رفلاکس نوزاد زمانی است که نوزاد مایع یا غذا را بیرون می ریزد. این امر زمانی اتفاق می افتد که محتویات معده از معده نوزاد به مری برگردد. مری لوله عضلانی است که دهان را به معده متصل می کند.
رفلاکس در نوزادان سالم بارها در روز اتفاق می افتد. تا زمانی که کودک شما سالم و راضی است و به خوبی رشد می کند، رفلاکس دلیلی برای نگرانی نیست. این عارضه که گاهی رفلاکس معده به مری (GER) نامیده می شود، با بزرگتر شدن نوزاد کمتر می شود. ادامه رفلاکس نوزاد پس از 18 ماهگی غیرعادی است.
در موارد نادر، رفلاکس نوزاد منجر به کاهش وزن یا رشدی می شود که از سایر کودکان هم سن و جنس عقب است. این علائم ممکن است نشان دهنده یک مشکل پزشکی باشد. این مشکلات پزشکی ممکن است شامل آلرژی، انسداد در دستگاه گوارش یا بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) باشد. GERD شکل جدی تری از GER است که باعث مشکلات جدی سلامتی می شود.
در بیشتر موارد، رفلاکس نوزاد دلیلی برای نگرانی نیست. غیرعادی است که محتویات معده اسید کافی داشته باشد تا گلو یا مری را تحریک کند و علائم ایجاد کند.
اگر کودک شما:
برخی از این علائم ممکن است نشان دهنده شرایط جدی اما قابل درمان باشد. اینها شامل GERD یا انسداد در دستگاه گوارش است.
در نوزادان، حلقه عضلانی بین مری و معده هنوز به طور کامل رشد نکرده است. این عضله اسفنکتر تحتانی مری (LES) نامیده می شود. هنگامی که LES به طور کامل توسعه نیافته است، به محتویات معده اجازه می دهد تا به مری برگردند. با گذشت زمان، LES به طور معمول بالغ می شود. این دریچه هنگامی که کودک شما قورت می دهد باز می شود و در مواقع دیگر محکم بسته می شود و محتویات معده را در جایی که به آن تعلق دارد نگه می دارد.
برخی از عواملی که در رفلاکس نوزاد نقش دارند در نوزادان رایج هستند و اغلب نمی توان از آنها اجتناب کرد. اینها شامل دراز کشیدن بیشتر اوقات و تغذیه با رژیم غذایی تقریباً کاملاً مایع است.
گاهی اوقات رفلاکس نوزاد می تواند ناشی از شرایط جدی تری باشد، مانند:
رفلاکس نوزاد شایع است. اما برخی چیزها احتمال رفلاکس نوزاد را بیشتر می کند. این موارد عبارتند از:
رفلاکس نوزاد معمولا خود به خود برطرف می شود. به ندرت برای نوزادان مشکل ایجاد می کند.
اگر کودک شما بیماری جدی تری مانند GERD داشته باشد ، رشد کودک شما ممکن است از رشد سایر کودکان عقب بماند. برخی از تحقیقات نشان میدهد که نوزادانی که مکرراً دچار تف کردن میشوند ممکن است در اواخر دوران کودکی به GERD مبتلا شوند.
پزشک کودک شما با یک معاینه فیزیکی شروع می کند و از شما سوالاتی در مورد علائم کودک می پرسد. اگر کودک شما سالم است، همانطور که انتظار می رود رشد می کند و به نظر می رسد که راضی است، معمولاً آزمایش لازم نیست. با این حال، در برخی موارد، پزشک شما ممکن است توصیه کند:
برای اکثر نوزادان، ایجاد برخی تغییرات در تغذیه باعث کاهش رفلاکس نوزاد می شود تا زمانی که خود به خود برطرف شود.
داروهای رفلاکس معمولاً برای درمان رفلاکس بدون عارضه در کودکان استفاده نمی شوند. اما پزشک کودک شما ممکن است یک داروی مسدودکننده اسید را برای چند هفته یا چند ماه توصیه کند. داروهای مسدودکننده اسید عبارتند از سایمتیدین (Tagamet HB)، فاموتیدین (Pepcid AC) و امپرازول منیزیم (Prilosec). پزشک کودک شما ممکن است یک داروی مسدود کننده اسید را توصیه کند اگر کودک شما:
در موارد نادر، ممکن است کودک شما نیاز به جراحی داشته باشد. این تنها در صورتی انجام می شود که کودک شما به اندازه کافی وزن اضافه نمی کند یا به دلیل ریفلاکس دچار مشکل تنفسی می شود. در طی جراحی، LES بین مری و معده سفت می شود. این امر از برگشت اسید به مری جلوگیری می کند.
برای به حداقل رساندن رفلاکس:
به خاطر داشته باشید که ریفلاکس نوزاد معمولاً دلیل کمی برای نگرانی است. فقط کافی است مقدار زیادی پارچه آروغ در دسترس داشته باشید تا رفلاکس کودکتان متوقف شود.
می توانید با مراجعه به ارائه دهنده مراقبت های اولیه خود شروع کنید. یا ممکن است فوراً به متخصص بیماری های گوارشی کودکان به نام متخصص گوارش کودکان ارجاع داده شوید.
برای رفلاکس نوزاد، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
از پرسیدن سوالات دیگر دریغ نکنید.
پزشک شما احتمالاً از شما سؤالاتی می پرسد، مانند:
از انجام هر کاری که به نظر می رسد علائم کودک شما را بدتر می کند خودداری کنید.
پسوریازیس یک بیماری پوستی است که باعث ایجاد بثورات با لکه های خارش دار و پوسته پوسته می شود که بیشتر روی زانوها، آرنج ها، تنه و پوست سر ایجاد می شود.
پسوریازیس یک بیماری شایع و طولانی مدت (مزمن) بدون درمان است. می تواند دردناک باشد، خواب را مختل کند و تمرکز را سخت کند. این وضعیت چرخه هایی را طی می کند، برای چند هفته یا چند ماه شعله ور می شود، سپس برای مدتی فروکش می کند. محرک های رایج در افراد دارای استعداد ژنتیکی به پسوریازیس شامل عفونت ها، بریدگی ها یا سوختگی ها و داروهای خاص است.
درمان هایی برای کمک به مدیریت علائم در دسترس هستند. و می توانید عادات سبک زندگی و استراتژی های مقابله ای را امتحان کنید تا به شما کمک کند با پسوریازیس بهتر زندگی کنید.
علائم و نشانه های رایج پسوریازیس عبارتند از:
انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد که هر کدام از نظر علائم و نشانههای آن متفاوت است:
اگر مشکوک به پسوریازیس هستید، به پزشک خود مراجعه کنید. همچنین پیگیر درمان خود باشید در صورتیکه بیماری:
تصور می شود که پسوریازیس یک مشکل سیستم ایمنی است که باعث می شود سلول های پوست سریعتر از حد معمول رشد کنند. در رایجترین نوع پسوریازیس که به عنوان پسوریازیس پلاکی شناخته میشود، این تغییر سریع سلولها منجر به ایجاد لکههای خشک و پوستهدار میشود.
علت پسوریازیس به طور کامل شناخته نشده است. تصور می شود که این یک مشکل سیستم ایمنی است که در آن سلول های مبارزه کننده با عفونت به اشتباه به سلول های پوست سالم حمله می کنند. محققان معتقدند که هم ژنتیک و هم عوامل محیطی در این امر نقش دارند. این وضعیت مسری نیست.
بسیاری از افرادی که مستعد ابتلا به پسوریازیس هستند ممکن است برای سال ها بدون علائم باشند تا زمانی که بیماری توسط برخی از عوامل محیطی تحریک شود. محرک های رایج پسوریازیس عبارتند از:
هر کسی ممکن است به پسوریازیس مبتلا شود. حدود یک سوم موارد از دوران کودکی شروع می شود. این عوامل می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند:
اگر به پسوریازیس مبتلا هستید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به شرایط دیگر هستید، از جمله:
پزشک شما سوالاتی در مورد سلامتی شما می پرسد و پوست بدن، پوست سر و ناخن های شما را بررسی می کند. سپس پزشک ممکن است نمونه کوچکی از پوست (بیوپسی) را برای بررسی زیر میکروسکوپ بگیرد. این به تعیین نوع پسوریازیس و رد سایر اختلالات کمک می کند.
هدف از درمان پسوریازیس جلوگیری از رشد سریع سلول های پوست و از بین بردن پوسته ها است. گزینه ها شامل کرم ها و پمادها (درمان موضعی)، نور درمانی (فوتوتراپی) و داروهای خوراکی یا تزریقی است.
اینکه کدام درمانها را استفاده میکنید بستگی به شدت پسوریازیس و میزان پاسخدهی آن به درمانهای قبلی و اقدامات خودمراقبتی دارد. ممکن است لازم باشد قبل از یافتن روشی مؤثر، داروهای مختلف یا ترکیبی از درمانها را امتحان کنید. حتی با درمان موفقیت آمیز، معمولاً بیماری عود می کند.
کورتیکواستروئیدها: این داروها رایج ترین داروهایی هستند که برای درمان پسوریازیس خفیف تا متوسط تجویز می شوند. آنها به صورت روغن، پماد، کرم، لوسیون، ژل، فوم، اسپری و شامپو در دسترس هستند. پمادهای کورتیکواستروئیدی ملایم (هیدروکورتیزون) معمولاً برای نواحی حساس مانند صورت یا چینهای پوستی و برای درمان لکههای گسترده توصیه میشوند. کورتیکواستروئیدهای موضعی ممکن است یک بار در روز در طول عود، و در روزهای متناوب یا آخر هفته در طول بهبودی استفاده شوند.
پزشک شما ممکن است کرم یا پماد کورتیکواستروئید قوی تری - تریامسینولون یا کلوبتازول برای مناطق کوچکتر، کمتر حساس یا سخت تر برای درمان تجویز کند.
استفاده طولانی مدت یا استفاده بیش از حد از کورتیکواستروئیدهای قوی می تواند پوست را نازک کند. با گذشت زمان، کورتیکواستروئیدهای موضعی ممکن است کار خود را متوقف کنند.
رتینوئیدها: تازاروتن به صورت ژل یا کرم موجود است. این درمان یک یا دو بار در روز استفاده می شود. شایع ترین عوارض جانبی، تحریک پوست و افزایش حساسیت به نور است.
مصرف تازاروتن در دوران بارداری یا شیردهی یا اگر قصد بارداری دارید توصیه نمی شود.
مهارکننده های کلسینورین: مهارکننده های کلسینورین مانند تاکرولیموس و پیمکرولیموس بثورات را آرام کرده و تجمع پوسته پوسته را کاهش می دهد. آنها می توانند به ویژه در نواحی پوست نازک، مانند اطراف چشم، جایی که کرم های استروئیدی یا رتینوئیدها تحریک کننده یا مضر هستند، مفید باشند.
در دوران بارداری یا شیردهی یا اگر قصد بارداری دارید، مهارکننده های کلسینورین توصیه نمی شود. این دارو همچنین به دلیل افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست و لنفوم برای استفاده طولانی مدت در نظر گرفته نشده است.
قطران زغال سنگ: قطران زغال سنگ پوسته پوسته شدن، خارش و التهاب را کاهش می دهد. این دارو در انواع بدون نسخه و نسخه در دسترس بوده و به اشکال مختلف مانند شامپو، کرم و روغن موجود است. این محصولات می توانند پوست را تحریک کنند. آنها همچنین عامل آشفتگی بیمار هستند، لباس و ملافه را لکه دار می کنند و می توانند بوی تند داشته باشند.
درمان قطران زغال سنگ در دوران بارداری یا شیردهی توصیه نمی شود.
نور درمانی خط اول درمان پسوریازیس متوسط تا شدید است، چه به تنهایی یا همراه با داروها. این شامل قرار دادن پوست در معرض مقادیر کنترل شده نور طبیعی یا مصنوعی است. درمان های مکرر ضروری است. با پزشک خود در مورد اینکه آیا فتوتراپی خانگی گزینه ای برای شماست یا خیر صحبت کنید.
پسورالن به علاوه اشعه ماوراء بنفش A (PUVA): این درمان شامل مصرف یک داروی حساس کننده نور (پسورالن) قبل از قرار دادن پوست آسیب دیده در معرض نور UVA است. نور UVA نسبت به نور UVB عمیقتر به پوست نفوذ میکند و پسورالن باعث میشود پوست در برابر قرار گرفتن در معرض UVA واکنش بیشتری نشان دهد.
این درمان تهاجمی تر به طور مداوم پوست را بهبود می بخشد و اغلب برای پسوریازیس شدیدتر استفاده می شود. عوارض جانبی کوتاه مدت ممکن است شامل حالت تهوع، سردرد، سوزش و خارش باشد. عوارض جانبی احتمالی درازمدت شامل خشکی و چین و چروک پوست، کک و مک، افزایش حساسیت به نور خورشید و افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست از جمله ملانوم است.
اگر مبتلا به پسوریازیس متوسط تا شدید هستید، یا اگر سایر درمانها مؤثر نبودهاند، پزشک ممکن است داروهای خوراکی یا تزریقی (سیستمیک) را تجویز کند. برخی از این داروها فقط برای دوره های کوتاهی استفاده می شوند و ممکن است با درمان های دیگر جایگزین شوند زیرا بالقوه دارای عوارض جانبی شدید هستند.
بیولوژیک: این داروها که معمولاً به صورت تزریقی تجویز می شوند، سیستم ایمنی بدن را به گونه ای تغییر می دهند که چرخه بیماری را مختل می کند و علائم و نشانه های بیماری را در عرض چند هفته بهبود می بخشد. تعدادی از این داروها برای درمان پسوریازیس متوسط تا شدید در افرادی که به درمانهای خط اول پاسخ ندادهاند تأیید شدهاند. گزینهها عبارتند از: اتانرسپت (Enbrel)، اینفلیکسیماب (Remicade)، آدالیموماب (Humira)، ustekinumab (Stelara)، risankizumab-rzaa (Skyrizi) و ixekizumab (Taltz). سه مورد از آنها - اتانرسپت، ixekizumab و ustekinumab - برای کودکان تایید شده است. این نوع داروها گران هستند و ممکن است تحت پوشش طرح های بیمه سلامت قرار گیرند یا نباشند.
داروهای بیولوژیک باید با احتیاط استفاده شوند زیرا خطر سرکوب سیستم ایمنی بدن را به گونهای دارند که خطر ابتلا به عفونتهای جدی را افزایش میدهد. افرادی که از این درمان ها استفاده می کنند باید از نظر سل غربالگری شوند.
متوترکسات: متوترکسات (Trexall) که معمولاً به صورت هفتگی به صورت یک دوز خوراکی تجویز می شود، تولید سلول های پوست را کاهش می دهد و التهاب را سرکوب می کند. این دارو نسبت به adalimumab و infliximab کمتر موثر است. ممکن است باعث ناراحتی معده، کاهش اشتها و خستگی شود. افرادی که به مدت طولانی متوترکسات مصرف می کنند نیاز به آزمایش مداوم برای نظارت بر شمارش خون و عملکرد کبد خود دارند.
افراد باید حداقل سه ماه قبل از اقدام به بارداری، مصرف متوترکسات را قطع کنند. مصرف این دارو برای کسانی که در دوران شیردهی هستند توصیه نمی شود.
سیکلوسپورین: سیکلوسپورین (Gengraf، Neoral، Sandimmune) که به صورت خوراکی برای پسوریازیس شدید مصرف می شود، سیستم ایمنی را سرکوب می کند. از نظر اثربخشی مشابه متوترکسات است اما نمی توان به طور مداوم بیش از یک سال از آن استفاده کرد. سیکلوسپورین مانند سایر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، خطر عفونت و سایر مشکلات سلامتی از جمله سرطان را افزایش می دهد. افرادی که سیکلوسپورین درازمدت مصرف می کنند نیاز به آزمایش مداوم برای نظارت بر فشار خون و عملکرد کلیه خود دارند.
این داروها در دوران بارداری یا شیردهی یا اگر قصد بارداری دارید توصیه نمی شود.
شما و پزشکتان یک رویکرد درمانی را بر اساس نیازهای خود و نوع و شدت پسوریازیس خود انتخاب خواهید کرد. احتمالاً با ملایم ترین درمان ها - کرم های موضعی و درمان با اشعه ماوراء بنفش (فوتوتراپی) شروع خواهید کرد. سپس، اگر وضعیت شما بهبود نیافت، ممکن است به سراغ درمان های قوی تری بروید.
افراد مبتلا به پسوریازیس پوسچولار یا اریترودرمیک معمولاً باید با داروهای قویتر (سیستمیک) شروع کنند.
در هر شرایطی، هدف یافتن موثرترین راه برای کاهش سرعت گردش سلولی با کمترین عوارض جانبی ممکن است.
برخی از مطالعات ادعا میکنند که درمانهای جایگزین (طب مکمل) - محصولات و روشهایی که بخشی از مراقبتهای پزشکی مرسوم نیستند یا خارج از روش سنتی غربی توسعه یافتهاند - علائم پسوریازیس را کاهش میدهند. نمونههایی از درمانهای جایگزین مورد استفاده توسط افراد مبتلا به پسوریازیس شامل رژیمهای غذایی خاص، ویتامینها، طب سوزنی و محصولات گیاهی است که روی پوست اعمال میشود. هیچ یک از این رویکردها با شواهد قوی پشتیبانی نمی شود، اما به طور کلی بی خطر هستند و ممکن است به کاهش خارش و پوسته پوسته شدن در افراد مبتلا به پسوریازیس خفیف تا متوسط کمک کنند.
اگر در حال بررسی داروهای جایگزین برای کاهش علائم و نشانه های پسوریازیس هستید، با پزشک خود در مورد مزایا و معایب این روش ها صحبت کنید.
این اقدامات خودمراقبتی را برای مدیریت بهتر پسوریازیس خود امتحان کنید:
پوست خود را مرطوب نگه دارید: روزانه از مرطوب کننده استفاده کنید. اگر بعد از استحمام مرطوب می کنید، به آرامی خشک کنید و محصول مورد نظر خود را در حالی که پوستتان هنوز مرطوب است، استفاده کنید. برای پوست های خیلی خشک، روغن ها یا مرطوب کننده های سنگین مبتنی بر پماد ممکن است ارجحیت داشته باشند – آنها بیشتر از کرم ها یا لوسیون ها روی پوست باقی می مانند. اگر به نظر می رسد مرطوب کردن پوست شما را بهبود می بخشد، محصول را بیش از یک بار در روز استفاده کنید.
اگر هوای محل زندگی شما بسیار خشک است، از یک مرطوب کننده برای افزایش رطوبت هوا استفاده کنید.
مقابله با پسوریازیس می تواند یک چالش باشد، به خصوص اگر پوست آسیب دیده ناحیه بزرگی از بدن شما را بپوشاند یا برای افراد دیگر قابل مشاهده باشد. می تواند باعث ناراحتی و خجالت شود. ماهیت مزمن و مداوم بیماری و چالشهای درمان تنها بر بار آن میافزاید.
در اینجا چند راه وجود دارد که به شما کمک می کند با پسوریازیس زندگی کنید و کنترل بیشتری داشته باشید:
آیا حالت تهوع و استفراغ در بارداری طبیعی است؟
حالت تهوع و استفراغ بارداری یک بیماری شایع است که می تواند در هر زمانی از روز رخ دهد اگر چه اغلب به آن "بیماری صبحگاهی" می گویند. تهوع و استفراغ بارداری معمولاً به جنین آسیب نمی رساند ، اما می تواند بر زندگی شما تأثیر بگذارد، از جمله توانایی شما در کار کردن یا انجام فعالیت های عادی روزمره. گزینه های درمانی بی خطری وجود دارد که می توانید احساس بهتری داشته باشید و از بدتر شدن علائم جلوگیری کنید.
تهوع و استفراغ بارداری از چه زمانی شروع می شود؟
تهوع و استفراغ بارداری معمولا قبل از هفته 9 بارداری شروع می شود. برای اکثر زنان، تا هفته 14 بارداری از بین می رود. برای برخی از زنان، چند هفته یا چند ماه طول می کشد. برای تعداد کمی از زنان، در تمام دوران بارداری باقی می ماند.
هنگام تهوع و استفراغ بارداری چه اتفاقی می افتد؟
برخی از زنان هر روز برای مدت کوتاهی احساس تهوع می کنند و ممکن است یک یا دو بار استفراغ کنند. در موارد شدیدتر، تهوع هر روز چند ساعت طول می کشد و استفراغ بیشتر رخ می دهد.
آیا باید برای درمان تهوع و استفراغ بارداری اقدام کنم؟
اگر تهوع و استفراغ بارداری بر زندگی شما تأثیر می گذارد و باعث نگرانی شما می شود، باید با پزشک خود صحبت کنید.
آیا اصطلاحی برای تهوع و استفراغ شدید بارداری وجود دارد؟
Hyperemesis gravidarum اصطلاحی برای شدیدترین شکل تهوع و استفراغ بارداری است. این نوع از استفراغ بارداری تا 3 درصد از بارداری ها رخ می دهد.
چه زمانی استفراغ بارداری تشخیص داده می شود؟
این وضعیت ممکن است زمانی تشخیص داده شود که یک زن 5 درصد از وزن قبل از بارداری خود را از دست داده باشد و مشکلات دیگری مربوط به کم آبی یا از دست دادن مایعات بدن داشته باشد (به زیر مراجعه کنید). زنان مبتلا به استفراغ باروری نیاز به درمان، گاهی اوقات در بیمارستان، برای توقف استفراغ و بازگرداندن مایعات بدن دارند.
علائم کم آبی بدن چیست؟
حالت تهوع و استفراغ می تواند باعث از دست دادن مایعات شود. اگر مایعات جایگزین نشوند، می تواند منجر به کم آبی بدن شود. اگر علائم و نشانه های کم آبی زیر را دارید، باید با پزشک متخصص زنان یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های زنان و زایمان تماس بگیرید:
شما مقدار کمی ادرار دارید که به رنگ تیره است.
شما نمی توانید ادرار کنید.
شما عطش دارید.
هنگام ایستادن دچار سرگیجه یا ضعف می شوید.
ضربان قلب تند یا طپش قلب دارید.
عوامل خطر برای استفراغ باروری چیست؟
هر یک از موارد زیر می تواند خطر تهوع و استفراغ شدید بارداری را افزایش دهد:
باردار شدن با بیش از یک جنین ( چند قلویی )
بارداری قبلی با حالت تهوع و استفراغ خفیف یا شدید
مادر یا خواهر شما حالت تهوع و استفراغ شدید بارداری داشته است
سابقه بیماری حرکت یا میگرن
حاملگی جنین دختر
آیا حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری می تواند نشانه بیماری دیگری باشد؟
بله، برخی از شرایط پزشکی می توانند باعث تهوع و استفراغ در دوران بارداری شوند. این شرایط عبارتند از:
زخم معده و دوازدهه
بیماری مرتبط با غذا
بیماری تیروئید یا کیسه صفرا
اگر علائم یا علائمی دارید که معمولاً با حالت تهوع و استفراغ بارداری رخ نمی دهد، پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های مامایی ممکن است مشکوک به داشتن یکی از این بیماری ها باشند. برخی از این علائم و نشانه ها عبارتند از:
حالت تهوع و استفراغی که برای اولین بار بعد از 9 هفته بارداری رخ می دهد
درد یا حساسیت شکمی
تب
سردرد
بزرگ شدن غده تیروئید (ورم در جلوی گردن)
تهوع و استفراغ بارداری چه تاثیری بر سلامت من و جنینم دارد؟
این وضعیت معمولاً به سلامتی شما و جنین شما آسیبی نمی رساند. همچنین به این معنی نیست که جنین شما بیمار است.
چه زمانی تهوع و استفراغ بارداری می تواند مشکل ساز شود؟
اگر نتوانید غذا یا مایعات را کم نگه دارید و شروع به کاهش وزن کنید، حالت تهوع و استفراغ می تواند مشکل ساز شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، گاهی اوقات می تواند بر وزن جنین در هنگام تولد تأثیر بگذارد.
آیا کاهش وزن می تواند باعث مشکلات دیگری شود؟
کاهش وزن می تواند منجر به مشکلاتی در تیروئید، کبد و تعادل مایعات شود. از آنجایی که درمان استفراغ بارداری دشوار است و می تواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند، متخصصان درمان زودهنگام را توصیه می کنند تا شدید نشود.
چگونه می توانم حالت تهوع و استفراغ بارداری را مدیریت کنم؟
تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی ممکن است به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید. این تغییرات می تواند شامل موارد زیر باشد:
مصرف ویتامین ها
تنظیم زمان غذا
تغییر انواع غذاهایی که می خورید
آیا باید ویتامین مصرف کنم؟
بله، مصرف یک ویتامین در طی بارداری با نظر پزشک میتواند مفید باشد. مطالعات نشان می دهد که مصرف مکمل های ویتامین قبل و در طول بارداری خطر تهوع و استفراغ شدید بارداری را کاهش می دهد.
برای کمک به حالت تهوع چه کاری می توانم انجام دهم؟
صبح ها قبل از بلند شدن از رختخواب نان تست خشک یا کراکر بخورید تا با معده خالی حرکت نکنید.
پنج یا شش "وعده کوچک" در روز بخورید تا مطمئن شوید که معده شما هرگز خالی نیست.
غذاهایی مانند آجیل، میوه ها یا کراکر را به طور مکرر مصرف کنید.
چه نوع غذاهایی ممکن است کمک کند؟
غذاهای ملایم را امتحان کنید. رژیم غذایی حاوی(موز، برنج، سس سیب، نان تست و چای) کم چرب است و به راحتی هضم می شود. اگر این غذاها برای شما جذابیتی ندارند، غذاهای دیگر را امتحان کنید. هدف این است که غذاهایی را بیابید که بتوانید بخورید و تهوع کمی داشته باشید.
آیا پروتئین می تواند کمک کند؟
بله، سعی کنید به هر وعده غذایی پروتئین اضافه کنید. منابع خوب پروتئین غیر گوشتی عبارتند از:
غذاهای لبنی مانند شیر، بستنی و ماست
مغزها و دانه ها، از جمله کره هایی مانند کره بادام و کره بادام زمینی
پودرهای پروتئینی و شیک
آیا هر مکملی ارزش امتحان کردن دارد؟
زنجبیل می تواند به آرامش معده شما کمک کند. می توانید امتحان کنید:
کپسول زنجبیل
آب نبات زنجبیلی
دمنوش زنجبیل با زنجبیل واقعی درست شده است
چای زنجبیل تهیه شده از زنجبیل تازه رنده شده
آیا در دوران بارداری باید مایعات زیادی بنوشم؟
بله، بدن شما در دوران بارداری به آب بیشتری نیاز دارد. در طول روز بنوشید، نه فقط زمانی که تشنه هستید. در دوران بارداری روزانه 8 تا 12 فنجان آب مصرف کنید.
ننوشیدن مایعات می تواند منجر به کم آبی بدن شود که می تواند حالت تهوع را بدتر کند. اگر طعم بد در دهان نوشیدن آب را سخت می کند، آدامس بجوید یا آب نبات سفت بخورید.
اگر برخی بوها حالت تهوع را بدتر می کند، چه کاری می توانم انجام دهم؟
غذاها یا بوهایی که ممکن است قبلا هرگز شما را آزار نداده باشند، اکنون ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع شوند. تمام تلاش خود را بکنید تا از آنها دور بمانید. هنگام آشپزی از پنکه استفاده کنید. از شخص دیگری بخواهید سطل زباله را خالی کند.
چگونه می توانم از دندان هایم در برابر استفراغ مکرر محافظت کنم؟
استفراغ مکرر می تواند باعث از بین رفتن مینای دندان شما به دلیل اسید موجود در معده شود. دهان خود را با یک قاشق چایخوری جوش شیرین حل شده در یک فنجان آب بشویید تا اسید را خنثی کرده و از دندان های خود محافظت کنید.
برای درمان تهوع و استفراغ بارداری از چه داروهایی می توان استفاده کرد؟
اگر تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی کمکی نکرد، یا اگر در دوران بارداری تهوع و استفراغ شدید دارید، ممکن است به درمان پزشکی نیاز داشته باشید. پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های مامایی ابتدا می خواهد بداند که آیا علائم شما به دلیل تهوع و استفراغ بارداری است یا دلیل پزشکی دیگری دارد. اگر علل دیگر رد شود، ممکن است بتوانید از داروهای خاصی استفاده کنید:
ویتامین B6 یک درمان ایمن و بدون نسخه است که ممکن است ابتدا برای تهوع و استفراغ بارداری امتحان شود.
اگر ویتامین B6 به تنهایی علائم را تسکین ندهد، داکسیلامین(doxylamine)، دارویی که در داروهای خواب بدون نسخه یافت می شود، می تواند اضافه شود.
یک داروی نسخه ای که ترکیبی از ویتامین B6 و داکسیلامین(doxylamine) است در دسترس است. مشخص شده است که مصرف هر دو دارو، به تنهایی یا با هم، در دوران بارداری بی خطر است و هیچ اثر مضری برای جنین ندارد.
اگر B6 و داکسیلامین علائم من را تسکین ندهند چه؟
داروهای «ضد استفراغ» که از استفراغ جلوگیری میکنند، ممکن است برای زنانی که با داروهای دیگر کمکی نمیکنند تجویز شود.
آیا داروهای ضد استفراغ در دوران بارداری بی خطر هستند؟
استفاده از بسیاری از داروهای ضد استفراغ در دوران بارداری بی خطر است. اما برخی دیگر اطلاعات ایمنی متناقض یا محدودی دارند. به عنوان مثال، دارویی به نام اندانسترون در پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ بسیار موثر است، اما مطالعات در مورد ایمنی آن برای جنین روشن نیست. اندانسترون همچنین با مشکلات ریتم قلب در افرادی که این دارو را مصرف می کنند، به ویژه در افرادی که شرایط زمینه ای خاصی دارند، مرتبط است.
چگونه می توانم تصمیم بگیرم که داروهای ضد استفراغ مصرف کنم؟
تصمیم به استفاده از اندانسترون و سایر داروها در دوران بارداری بر این اساس است که آیا مزایای این داروها بر خطرات احتمالی آنها بیشتر است یا خیر. شما و پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های مامایی می توانید در مورد همه این عوامل صحبت کنید تا بهترین درمان را برای شما تعیین کنید.
در صورت شدید بودن حالت تهوع و استفراغ، آیا باید در بیمارستان بستری شوم؟
اگر حالت تهوع و استفراغ شما شدید است یا اگر مبتلا به استفراغ بارداری شدید بشوید، ممکن است لازم باشد تا زمانی که علائم شما کنترل شود در بیمارستان بمانید.
چه نوع مراقبتی در بیمارستان دریافت خواهم کرد؟
آزمایشات آزمایشگاهی ممکن است برای بررسی نحوه عملکرد کبد شما انجام شود.
اگر دچار کم آبی هستید، ممکن است مایعات و ویتامین ها را از طریق خط وریدی (IV) دریافت کنید .
اگر استفراغ شما قابل کنترل نیست، ممکن است به داروهای اضافی نیاز داشته باشید.
اگر به کاهش وزن ادامه دهید، ممکن است یک لوله تغذیه برای اطمینان از دریافت مواد مغذی کافی شما و جنینتان توصیه شود.
- این مطالب توسط معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی ج.ا.ایران و با کمک کالج آمریکایی متخصصین زنان و زایمان در سال 2024 به منظور افزایش دانش و آگاهی شما تهیه شده و تمام موارد مربوط به تهوع و استفراغ بارداری را بیان نمی کند و جایگزین مراجعه به پزشک نیست.
به کوشش:
دکتر بابک پورقلیج
سرگیجه واقعی یکی از تظاهرات شایع و ناراحت کننده در طب عمومی است و تقریباً 54 درصد از موارد گیجی را تشکیل می دهد. به طور کلاسیک، سرگیجه واقعی به عنوان یک احساس حرکت در محیط اطراف بیمار ظاهر می شود. اغلب بیماران احساس "چرخش" بدن یا محیط اطراف خود را توصیف می کنند. این احساس را می توان با گیجی که یک اصطلاح غیراختصاصی است اشتباه گرفت، بنابراین برای افتراق این علامت نیاز به شرح حال کافی است. گیجی را می توان به چهار گروه طبقه بندی کرد:
بر اساس آسیب شناسی علائم دهلیزی، سرگیجه واقعی را می توان به انواع مرکزی یا محیطی طبقه بندی کرد. علائم دهلیزی ناشی از آسیب شناسی در مخچه یا ساقه مغز به نوع مرکزی طبقه بندی می شوند. برعکس، علائم ناشی از گوش داخلی یا از عصب دهلیزی به عنوان محیطی طبقه بندی می شوند.
تعادل توسط مخچه کنترل می شود که ورودی را از هسته های دهلیزی در ساقه مغز دریافت می کند. این هسته ها به نوبه خود ورودی را از مسیر بینایی، حس عمقی و گوش داخلی دریافت می کنند. دستگاه دهلیزی گوش داخلی از سه کانال نیم دایره ای و دو اندام اتولیتی به نام های اوتریکل و ساکول تشکیل شده است. اوتریکل و ساکول حاوی سلول های مویی هستند که در کریستال های کربنات کلسیم جاسازی شده اند. این سلول ها حرکات عمودی و غیر چرخشی را کنترل می کنند. گیرنده های کانال های نیم دایره ای به موقعیت سر پاسخ می دهند. هنگامی که سر کج می شود، گیرنده های روی گوش همان طرف تحریک می شوند و گیرنده های گوش مقابل مهار می شوند. اینها تکانه هایی را برای کنترل تعادل به ساقه مغز و مخچه می فرستند. هر گونه اختلال در این مسیر می تواند منجر به سرگیجه واقعی شود.
اغلب، بیمارانی که با گیجی مراجعه می کنند قادر به توصیف این احساس نیستند و ممکن است بیانشان مبهم باشد، به خصوص اگر تظاهرات اولیه باشد. مهم است که سرگیجه واقعی را از سایر اشکال غیر چرخشی سرگیجه متمایز کنید. هنگامی که تشخیص سرگیجه واقعی مشخص شد، باید به یک زیرگروه مرکزی یا محیطی افتراق داده شود.
علل مرکزی جدیتر، مانند حوادث عروق مغزی (CVAs)، تومورها و مولتیپل اسکلروزیس (MS)، باید در نظر گرفته شوند. اگر بیمار با علائم عصبی مرتبط مانند ضعف، دیس آرتری، تغییرات حسی، آتاکسی یا گیجی مراجعه کند، به علل مرکزی مشکوک است. در بیمارانی که با سرگیجه واقعی به عنوان تنها علامت خود مراجعه می کنند، ممکن است تشخیص بین علل مرکزی و محیطی دشوار باشد. عوامل خطر برای بیماری های عروقی، از جمله سیگار کشیدن، دیابت، چاقی، فشار خون بالا و کلسترول خون بالا، باید ارزیابی شوند تا CVA ها که می توانند منجر به سرگیجه ناشی از ایسکمی یا انفارکتوس شوند، رد شوند.
آسیب شناسی محیطی با علائم تهوع، استفراغ و کاهش شنوایی همراه است. سرگیجه واقعی می تواند با تغییر در موقعیت سر، عفونت اخیر دستگاه تنفسی فوقانی (URTI)، استرس یا ضربه ایجاد شود. بیمارانی که اضطراب یا حملات پانیک را تجربه می کنند ممکن است در نتیجه تهویه بیش از حد دچار سرگیجه شوند. صداهای بلند می تواند سرگیجه را در بیماران با علل محیطی در پدیده ای به نام پدیده تولیو ایجاد کند. داروها، از جمله فروسماید، سالیسیلات ها و عوامل ضد فشار خون، می توانند بر سیستم دهلیزی تأثیر بگذارند که به نوبه خود باعث سرگیجه می شود. فیستول پری لنفاتیک در صورت وجود سابقه آسیب اخیر به سر باید در نظر گرفته شود.
سرگیجه همراه با کاهش شنوایی در لابیریتیت و بیماری منیر دیده می شود، در حالی که کاهش شنوایی در سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم (BPPV) و نورونیت دهلیزی (VN) دیده نمی شود. یک رویکرد مختصر برای ارزیابی سرگیجه در شکل 1 نشان داده شده است.
معاینه فیزیکی می تواند به تمایز بین زیرگروه های مرکزی و محیطی سرگیجه واقعی کمک کند. معاینه باید شامل موارد زیر باشد:
تعدادی آزمایش تخصصی برای تعیین علل سرگیجه لازم است. این موارد در جدول 1 مشخص شده است.
معاینه فیزیکی | توضیحات |
مانور Dix–Hallpike | بیمار در لبه تخت می نشیند و معاینه کننده سر بیمار را 30 تا 45 درجه به سمت طرف مورد آزمایش می چرخاند. بیمار باید چشمان خود را باز نگه دارد و روی یک نقطه ثابت تمرکز کند و سپس به سرعت به پشت دراز بکشد و گردن را بیش از حد گشاد کند. نیستاگموس افقی نشان دهنده یک آزمایش مثبت است. این آزمایش می تواند سرگیجه ایجاد کند، بنابراین قبل از انجام آزمایش باید به بیماران در این مورد هشدار داد. |
تست فشار خون ارتواستاتیک | افت فشار خون سیستولیک بیش از 20 میلی متر بر جیوه از حالت درازکش تا ایستاده برای افت وضعیتی قابل توجه است. این در بیمارانی دیده می شود که کم آب هستند یا با اختلال عملکرد اتونوم مراجعه می کنند. اختلال عملکرد اتونومیک می تواند به صورت حاد رخ دهد و ناشی از سرگیجه واقعی باشد. |
تست ضربه سر | از بیمار خواسته می شود که به بینی معاینه کننده نگاه کند و معاینه کننده به سرعت سر بیمار را 10 تا 20 درجه می چرخاند. اگر چشم ها به سرعت و به طور مکرر حرکت کنند و دوباره به بینی معاینه کننده ثابت نشوند، غیر طبیعی است. آزمایش مثبت نشان دهنده اختلال در رفلکس دهلیزی-چشمی است. |
شایع ترین علل سرگیجه که در مراقبت های اولیه دیده می شود BPPV، VN و بیماری منیر هستند (جدول 2). در حالی که بسیاری از علل سرگیجه خوش خیم هستند، علل جدی تری از جمله CVA، MS، تومورها، علل روان زا و فیستول پری لنفاتیک، به ویژه در بیمارانی که مسن تر هستند یا دارای عوامل خطر بیماری های عروقی هستند ، باید در نظر گرفته شوند .
تشخیص افتراقی | شروع و مدت هر حمله سرگیجه | عوامل تحریک کننده | ویژگی های خاص | یافته های معاینه فیزیکی |
---|---|---|---|---|
لابیرنتیت | چند ثانیه تا چند دقیقه | تغییر در وضعیت سر | وزوز گوش | کم شنوایی وجود دارد |
نورونیت دهلیزی | ثانیه تا دقیقه | عفونت اخیر دستگاه تنفسی فوقانی | عدم تعادل، در حالی که نیستاگموس افقی یا چرخشی است، جهت جزء سریع از سمت ضایعه دور است. | عدم وجود کم شنوایی |
سرگیجه وضعیتی حملهای خوشخیم | ثانیه ها | تغییر در وضعیت سر | موقعیتی |
دیکس هالپایک مثبت |
بیماری منیر | ساعت | خود به خودی | کاهش شنوایی و وزوز گوش | ارزیابی شنوایی برای کاهش شنوایی حسی عصبی |
BPPV شایع ترین علت سرگیجه در مراقبتهای اولیه است که ناشی از تجمع بلورهای کلسیم در کانال نیم دایره خلفی است. این کریستال ها بر حرکت اندولنف در کانال های نیم دایره ای تأثیر می گذارند که باعث سرگیجه می شود. علائم کلاسیک BPPV دوره های کوتاه سرگیجه است که با حالت تهوع و نیستاگموس همراه است.
دوره های سرگیجه با تغییرات سریع در موقعیت سر ایجاد می شود. علائم می توانند هفته ها ادامه داشته باشند و پس از بهبودی عود کنند. نیستاگموس که در BPPV مشاهده می شود ماهیتی چرخشی دارد. مانور Dix-Hallpike برای تشخیص BPPV استفاده می شود. در مقابل، از مانور Epley می توان برای درمان BPPV (بسته 1) استفاده کرد. این روش در تلاش برای جدا کردن اتولیت ها از کانال های نیم دایره ای انجام می شود. موفقیت در تلاش اولیه 77 درصد و در تلاش های بعدی 100 درصد است.
|
گوش داخلی از لابیرنت استخوانی و غشایی تشکیل شده است. لابیرنتیت حاد التهاب این هزارتو است. این بیماری با سرگیجه و کاهش شنوایی همراه با عفونت ویروسی ظاهر می شود. عفونت گوش میانی می تواند به گوش داخلی سرایت کند و باعث لابیریتیت شود. طول مدت علائم از روز تا هفته متغیر است. کاهش شنوایی عامل اصلی تمایز بین لابیریتیت و BPPV است. به طور معمول، هیچ درمانی برای لابیریتیت لازم نیست. اما در صورت مشکوک بودن به لابیرنتیت چرکی، بیمار باید برای تخلیه عفونت گوش میانی به اورژانس ارجاع داده شود.
بیماری منیر یک علت ناشایع سرگیجه است. تصور میشود که به دلیل افزایش مایع در قسمت اندولنف حلزون ایجاد میشود که در نهایت کانالهای نیم دایرهای را تحت تأثیر قرار میدهد. در اکثر بیماران، علت ناشناخته است. بیماری منیر معمولا در زنان دیده می شود و بروز آن در مردان و زنان پس از 60 سالگی افزایش می یابد.
بیماری منیر به طور کلاسیک با دورههایی از سرگیجه که بیش از 20 دقیقه طول میکشد، وزوز گوش، کاهش شنوایی حسی عصبی و پری گوش ظاهر میشود. در نهایت کم شنوایی دائمی می شود. ادیومتری تون خالص مفیدترین تست برای ارزیابی کم شنوایی حسی عصبی است.
هیچ درمان شناخته شده ای برای بیماری منیر وجود ندارد و درمان عمدتاً علامتی است. بتاهیستین پایه اصلی درمان فعلی است. گزینه های درمان جراحی وجود دارد. با این حال، اکثر بیماران به اندازه کافی با درمان پزشکی مدیریت می شوند.
VN ناشی از التهاب عصب دهلیزی است. این التهاب قبل از عفونت ویروسی URTI یا هرپس زوستر ایجاد می شود و در اثر عواقب ناشی از سیستم ایمنی بدنبال بیماری ویروسی ایجاد می شود. معمولاً در بزرگسالان میانسال از هر دو جنس دیده می شود. VN اغلب در اپیدمی ها در طول شیوع عفونت های تنفسی رخ می دهد. مشخصه اصلی VN شروع حاد سرگیجه بدون کاهش شنوایی یا وزوز گوش است. مانند BPPV، علائم سرگیجه با تغییر در موقعیت سر تشدید می شود. از دست دادن تعادل در VN در مقایسه با سایر علل سرگیجه بارزتر است و بیماران معمولاً ممکن است با زمین خوردن مراجعه کنند.
در ابتدا، سرگیجه شدید است، دو تا سه روز طول میکشد و به دنبال آن بهبودی تدریجی وجود دارد که ممکن است دو تا شش هفته طول بکشد. استراحت در بستر و داروهای ضد استفراغ را می توان در 24 تا 72 ساعت اول استفاده کرد. می توان به بیماران اطمینان داد که علائم با گذشت زمان بهبود می یابند.
آزمایش خون به طور معمول برای بیمارانی که با سرگیجه مراجعه می کنند تجویز نمی شود. با این حال، توصیه می شود که سطح گلوکز همه بیماران مبتلا به سرگیجه باید بررسی شود. آزمایشات رادیولوژیکی شامل توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA) در موارد زیر کاربرد دارند:
در این موارد مراجعه به متخصص مغز و اعصاب توصیه می شود.
درمان متناسب با علل خاص سرگیجه است. داروهای ضد استفراغ مانند بتاهیستین برای درمان علامتی سرگیجه حاد استفاده می شود. این داروها نباید طولانی مدت استفاده شوند. به بیماران باید در مورد عوارض جانبی خواب آلودگی، خشکی دهان و تاری دید هشدار داده شود. بنزودیازپین ها تجویز نمی شوند و به دلیل ماهیت اعتیادآور آنها باید از مصرف آنها اجتناب شود.
تغییرات سبک زندگی از جمله محدودیت نمک و پرهیز از الکل و قهوه توصیه می شود. ارزیابی و مدیریت خطر سقوط بیمار در سرگیجه مهم است. ارجاع به فیزیوتراپیست مجرب برای توانبخشی دهلیزی می تواند به پیشگیری از عود کمک کند. تمرینات تجویز شده توسط فیزیوتراپیست ها شامل حرکت دادن توپ های چشمی به سمت بالا و پایین و به پهلو در حالت خوابیده یا نشسته است. تمرینات تثبیت تعادل به بازیابی سریعتر فعالیت های عادی کمک می کند.
در صورت داشتن علائم سرگیجه مداوم، کاهش شنوایی پیشرونده، سردرد شدید مداوم، علائم مخچه یا اگر تشخیص واضح نباشد، بیماران باید برای بررسی تخصصی ارجاع شوند.
Sindhu Dommaraju MBBS، FRACGP، DCH، پزشک عمومی، دانشگاه نیوکاسل، کالاگان، NSW. kvdsindhu@gmail.com
Eshini Perera MBBS، BMedSci، MMed، MPH، FRACGP، Dermatology Registrar، دانشگاه ملبورن، پارک ویل، VIC
Australian Family Physician
به کوشش:
دکتر بابک پورقلیج
سندرم تونل کارپال یکی از شایع ترین بیماری های دست است. در اثر فشار بر عصب مدیان در تونل کارپال مچ دست ایجاد می شود. تونل کارپال یک گذرگاه باریک است که توسط استخوان ها و رباط هایی در سمت کف دست احاطه شده است. هنگامی که عصب مدیان فشرده می شود، علائم می تواند شامل بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف در انگشت شست و انگشتان باشد.
آناتومی مچ دست، شرایط سلامتی و احتمالاً حرکات مکرر دست میتواند به ایجاد سندرم تونل کارپال کمک کند.
درمان مناسب معمولا سوزن سوزن شدن و بی حسی را از بین می برد و عملکرد دست را بازیابی می کند.
علائم سندرم تونل کارپال معمولاً به تدریج شروع می شود و شامل موارد زیر است:
سوزن سوزن شدن و بی حسی: گزگز و بی حسی ممکن است در انگشتان یا دست ایجاد شود. معمولا انگشت شست، اشاره، وسط و حلقه تحت تاثیر قرار می گیرد، اما انگشت کوچک نه. ممکن است در این انگشتان احساس شوک الکتریکی داشته باشید. این علائم اغلب هنگام در دست گرفتن فرمان، تلفن یا روزنامه رخ می دهند یا ممکن است شما را از خواب بیدار کنند.
این حس همچنین می تواند از مچ دست تا بازو حرکت کند.
بسیاری از افراد برای کاهش علائم خود دست های خود را "بیرون می دهند". احساس بی حسی ممکن است در طول زمان تثبیت شود.
اگر علائم سندرم تونل کارپال را دارید که با فعالیت های معمول و الگوهای خواب شما تداخل دارد، به پزشک خود مراجعه کنید. آسیب دائمی عصبی و عضلانی بدون درمان ممکن است رخ دهد.
سندرم تونل کارپال در اثر فشار بر عصب مدیان ایجاد می شود.
عصب میانی از ساعد از طریق گذرگاهی در مچ دست به سمت دست میرود که به نام تونل کارپال شناخته میشود. عصب میانی به سمت کف انگشت شست و همه انگشتان به جز انگشت کوچک حس می دهد. این عصب همچنین سیگنال هایی را برای حرکت ماهیچه ها در اطراف پایه شست ارائه می دهد. این حرکت به عنوان عملکرد حرکتی شناخته می شود.
هر چیزی که عصب میانی را در فضای تونل کارپ فشار دهد یا تحریک کند ممکن است منجر به سندرم تونل کارپال شود. شکستگی مچ دست می تواند تونل کارپال را باریک کرده و عصب را تحریک کند. این امر همچنین ممکن است به دلیل تورم و التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید یا سایر بیماری ها رخ دهد.
بسیاری از اوقات، هیچ دلیل واحدی برای سندرم تونل کارپال وجود ندارد. یا ممکن است علت آن مشخص نباشد. ممکن است ترکیبی از عوامل خطر در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد.
عوامل متعددی با سندرم تونل کارپال مرتبط است. اگرچه ممکن است مستقیماً باعث سندرم تونل کارپال نشوند، اما ممکن است خطر تحریک یا آسیب به عصب میانی را افزایش دهند. این موارد عبارتند از:
عوامل تشریحی: شکستگی یا دررفتگی مچ دست می تواند فضای داخل تونل کارپال را تغییر دهد. آرتریت که باعث ایجاد تغییراتی در استخوان های کوچک مچ دست می شود، می تواند تونل کارپال را تحت تاثیر قرار دهد. این تغییرات می تواند به عصب مدیان فشار وارد کند.
افرادی که تونل های کارپال کوچکتری دارند ممکن است بیشتر به سندرم تونل کارپ مبتلا شوند.
جنسیت تعیین شده در بدو تولد: سندرم تونل کارپال به طور کلی در زنان شایع تر است. این ممکن است به این دلیل باشد که ناحیه تونل کارپال در زنان نسبتاً کوچکتر از مردان است. یا ممکن است به دلیل تأثیر هورمون ها بر روی پوشش تاندون ها در تونل کارپال باشد.
زنانی که سندرم تونل کارپال دارند نیز ممکن است نسبت به زنانی که این عارضه را ندارند تونل های کارپال کوچکتری داشته باشند.
عوامل محل کار: کار با ابزارهای ارتعاشی یا روی خط مونتاژی که به حرکات مکرر نیاز دارد که مچ دست را خم می کند، ممکن است روی عصب میانی فشار ایجاد کند. چنین کاری همچنین ممکن است آسیب عصبی موجود را بدتر کند. اگر کار در محیط سرد انجام شود، فشار روی عصب می تواند بدتر شود.
با این حال، شواهد علمی متناقض است و این عوامل به عنوان علل مستقیم سندرم تونل کارپ اثبات نشده اند.
چندین مطالعه بررسی کرده اند که آیا ارتباطی بین استفاده از کامپیوتر و سندرم تونل کارپال وجود دارد یا خیر. برخی شواهد نشان می دهد که استفاده از ماوس، اما نه استفاده از صفحه کلید، ممکن است با سندرم تونل کارپ مرتبط باشد. شواهد با کیفیت و ثابت کافی برای حمایت از استفاده گسترده از رایانه به عنوان یک عامل خطر برای سندرم تونل کارپ وجود ندارد. با این حال، استفاده از کامپیوتر ممکن است باعث شکل متفاوتی از درد دست شود.
هیچ استراتژی اثبات شده ای برای جلوگیری از سندرم تونل کارپال وجود ندارد، اما می توانید با این روش ها استرس روی دست ها و مچ دست ها را کاهش دهید:
برای تشخیص سندرم تونل کارپال، پزشک ممکن است از شما سوالاتی در مورد علائم تان بپرسد. همچنین ممکن است برای یافتن اینکه آیا سندرم تونل کارپال دارید یا خیر، به یک یا چند آزمایش نیاز دارید:
سابقه علائم: الگوی علائم شما در تشخیص مهم است. علائم سندرم تونل کارپال معمولاً هنگام در دست گرفتن تلفن یا روزنامه یا گرفتن فرمان رخ می دهد. آنها همچنین تمایل دارند در شب رخ دهند و ممکن است شما را از خواب بیدار کنند. یا ممکن است وقتی صبح از خواب بیدار می شوید متوجه بی حسی شوید.
اما عصب میانی به انگشت کوچک حس نمی دهد. اگر علائمی در آن انگشت دارید، ممکن است بیماری دیگری غیر از سندرم تونل کارپال داشته باشید.
معاینه فیزیکی: پزشک شما حس را در انگشتان دست و قدرت عضلات دست را آزمایش می کند.
خم کردن مچ دست، ضربه زدن روی عصب یا فشار دادن ساده بر روی عصب می تواند در بسیاری از افراد علائم ایجاد کند.
سندرم تونل کارپال را در اسرع وقت پس از شروع علائم درمان کنید. در مراحل اولیه، کارهای ساده ای که می توانید برای خودتان انجام دهید ممکن است علائم را از بین ببرد. به عنوان مثال:
سایر گزینه های درمانی شامل آتل مچ دست، داروها و جراحی است. اگر علائم خفیف تا متوسط را داشته باشید که کمتر از 10 ماه، می آیند و از بین می روند، آتل بندی و سایر درمان های محافظه کارانه به احتمال زیاد کمک کننده هستند.
اگر در دستان خود بی حسی دارید، از یک پزشک کمک بگیرید.
اگر بیماری زود تشخیص داده شود، روشهای غیرجراحی ممکن است به بهبود سندرم تونل کارپال کمک کنند، از جمله:
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): NSAID ها مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin IB، دیگران)، ممکن است در کوتاه مدت به تسکین درد ناشی از سندرم تونل کارپال کمک کنند.
با این حال، شواهدی مبنی بر اینکه این داروها سندرم تونل کارپال را بهبود می بخشند، وجود ندارد.
کورتیکواستروئیدها: پزشک شما ممکن است برای تسکین درد، یک داروی کورتیکواستروئیدی مانند کورتیزون به تونل کارپال تزریق کند. گاهی از سونوگرافی برای هدایت این تزریق ها استفاده می شود.
کورتیکواستروئیدها التهاب و تورم را کاهش می دهند که فشار روی عصب میانی را کاهش می دهد. کورتیکواستروئیدهای خوراکی به اندازه تزریق کورتیکواستروئید برای درمان سندرم تونل کارپ موثر در نظر گرفته نمی شوند.
اگر سندرم تونل کارپال ناشی از آرتریت روماتوئید یا آرتریت التهابی دیگری باشد، درمان آرتریت ممکن است علائم سندرم تونل کارپ را کاهش دهد. با این حال، این توسط تحقیقات ثابت نشده است.
اگر علائم شدید باشند یا به درمان های دیگر پاسخ ندهند، ممکن است جراحی مناسب باشد.
هدف از جراحی تونل کارپ، کاهش فشار با بریدن رباط فشار بر روی عصب مدیان است.
سه تکنیک مختلف در جراحی تونل کارپال استفاده می شود:
جراحی آندوسکوپی: یک جراح از یک دستگاه تلسکوپ مانند با یک دوربین کوچک به نام آندوسکوپ استفاده می کند. این به جراح اجازه می دهد تا داخل تونل کارپال را ببیند. جراح رباط را از طریق یک یا دو برش کوچک در دست یا مچ برش می دهد.
جراحی آندوسکوپی ممکن است باعث درد کمتری نسبت به جراحی باز در چند روز یا هفته اول پس از جراحی شود.
قبل از جراحی، در مورد خطرات و مزایای هر تکنیک با جراح خود صحبت کنید. خطرات جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
در طی فرآیند بهبودی پس از جراحی، بافتهای رباط به تدریج با هم رشد میکنند و در عین حال فضای بیشتری را برای عصب فراهم میکنند. این روند بهبود داخلی معمولاً چندین ماه طول می کشد، اما پوست در عرض چند هفته بهبود می یابد.
به احتمال زیاد جراح شما استفاده از دست را پس از بهبود رباط توصیه می کند. به آهستگی به استفاده کامل از دست برگردید و از حرکات شدید دست یا موقعیت های شدید مچ استفاده نکنید.
درد یا ضعف ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا پس از جراحی برطرف شود. اگر علائم شما بسیار شدید بود، ممکن است پس از جراحی به طور کامل از بین نرود.
دکتر بابک پورقلیج
سکته مغزی ایسکمیک زمانی رخ می دهد که خون رسانی به بخشی از مغز مسدود یا کاهش یابد. این کار از دریافت اکسیژن و مواد مغذی بافت مغز جلوگیری می کند. سلول های مغز در عرض چند دقیقه شروع به مردن می کنند. نوع دیگر سکته مغزی، سکته هموراژیک است. زمانی اتفاق می افتد که یک رگ خونی در مغز نشت یا ترکیده و باعث خونریزی در مغز شود. خون خارج شده فشار بر سلول های مغز را افزایش می دهد و به آنها آسیب می رساند.
سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است. دریافت فوری درمان پزشکی بسیار مهم است. دریافت سریع کمک های فوری پزشکی می تواند آسیب مغزی و سایر عوارض سکته مغزی را کاهش دهد.
خبر خوب این است که افزایش آگاهی عمومی و شروع سریع درمان موجب کاهش مرگ و میر می گردد. درمانهای مؤثر همچنین میتوانند به جلوگیری از ناتوانی ناشی از سکته کمک کنند.
اگر ممکن است شما یا کسی که با او هستید سکته کرده باشد، به زمان شروع علائم توجه کنید. برخی از درمان ها زمانی مؤثرتر هستند که بلافاصله پس از شروع سکته مغزی انجام شوند.
علائم سکته مغزی عبارتند از:
در صورت مشاهده هر گونه علائم سکته مغزی، حتی اگر به نظر می رسد که می آیند و می روند یا به طور کامل ناپدید می شوند، فوراً به پزشک مراجعه کنید . "سریع" فکر کنید و کارهای زیر را انجام دهید:
فوراً با 911 یا شماره اضطراری محلی خود تماس بگیرید. منتظر نمانید تا ببینید آیا علائم متوقف می شوند یا خیر. هر دقیقه مهم است هر چه سکته بیشتر درمان نشود، احتمال آسیب و ناتوانی مغزی بیشتر می شود.
اگر با کسی هستید که مشکوک به سکته مغزی است، در حالی که منتظر کمک اضطراری هستید، او را با دقت تماشا کنید.
دو دلیل اصلی برای سکته مغزی وجود دارد. سکته مغزی ایسکمیک در اثر انسداد شریان مغز ایجاد می شود. سکته هموراژیک در اثر نشت یا ترکیدن یک رگ خونی در مغز ایجاد می شود. برخی از افراد ممکن است تنها یک اختلال موقتی در جریان خون به مغز داشته باشند که به عنوان حمله ایسکمیک گذرا (TIA) شناخته می شود. TIA علائم پایدار ایجاد نمی کند .
این شایع ترین نوع سکته مغزی است. زمانی اتفاق می افتد که رگ های خونی مغز باریک یا مسدود شوند. این امر باعث کاهش جریان خون می شود که به عنوان ایسکمی شناخته می شود. انسداد یا باریک شدن رگ های خونی می تواند ناشی از رسوبات چربی باشد که در رگ های خونی ایجاد می شود. یا ممکن است ناشی از لخته شدن خون یا سایر مواد زائد باشد که از طریق جریان خون، اغلب از قلب، عبور می کنند. سکته مغزی ایسکمیک زمانی اتفاق میافتد که رسوبات چربی، لختههای خون یا سایر مواد زائد در رگهای خونی مغز جمع شوند.
برخی تحقیقات اولیه نشان می دهد که عفونت COVID-19 ممکن است خطر سکته مغزی ایسکمیک را افزایش دهد، اما مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
سکته هموراژیک زمانی رخ می دهد که یک رگ خونی در مغز نشت کرده یا پاره شود. خونریزی در داخل مغز، که به عنوان خونریزی مغزی شناخته می شود، می تواند ناشی از بسیاری از شرایطی باشد که بر رگ های خونی تأثیر می گذارد. عوامل مرتبط با سکته مغزی هموراژیک عبارتند از:
علت کمتر شایع خونریزی در مغز، پارگی ناهنجاری شریانی وریدی (AVM) است. AVM یک گره نامنظم از رگ های خونی با دیواره نازک است.
حمله ایسکمیک گذرا (TIA) یک دوره موقت از علائم مشابه علائم سکته است. اما TIA آسیب دائمی ایجاد نمی کند. TIA ناشی از کاهش موقت خون رسانی به بخشی از مغز است. کاهش ممکن است تا پنج دقیقه طول بکشد. حمله ایسکمیک گذرا گاهی اوقات به عنوان سکته کوچک شناخته می شود.
TIA زمانی رخ می دهد که یک لخته خون یا رسوب چربی، جریان خون را به بخشی از سیستم عصبی کاهش داده یا مسدود کند.
حتی اگر فکر می کنید که TIA داشته اید، به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید . تشخیص اینکه آیا دچار سکته مغزی شده اید یا TIA تنها بر اساس علائم ممکن نیست . اگر TIA داشته اید ، به این معنی است که ممکن است شریان منتهی به مغز تا حدی مسدود یا تنگ شده باشد. داشتن TIA خطر سکته مغزی را در آینده افزایش می دهد.
عوامل زیادی می توانند خطر سکته مغزی را افزایش دهند. عوامل خطر سکته مغزی بالقوه قابل درمان عبارتند از:
سایر عوامل مرتبط با خطر سکته مغزی عبارتند از:
سکته مغزی گاهی اوقات می تواند باعث ناتوانی موقت یا دائمی شود. عوارض به مدت زمانی که مغز جریان خون ندارد و کدام قسمت تحت تأثیر قرار می گیرد بستگی دارد. عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
می توانید اقداماتی را برای جلوگیری از سکته انجام دهید. مهم است که عوامل خطر سکته مغزی خود را بشناسید و از توصیه های پزشک خود در مورد استراتژی های سبک زندگی سالم پیروی کنید. اگر سکته کرده اید، این اقدامات ممکن است به جلوگیری از سکته دیگر کمک کند. اگر یک حمله ایسکمیک گذرا (TIA) داشته اید، این مراحل می تواند به کاهش خطر سکته مغزی کمک کند. مراقبت های بعدی که در بیمارستان و پس از آن دریافت می کنید نیز ممکن است نقش داشته باشد.
بسیاری از راهبردهای پیشگیری از سکته مغزی همان راهبردهای پیشگیری از بیماری قلبی هستند. به طور کلی توصیه های سبک زندگی سالم عبارتند از:
اگر سکته مغزی ایسکمیک داشته اید، ممکن است به داروهایی برای کمک به کاهش خطر سکته مغزی دیگر نیاز داشته باشید. اگر TIA داشته اید ، داروها می توانند خطر ابتلا به سکته مغزی را در آینده کاهش دهند. این داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروهای ضد پلاکت: پلاکت ها سلول هایی در خون هستند که لخته ایجاد می کنند. داروهای ضد پلاکت این سلول ها را کمتر چسبنده و احتمال لخته شدن را کمتر می کند. رایج ترین داروی ضد پلاکت استفاده شده آسپرین است. پزشک شما می تواند دوز مناسب آسپرین را برای شما توصیه کند.
اگر TIA یا سکته جزئی داشته اید ، ممکن است هم آسپرین و هم یک داروی ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل (پلاویکس) مصرف کنید. این داروها ممکن است برای مدتی برای کاهش خطر سکته مغزی دیگر تجویز شوند. اگر نمی توانید آسپرین مصرف کنید، ممکن است کلوپیدوگرل به تنهایی برای شما تجویز شود. تیکاگرلور (بریلینتا) یکی دیگر از داروهای ضد پلاکت است که می تواند برای پیشگیری از سکته مغزی استفاده شود.
داروهای رقیق کننده خون که به عنوان ضد انعقاد شناخته می شوند: این داروها لخته شدن خون را کاهش می دهند. هپارین یک ضد انعقاد سریع الاثر است که ممکن است برای کوتاه مدت در بیمارستان استفاده شود.
وارفارین کندتر (Jantoven) ممکن است در طولانی مدت استفاده شود. وارفارین یک داروی قوی رقیق کننده خون است، بنابراین باید آن را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید و مراقب عوارض جانبی آن باشید. همچنین برای نظارت بر اثرات وارفارین به آزمایش خون منظم نیاز دارید.
چندین داروی جدیدتر رقیق کننده خون برای جلوگیری از سکته مغزی در افرادی که در معرض خطر بالایی هستند در دسترس است. این داروها عبارتند از دابیگاتران (پراداکسا)، ریواروکسابان (Xarelto)، آپیکسابان (Eliquis) و ادوکسابان (Savaysa). آنها سریعتر از وارفارین عمل می کنند و معمولاً نیازی به آزمایش خون یا نظارت منظم توسط پزشک ندارند. این داروها همچنین با خطر کمتر عوارض خونریزی در مقایسه با وارفارین همراه هستند.
شعار روز جهانی سکته مغزی در 8 آبان ماه 1403:
"با ورزش بر سکته مغزی غلبه کنیم"
لطفا به این چند جمله خیلی بیشتر دقت کنیم :
- روزانه 500 نفر و سالیانه حدود 170 هزار نفر در کشور ایران دچار سکته مغزی می شوند.
- میانگین سن سکته مغزی در ایران 10 سال کمتر از میانگین جهانی است و به عبارتی
بروز سکته مغزی در افراد زیر 50 سال افزایش یافته است.
Face: انحراف صورت
Arme: افتادگی بازو و دست
Speeche: اختلال تکلم
Time: زمان را از دست ندهید
"هر روز ورزش کرده و فعال باشیم تا بر سکته مغزی غلبه کنیم"
دکتر محمدرضا عزیزی
متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات
مدیر آموزش سازمان نظام پزشکی کشور
به استحضار میرساند بنیاد ملی نخبگان با هدف ارتقای زیست بوم علم - فناوری - اقتصاد و مدیریت کشور و افزایش اثر گذاری اجتماع نخبگانی کشور بر این زیست بوم و با تاکید بر جریان سازی در فضای دانشجویی و دانش آموختگان برتر برای انجام فعالیت های ناظر به حل مسائل راهبردی کشور از طریق توسعه رویدادهای رقابتی مسئله محور که حول مسائل صنعت و جامعه شکل می گیرند، در قالب طرح شهید بابایی، حمایت می کند.
در این راستا استارت آپ استودیو AIMedic با همکاری جمعی از سازمانها و نهادهای مرتبط با توسعه فناوری و اشتغال زایی دانش بنیان (پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات دانشگاه شهید بهشتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، شبکه فن بازار ملی ایران نمایشگاه اینوتکس و با همراهی بخش خصوصی (مجموعه های های وب پارس آنلاین و نوروبیر)، در نظر دارد مسابقه ای تحت عنوان جایزه سالیانه هوش مصنوعی ایران (iAAA) را برای دانشجویان دانش آموختگان و سایر افراد علاقه مند برگزار نماید که این رویداد رقابتی در قالب طرح شهید بابایی بنیاد ملی نخبگان پذیرفته شده و مورد حمایت بنیاد قرار گرفته است. از اهداف این مسابقه میتوان به اشتغال زایی و مهارت افزایی دانشجویان و دانش آموختگان رشته های مهندسی و پزشکی، توسعه مهارتهای حوزه های علم داده یادگیری ماشین تحلیل داده مبتنی بر نیازهای واقعی کمک به ورود ابزارهای هوش مصنوعی به صنعت سلامت آموزش و توانمندسازی نیروهای مستعد برتر پشتیبانی و حمایت از دستاوردها تا دست یابی به محصول، برقراری ارتباط میان صنعت پزشکی و مهندسی شتابدهی و ورود فناوریهای نوظهور در صنعت سلامت و نیز جذب و استخدام نفرات برگزیده در صنایع مرتبط اشاره کرد.
در این رویداد برای افرادی که آشنایی کافی را با مباحث مرتبط ندارند دوره های آموزشی آنلاین و آفلاین در نظر گرفته شده است تا تمامی علاقه مندان بتوانند شرایط شرکت در این رقابت را داشته باشند و پس از آن، شرکت کنندگان به صورت تیمی و فردی در حوزه هوش مصنوعی در پزشکی با یکدیگر رقابت کرده و در نهایت به افراد و تیمهای برتر جوایز و تسهیلات مالی قابل توجهی اعطا خواهد شد.
شایان ذکر است متقاضیان ثبت نام می توانند از طریق شماره تماس 02191065237 و برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رویداد از طریق شماره تماس02191065160 ( دبیرخانه اجرایی جایزه ) و وبگاه مسابقه به نشانی www.iaaa.ai اقدام نمایند./
َتعاریف
- مسموميت (Poisoning)
به هرگونه اختلال در عملكرد و يا ساختار ارگانيسم زنده كه در اثر ورود ماده سمی ايجاد شود، مسموميت گويند.
- سم (Poison)
ماده ای است سمی با منشا غیرزیستی که از طریق شیمیایی و یا فیزیکی باعث بروز آسیب، بیماری و یا مرگ در موجودات زنده می شود، مانند: جیوه.
- توکسین (Toxin)
ماده ای است سمي با منشا زیستی که توسط سلول و یا ارگانیسم های زنده تولید می شود، که معمولاً از جنس پروتئین مي باشد، مانند سم کزاز.
- زهر (Venom)
ماده ای است سمي که در بافت و یا غده ای اختصاصی در بدن جانوران تولید می شود. مانند سم مار
عوامل سمي
بیشترین تركيباتي كه مي توانند باعث بروز مسموميت شوند، عبارتند از:
- داروها مثلا به دنبال مصرف بيش از حد مقادير درماني و يا مصرف خودسرانه داروها
- مواد مخدر، محرک، توهم زاها، مشروبات الکلی و الکل های سمی
- مواد شوينده، پاك كننده و سفید کننده
- مواد آرايشي و بهداشتي
- هیدروکربن ها مانند نفت، گازوئيل و بنزين و .....
- سموم كشاورزي
- فلزات مانند سرب، جيوه و .....
- گازها مانند منوكسيدكربن، گاز شهري و .....
- گياهان و جانوران سمي
انواع مسموميت ها از نظر زمان بروز اثر و علایم و نشانه های بالینی
- مسمومیت های فوق حاد (Super Acute)
علایم و نشانه های مسمومیت در عرض چند ثانیه تا چند دقیقه بعد از ورود سم به بدن ظاهر می شوند، مانند مسمومیت با گاز سیانور
- مسمومیت های حاد (Acute)
علایم و نشانه های مسمومیت چند دقیقه تا چند ساعت پس از ورود سم به بدن ظاهر می گردند، مانند مسمومیت با بسیاری از داروها و یا مواد شیمیایی
- مسمومیت های مزمنChronic) )
علایم و نشانه های مسمومیت، متعاقب تماس طولانی مدت با مقادیر كم سم در مدت چند سال ظاهر می شوند، مانند بسیاری از مسمومیت های شغلی و یا محیطی.
انواع مسموميت ها از نظر علت بروز
- مسمومیت های تصادفی (Accidental)
این نوع از مسمومیت ها بیشتر در كودكان، افراد مسن و سالخورده مشاهده می شوند.
- مسمومیت های عمدی (Intentional)
شامل خودكشي (Suicide)، تمارض به خودکشی (Parasuicide)، مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد (Substance Abuse)، و مسمومیت های جنایی (Criminal Poisoning) می باشد.
- مسمومیت های شغلی (Occupational) / مسمومیت های صنعتی (Industrial)
این نوع از مسمومیت ها در افراد شاغل در محیط های کار صنعتی، کارخانجات و یا کشاورزان مشاهده می شوند.
- مسمومیت های محیطی (Environmental)
این نوع از مسمومیت ها بیشتر در جوامع آلوده مانند شهرهای بزرگ و صنعتی که دارای آلودگی محیط زیست از جمله آلودگی هوا، آب و ..... می باشند، مشاهده می شوند.
- مسمومیت های غذایی (Food poisoning)
این نوع از مسمومیت ها به دنبال مصرف آب و یا مواد غذایی آلوده ایجاد می شوند.
راه هاي ورود سم به بدن
- راه خوراكي
يكي از مهمترين و شايعترين راه هاي ورود سموم به بدن مي باشد.
- راه استنشاقي
دستگاه تنفس از دیگر راه های مهم ورود سمبه بدن مي باشد.
- راه پوستي و مخاطي
برخي از سموم از را ه پوست و يا مخاط جذب بدن می گردند.
- راه تزريقي
مانند تزريق وريدي، عضلاني، زير جلدي و يا داخل جلدي
- گزیدگی (Bite or Sting) / گزیدگی سمی (Envenomation)
ایجاد هرگونه سوراخ شدگی، بریدگی، خراشیدگی و یا پاره شدگی در سطح پوست و یا مخاط فرد مصدوم توسط جانوران را گزیدگی می نامند. اگر این گزیدگی با تلقیح زهر به داخل بدن مصدوم همراه باشد به آن گزیدگی سمی می گویند، مانند زنبور گزیدگی، عقرب گزیدگی و .....
به کوشش :
دکترشاهین شادنیا
استاد سم شناسی بالینی و مسمومیتها
عضو گروه سم شناسی بالینی و مسمومیتها، دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
رئیس بخش مراقبتهای ویژه مسمومین
بیمارستان لقمان حکیم
- سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
معاونت آموزشی و پژوهشی
به کوشش:
دکتر بابک پورقلیج