آیا واکسن‌ها بر کرونای هندی موثر هستند؟

بر اساس پژوهش‌های lab-based اخیر، دانشمندان آمریکایی اعتقاد دارند که واکسن‌های فایزر و مادرنا بر سوش هندی کووید۱۹ موثر هستند. دانشکده پزشکی دانشگاه NYU بر اساس نتایج چاپ نشده خود معتقدند که ممکن است واکسن‌ها به مقدار کمی در مقابل این واریانت کم یا بی‌اثر باشند اما این به معنی فرار واریانت هندی از آنتی‌بادی‌های ناشی از واکسن نیست. این محققین خون افرادی که هر دو دوز واکین فایزر و مادرنا را دریافت نموده بودند را گرفته و در آزمایشگاه در معرض پارتیکل های سودو ویروس مهندسی شده (شبه ویروس) که حاوی جهش‌هایی در ژنوم منطقه مربوط به پروتئین S بودند (B.1.617 و B.1.618) که بار اول در هند گزارش شدند قرار دادند. سپس این مخلوط به سلول کشت شده در آزمایشگاه معرفی شد تا میزان آلوده کنندگی آن ارزیابی شود.

در مجموع برای B.1.617 تا ۴ برابر و برای B.1.618 تا سه برابر کاهش آنتی‌بادی خنثی‌کننده (Y-shaped پروتئین‌هایی که سیستم ایمنی برای توقف حمله پاتوژن‌ها به سلول تولید می‌کنند) مشاهده شد. به عبارت دیگر هرچند میزان آنتی‌بادی هرچند آنتی‌بادی‌های کمتری در مقابل این واریانت‌ها ترشح شد اما هنوز به قدر کافی آنتی‌بادی وجود داشت که این واریانت‌ها هندی را خنثی کند. این اثر آنقدر بود که محققین واکسن‌ها را بسیار موثر بدانند. البته واریانت‌های هندی چسبندگی قوی به گیرنده‌های ACE2 انسانی دارند که کماکان موجب سرایت‌پذیری و آلایندگی بالای این سوش می‌باشد.

از طرف دیگر نخست وزیر انگلستان که در کشورش بعد از آسترازنکا، فایزر دومین واکسن مورد استفاده است از قول محققین و صاحب نظران انگلیسی اطمینان داد که واکسیناسیون بر واریانت هندی موثر بوده و روند تلقیح واکسن کماکان در کنار خروج تدریجی از lockdown ادامه می‌یابد، هرچند وی افزود اگر تعداد شناسایی سوش هندی در انگلستان بطور نگران کننده افزایش یابد، شاید قرنطینه‌ها مجددا سخت‌تر شوند.

دکتر سامانتا وایلد از BUPA UK می‌گوید، واریانت هندی نیز همان علائم اصلی سوش رایج را دارد که شامل تب، سرفه (مستمر و بیش از یک ساعت و یا سه اپیزود حمله سرفه در ۲۴ ساعت) و از دست دادن بویایی و چشایی است. هر چند دکتر جی بی ساتور از بنگلور هند می‌گوید در بیمار سوش هندی خشکی شدید دهان همراه با احساس خستگی، بدون تب دیده شده است و از طرفی کونژکتیویت نیز می‌تواند از علائم آن باشد که قبلا برای کروناویروس اولیه نیز گزارش شده است.

دکتر وایلد می‌گوید، به‌هرحال هنوز دلیل قطعی و علمی مبنی بر شدیدتر بودن بیماری ناشی از این سوش گزارش نشده، هرچند این سوش بسیار سریع‌تر پخش می‌شود.

دکتر وایلد تاکید دارد که واکسن‌های آسترازنکا و فایزر طبق نتایج اولیه پژوهش‌های اخیر هنوز بر سوش هندی موثر هستند.

یک تحقیق اخیر بر روی ۳۳۰۰ نفر از کادر درمان در هند نیز نشان داده است که آسترازنکا ۹۷٪ بر سوش هندی موثر است و از بین واکسینه شده‌ها تنها دو نفر کارشان به بستری کشید. محققین بیمارستان ایندراپراستا آپولو در دهلی نتایج این تحقیق را چاپ کرده اند. دکتر آنوپام سیبال از گروه تحقیقی فوق‌الذکر می‌گوید ۹۷/۳۸٪ واکسینه شده‌ها توسط آسترازنکا در مقابل سوش هندی مقاوم بودند و آمار مراجعه به بیمارستان کمتر از یک درصد بوده است.

پروفسور آدام فین از دانشگاه بریستول و عضو کمیته مشترک واکسیناسیون و ایمنی انگلستان JCVI می‌گوید، در صورت گسترش سوش هندی در انگلستان احتمالا محدودیت سنی زیر چهل سال برای این واکسن مورد بازنگری قرار گیرد.

نتیجه می‌گیریم که خوشبختانه سوش هندی هنوز در مقابل واکسن‌ها آسیب‌پذیر بوده و امید به کنترل آن می‌رود، هرچند اگر پوشش واکسیناسیون در کل جهان به سرعت بالا نرود خطر بروز سوش‌های‌جدید و حتی قابل گریز از واکسن‌ها وجود دارد. از جانبی به نظر نمی‌رسد بجز سرعت انتقال بالاتر، سوش هندی تفاوت عمده دیگری از نظر بالینی با سوش اصلی داشته باشد، هرچند سرعت انتشار این سوش می‌تواند بر آمار کلی بستری و مرگ و میر موثر باشد.

دکتر حسن رودگری

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

منابع:

- medicalxpress.com
- modernhealthcare.com
- independent.co.uk
- bupa.co.uk