی هر شخص به اتفاقات جامعه و مشارکت فعال او برای حل مشکلات عمومی است. همه ما در برابر سلامت خود و جامعهمان مسئولیم؛ و این مسئولیت، پایه و اساس اعتماد ما به یکدیگر برای شکل دادن به جامعهای همرنگ و هم سو است.
فرقی نمیکند که سالم هستیم یا بیمار، ناقل هستیم یا مبتلا، در هر وضعیتی، وظیفهای متناسب با آن شرایط در برابر اطرافیان داریم.
مثال دوست من، مثال نیست. واقعیت است. برای هر یک از ما میتواند اتفاق بیافتد. پس فراموش نکنیم اگر در این وضع قرار گرفتیم، بدانیم که مسئولیت اجتماعی ما ایجاب میکند، علاوه بر خودمان مراقب دیگران هم باشیم.
همزمان که برای بهبود خود تلاش میکنیم، مسئول حفظ سلامت اطرافیان نیز هستیم:
- رعایت نکات خودمراقبتی توصیه شده و مطالب و دورههای آموزشی سایت Corona.ir
- با انداختن دستکش و ماسکهای استفاده شده در سطل زباله و عدم رها کردن آنها در کوچه و خیابان
- ماندن در خانه تا زمان بهبودی سرماخوردگی
- عدم گوش دادن به شایعه و اخبار کذب و عدم نقل یا نشر کلیپها و فایلهای بدون منبع موثق
- درصورت لزوم استفاده از خدمات مشاوره تلفنی و خطوط تلفنی که در زیر آمده اند:
دکتر شهرام ثبوتیپور
ویراستار: مینا نظری کمال
مدرس و پژوهشگر روانشناسی بحران
وقتی که ما اخبار همه گیری یک بیماری عفونی همچون کرونا را می شنویم، می خوانیم یا می بینیم ممکن است مضطرب بشویم و نشانه های استرس را داشته باشیم.
استرس در هر فردی طبیعی است و در افراد در معرض خطر و نزدیکان آنها بیشتر دیده می شود در زمان همه گیری یک بیماری عفونی لازم است که هم به سلامت جسمی و هم به سلامت روانی خودمان دقت داشته باشیم و بدانیم چه موقع از دیگران کمک بگیریم.
باید بدانیم که نشانه های استرس مجموعه ای از پاسخ های رفتاری، فیزیکی، هیجانی و شناختی هستند که همگی از شاخصه های اضطراب و استرس می باشند.
اول: نشانههای رفتاری
- افزایش یا کاهش سطح انرژی و فعالیت
- افزایش مصرف سیگار یا موارد مشابه آن
- افزایش تحریک پذیری به شکل زود عصابی شدن و جر و بحث کردن زیادی
- مشکل در خوابیدن و استراحت کردن
- گریه کردن زیاد
- اضطراب بیش از حد
- تمایل به تنها ماندن
- برای هر چیزی دیگران را سرزنش کردن
- مشکل در برقرای ارتباط و گوش دادن به حرف دیگران
- مشکل در کمک کردن یا کمک گرفتن از دیگران
- خوشحال و شاد نبودن
دوم: نشانههای جسمی
- دل درد یا اسهال
- سردرد و درد جاهای دیگر بدن
- کاهش اشتها یا خوردن بیش از حد
- تعریق زیاد یا احساس لرز
- لرزش دست یا پرش عضلات
- زود ترسیدن از هر چیزی
سوم: نشانه های هیجان
- مضطرب بودن یا ترسیدن بیش از حد
- احساس افسردگی
- احساس گناه
- احساس عصبانیت
- احساس قهرمان بودن، سرخوشی یا شکست ناپذیری
- بی توجهی به همه چیز
- احساس غمگینی بیش از حد
چهارم: نشانه های شناختی
مشکل در به یاد آوردن چیزها و کارها
- احساس گیجی
- مشکل در خوب فکر کردن و تمرکز
- مشکل در تصمیم گیری
اولین کار این است که از همان ابتدا آخر ماجرا را ببینید:
اگر خودتان یا نزدیکان در مواجهه زیاد با بیماری هستید طبیعی است که بخواهید همه اخبار را بدانید ولی به یاد داشته باشید که توجهتان را به زندگی روزمره از دست ندهید و مدت زمان خواندن و شنیدن و دیدن اخبار مربوط به بیماری را محدود کنید.
دومین کار این است که به اخبار «صحیح و درست» دسترسی پیدا کنید:
اگر در معرض خطر هستید باید با شنیدن اخبار بتونید اطلاعات کافی و درست در مورد بیماری به دست بیاورید و خودتان را در برابر آن محافظت کنید.
به حرف افراد یا منابع خبری گوش دهید که قابل اعتماد هستند. برای مثال ما در سایت کرونا (Corona.ir) تمام تلاش خودمان را میکنیم که مطالب آموزشی صحیح را در دسترس شما قرار بدهیم.
سومین کار این است که از روشهای عملی برای کاهش استرس استفاده کنید:
- نفس های عمیق بکشید، حرکات کششی انجام بدهید، دست و صورت را بشویید و اگر ممکن باشد در برنامه های سرگرم کننده مجازی شرکت کنید.
- سعی کنید بین اتفاقات استرس زا وقفه بیندازید، یعنی بعد از یک کار و فعالیت سخت و دشوار کمی شادی کنید.
- از هر فرصتی برای رسیدن به آرامش استفاده کنید مثلاً به آرامی وغذای سالم بخورید، خواب، ورزش و فعالیت جسمی مناسب داشته باشید و با دوستان و آشنایان از طریق ایمیل یا تلفن یا فضای مجازی در تماس باشید مطالعه کنید، به موسیقی گوش کنید، دوش بگیرید و تا آنجا که میتوانید با اعضای خانواده یا یکی از کارکنان یا مشاوران گروه بهداشت و درمان و درد و دل کنید.
- از کشیدن سیگار و قلیان و مصرف مواد مخدر و داروهای محرک و مشروبات الکلی بپرهیزید. برای رفع نیازهای احتمالی جسمی و روحی برنامه داشته باشید که در صورت لزوم کجا برید و چگونه کمک بگیرید.
- علائم زودس استرس را بشناسیم.
- به یاد بیاوریم که چگونه تجربیات قبلی موفق زندگی مان میتوانند برای حل مشکلات کنونی کمک کنند و با کمک آنها احساسات و هیجانات خودمان را در وقایع ناخواسته به خوبی کنترل کنیم.
- بدانیم که احساس استرس، افسردگی، احساس گناه یا عصبانیت برای همه ما بعد از همه گیری بیماری های عفونی یک اتفاق طبیعی است.
با دوستان و آشنایان که آنها هم دچار استرس شده اند در مورد نگرانی ها صحبت کنیم، تلاش کنیم اخبار و اطلاعات موثق داشته باشیم. اطلاعاتی را جمع آوری کنیم که با کمک آنها به درستی بتوانیم احتمال خطر را حدس بزنیم و احتیاطات لازم را داشته باشیم. از منابع معتبر اطلاع رسانی همچون روابط عمومی های وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی یا دانشگاههای علوم پزشکی استفاده کنیم.
- هم خودمان و هم اعضای خانواده را از شنیدن و دیدن اخبار نگران کننده و آسیب رسان فضای مجازی حفظ کنیم.
- سعی کنیم در مورد چیزهایی غیر از بیماری صحبت کنیم و به یاد خودمان بیاوریم که موارد مهم و مثبت زیادی در زندگی هستند که باید به آنها توجه کرد.
- و از همه مهمتر لازم است که با توکل به خدای بزرگ، عبادت و دعا و کمک به دیگران روح و روان خودمان را تازه کنیم.
لطفا سایت Corona.ir را نیز در جهت افزایش آگاهی، به دیگر دوستان و عزیزانتان معرفی نمایید.
دکتر بابک قلعهباغی
دکتر مریم یزدانپناه
در شرایطی که خبر ویروس کرونا از همه جا بهگوش میرسد باید مراقب برخی تاثیرات جانبی و روانی ناشی از آن باشیم و نگرانی بیشازحد به خودمان راه ندهیم. در اینجا میخواهیم با اختلالی به نام «خودبیمار پنداری گروهی» آشنا شویم.
خود بیمار پنداری گروهی هنگامی است که افراد احساس بیماری میکنند، ولی دلیلی برای بیماربودن آنها وجود ندارد.
آنها فکر می کنند که مبتلا به بیماری خطرناکی مثلاً یک عفونت شدید شده اند.
این اختلال می تواند در جمعی همچون کلاس، اداره، یک شهر یا همه کشور دیده شود.
این پدیده هزاران سال است که در جوامع بشری تجربه شده است و به نظر می رسد خیلی شایع تر از آن است که در پزشکی روزمره تشخیص می دهیم.
علائمی که افراد تجربه می کنند بنا به نوع بیماری که فکر می کنند به آن مبتلا شده اند متفاوت خواهد بود مثلاً
- سردرد
- گیجی
- بی حالی
- احساس تنگی نفس
- سرفه های مکرر
- درد قفسه سینه
- لرز
- گلودرد و...
در اکثریت قریب به اتفاق موارد علت آن محرک های ناگهانی محیطی همچون همه گیری یک بیماری عفونی است.
وقتی که چنین اتفاقی می افتد بسیاری از افراد احساس می کنند که علائم آن بیماری را دارند.
در بسیاری از موارد یک نفر بطور واقعی درگیر بیماری است و بسیاری از افراد دیگر بدون علائم واقعی خودشان را بیمار می پندارند.
بروز ناگهانی این اختلال به میزان تاثیرپذیری ما از استرس بستگی دارد.
بیمارانی که دچار علائم می شوند فکر می کنند واقعاً بیماری را گرفته اند که سبب اضطراب و نگرانی فراوان آنها شده است.
شبکه های اجتماعی مجازی و شایعات موجود می توانند از مهمترین عوامل زمینه ساز چنین بیمارانگاری گسترده بشوند.
نه این بیماری واقعی است!
افرادی که در چنین شرایطی قرار می گیرند واقعاً علائم بیماری را دارند و این علائم ذهنی نیست مثلاً واقعاً احساس تنگی نفس و لرز و تب می کنند یا واقعاً سردرد و گیجی دارند.
ولی این احساس واقعی قابل تایید از نظر پزشکی نیست و علائم به واسطه استرس و اضطراب ایجاد شده است نه عامل بیماری زا مانند ویروس کرونا و...
این اختلال بسیاری از افراد نرمال را درگیر می کند و این به معنای اختلال روانی این افراد نیست.
موارد زیر ممکن است نشانگر چنین اتفاقی باشند:
- خیلی از افراد همزمان و بطور واقعی در جامعه بیمار باشند.
- معاینه بالینی و تست های آزمایشگاهی در افراد خود بیمار پندار طبیعی است.
- پزشکان نمی توانند در بررسی ها بیماری را در فرد تایید کنند.
الگوی بروز علائم هم می تواند شاهدی بر اختلال خود بیمار پنداری باشد از جمله:
- نوع بیماری هایی که گزارش می شوند.
- نوع افرادی که تحت تاثیر قرار می گیرند.
- راههای گسترش بیماری که با واقعیت بیماری هماهنگ نیستند.
با این وجود، وجود این علایم را نباید به راحتی به معنی خودبیمار پنداری تلقی کنید. ضمنا اگر هر یک از علائم زیر را داشتید باید به پزشک مراجعه کنید:
- بیماری ای که بیش از یک هفته تا 10 روز طول کشیده است.
- تب زیر زبانی بالاتر از 38.5 درجه سانتی گراد که چند روز طول کشیده است و ضعف و بی حالی قابل توجهی همراه آن دارید.
- گرفتگی شدید عضلانی.
- اشک ریزش فراوان.
- ضایعات یا تغییر رنگ قابل توجه پوستی.
- و تنگی نفسی که مانع انجام فعالیت های روزمره شما شده است.
از نظر علمی به خوبی راههای پیشگیری از این مشکل مشخص نشده است.
شاید بهترین و موثرترین روش این باشد که خودتان را از آن شرایط ذهنی و شایعات پیرامونی دور کنید. داشتن نگرانی در هر شخصی طبیعی است. اما نباید بیش از حد به خودمان اضطراب و استرس وارد کنیم. ضمنا این نکته را هم در نظر داشته باشید که استرس بیشازحد باعث ضعف سیستم ایمنی میشود و خودش یک عامل زمینهساز برای ابتلا به بیماریها است.
در بیشتر موارد افراد با خروج از موقعیت استرس زا بهتر می شوند.
در اکثر موارد پس از ویزیت پزشکی و اطمینان دادن پزشک که واقعاً مشکل خطرناکی وجود ندارد علائمی بیماری در افراد کاهش یافته و از بین می رود.
بسیار مهم است که این افراد از قرارگیری دوباره در برابر عامل استرس زا محافظت شوند.
همگی ما در بسترهای گوناگون اجتماعی همچون مدرسه، محل کار و خانواده هستیم که در همه این موارد استرس و اضطراب به راحتی به اشتراک گذاشته می شود.
پس هوشمندانه تلاش کنیم تا در دام اضطراب محیط اطرافمان گرفتار نشویم.
فکر نکنیم که وقتی کسی در اطراف ما بیمار است، ما هم حتماً بیمار می شویم.
این بهترین کاری است که از دست همه ما برای مواجهه با چنین مشکلاتی پیش می آید.
دکتر بابک قلعهباغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
در شرایطی که تهیه و تامین ماسک از داروخانه ها، دچار مشکل شده و با کمبود و افزایش قیمت این کالا مواجه هستیم، بهتر است بدانیم که بر اساس آخرین اطلاعیههای سازمان WHO و CDC استفاده از ماسکهای تنفسی در افراد سالم و افرادی که علائمی مبنی بر ابتلا به بیماری تنفسی ندارند، الزامی ندارد.
فقط افراد مبتلا و افرادی که در تماس با بیماران مبتلا هستند مثل پرسنل کادر درمان و یا افرادی که درحال مراقبت از بیمار مبتلا در منزل هستند، ملزم به استفاده از ماسکهای تنفسی هستند.
اگر از ماسک به درستی استفاده نکنیم خودش میتواند ریسک سرایت را بیشتر هم بکند. به این دلیل که فرد بهدلیل داشتن ماسک با خیال راحت تری با افراد مبتلا معاشرت میکند و با این فکر که ویروس به او نمیرسد و همین موضوع فرد را مستعد ابتلا میکند.
پس در جهت کمیاب نشدن ماسکهای تنفسی و همچنین پیشگیری منطقی و علمی از خودمان و یاری رساندن به همنوعانی که واقعا به ماسک نیاز دارند، از ازدحام در داروخانه ها که منجر به افرایش تقاضای این کالا میشود، خودداری کنیم.
با منطق و عقلانیت در کنار همنوعان و هموطنان خود باشیم تا بتوانیم کرونا را شکست بدهیم.
در دو ویدیوی مهم پایین، میتوانید نکات ضروری در رابطه با استفاده از ماسک و نحوه استفاده آن را ملاحظه کنید.
1- هدف اصلی ماسک جلوگیری از پخش شدن قطرات و ذرات آلوده تنفسی بیماران به افراد سالم است پس پوشیدن ماسک برای افراد دارای علائم تنفسی (کسانی که سرفه، آبریزش یا تب دارند) و اعضای خانواده و نزدیکان آنها توصیه میشود.
2- بر اساس مطالعات علمی، پوشیدن ماسک برای افراد عادی جامعه به منظور پیشگیری از ابتلا به عفونت تنفسی از محیط اطراف زیاد موثر نبوده است به همین دلیل به منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس مهمترین توصیه های عمومی عبارتند از: رعایت فاصله حداقل 1 متر از دیگران، پرهیز از حضور در مکان های پرازدحام، شستشوی مرتب دست ها و پرهیز از تماس دست با صورت.
3- برای کارآرایی مطلوب پوشیدن ماسک ضروری است تا از قسمت بالایی بینی تا پایین چانه کامل پوشانده شود.
4- برای پرسنل بهداشتی درمانی پوشیدن ماسک به ویژه انواع فیلتردار آن ضروری است.
5- موثرترین ماسک ها در پیشگیری از انتقال ویروس: انواع فیلتردار و در مرحله بعدی ماسک های معمولی جراحی (یا طبی) هستند.
6- بر اساس مطالعات علمی در شرایط اضطرار و نبودن ماسک های استاندارد، استفاده از ماسک های دستدوز خانگی در کنترل همه گیریهای تنفسی موثر بوده است.
7- در صورت استفاده از ماسک های دست دوز خانگی بهتر است که ۲ یا ۳ ماسک داشته باشید و پس از چند ساعت پوشیدن ماسک، آن را با رعایت اصول بهداشتی و با آب داغ بشویید و پس از خشک شدن و اطوی "داغ" دوباره آن را بپوشید.
با تشکر از دکتر بابک قلعهباغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
تصویر زیر هم یک راهنمای خوب برای شرایط استفاده از ماسک است:
دانلود فایل PDF توضیح انواع ماسکها و کاربردهای آنها (تهیه شده توسط دانشگاه شهید بهشتی)
دانلود فایل PDF راهنمای استفاده طولانی مدت و استفاده مجدد از ماسک فیلتردار N95 در محیطهای درمانی
- آگاهی کارکنان نسبت به علائم بیماری (سرفه،تب، تنگی نفس)
- عدم حضور کارکنان دارای علائم بیماری در نانوایی
- جلوگیری از ورود افراد متفرقه به کارگاه نانوایی
- استفاده از ماسک ،دستکش و کلاه مناسب توسط کارکنان
- شست و شوی مکرر دستها هر نیم ساعت یک بار
- به کارگیری یک فرد مجزا برای دریافت پول و کارت
- خودداری از تبادل پول نقد تا حد امکان
- حفظ فاصله یک متری بین مشتریان از یکدیگر و رعایت بهداشت فردی
- استحمام روزانه کارکنان و شست و شوی روزانه لباسها
- ضدعفونی کردن روزانه و مکرر تجهیزات و سطوح نانوایی
نکات بهداشتی تهیه و خرید موادغذایی و نان به گفته دکتر پیرصالحی (متخصص داخلی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی)