سامانه آموزش آنلاین معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران

آخـریــن مطالب «معاونت آموزشی»

سندرم پیریفورمیس، بی حسی و گزگز پاهها

سندرم پیریفورمیس، بی حسی و گزگز پاهها

سندرم پیریفورمیس

 

سندرم پیریفورمیس باعث درد یا بی حسی در باسن، لگن یا بالای ساق شما می شود و زمانی اتفاق می افتد که عضله پیریفورمیس روی عصب سیاتیک فشار می آورد. این وضعیت ممکن است در اثر آسیب، تورم، اسپاسم عضلانی یا بافت اسکار در پیریفورمیس ایجاد شود. اکثر اپیزودها طی چند روز یا چند هفته با استراحت و درمان های ساده از بین می روند.

نمای کلی

 
با بسیاری از علائم مشترک، تشخیص تفاوت بین سیاتیک و سندرم پیریفورمیس دشوار است. در اینجا به نحوه تشخیص هر کدام می پردازیم.

سندرم پیریفورمیس چیست؟

سندرم پیریفورمیس زمانی رخ می دهد که عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک شما را فشرده می کند و منجر به التهاب می شود. می تواند باعث درد یا بی حسی در باسن و پشت ساق پا شود. ممکن است در یک طرف بدن شما یا هر دو رخ دهد.

پیریفورمیس یک عضله صاف و باریک است. از پایین ستون فقرات شما از باسن تا بالای ران شما می گذرد. عضله پیریفورمیس شما به هر طرف بدن شما گسترش می یابد و تقریباً به هر حرکت پایین تنه شما کمک می کند.

عصب سیاتیک معمولاً در زیر پیریفورمیس قرار دارد. عصب از طناب نخاعی، از طریق باسن، از پشت هر پا، به سمت پاهای شما حرکت می کند. این طولانی ترین و بزرگترین عصب بدن شماست.

سندرم پیریفورمیس چقدر شایع است؟

سندرم پیریفورمیس خیلی شایع نیست. دانشمندان بر این باورند که سندرم پیریفورمیس تنها حدود 0.3٪ تا 6٪ از کمردرد را ایجاد می کند .

تفاوت بین سندرم پیریفورمیس و سیاتیک چیست؟

اگرچه این شرایط گاهی مرتبط هستند و هر دو بر عصب سیاتیک تأثیر می‌گذارند، اما متفاوت هستند.

فتق دیسک یا تنگی نخاع می تواند باعث سیاتیک شود . علائم معمولاً بر قسمت پایین کمر تأثیر می گذارد و می تواند از طریق باسن و ساق پا به سمت پایین حرکت کند.

سندرم پیریفورمیس فقط شامل فشار دادن عضله پیریفورمیس بر روی یک ناحیه از عصب سیاتیک در باسن است. می تواند بسیار شبیه سیاتیک باشد اما در یک منطقه خاص تر.

علائم و علل

نشانگان پیریفورمیس در پاسندرم پیریفورمیس به دلیل فشار دادن عضله پیریفورمیس به عصب سیاتیک که در زیر آن قرار دارد ایجاد می شود.

چه چیزی باعث سندرم پیریفورمیس می شود؟

هر چیزی که باعث شود پیریفورمیس روی عصب سیاتیک فشار بیاورد می تواند باعث سندرم پیریفورمیس شود.

شایع ترین علل سندرم پیریفورمیس عبارتند از:

این مسائل می تواند ناشی از:

  • بالا رفتن از پله ها، راه رفتن یا دویدن با استفاده از عضلات پیریفورمیس ی که به اندازه کافی قوی نیستند..
  • آسیب به لگن، باسن یا پا، مانند سقوط یا تصادف رانندگی.
  • داشتن ماهیچه های سفت ناشی از عدم فعالیت بدنی.
  • بلند کردن چیزی به طور نامناسب و آسیب رساندن به عضله پیریفورمیس.
  • گرم نکردن قبل از فعالیت بدنی یا کشش مناسب بعد از آن.
  • ورزش بیش از حد یا انجام حرکات تکراری، مانند دویدن در مسافت طولانی.
  • نشستن برای مدت طولانی (مثلاً افرادی که زیاد سر کار می نشینند).

اما گاهی اوقات، آناتومی غیرطبیعی باعث سندرم پیریفورمیس می شود. پزشکان به این وضعیت، سندرم پیریفورمیس اولیه می گویند. به عنوان مثال، ممکن است فردی با عصب سیاتیکی متولد شود که مسیر غیرطبیعی در بدن او طی می کند. یا ممکن است فردی با عضله پیریفورمیس یا عصب سیاتیک به طور غیرمعمولی به دنیا بیاید.

علائم سندرم پیریفورمیس چیست؟

علائم سندرم پیریفورمیس در باسن، لگن یا بالای ساق پا رخ می دهد. مردم اغلب این احساس را اینگونه توصیف می کنند:

  • دردناک
  • سوزاندن
  • بی حسی
  • درد.
  • سوزن سوزن شدن.
  • تیر کشیدن

علائم ممکن است در طول فعالیت های خاص بدتر شوند، مانند:

  • نشستن برای مدت طولانی.
  • پیاده روی یا دویدن.
  • بالا رفتن از پله ها.

تشخیص و آزمایشات

سندرم پیریفورمیس چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص سندرم پیریفورمیس می تواند دشوار باشد و اغلب شامل رد علل دیگر است.

یک پزشک ممکن است:

  • از شما در مورد علائم و عادات فعالیت تان بپرسد.
  • در مورد سابقه پزشکی شما، از جمله هر گونه جراحت صحبت کند.
  • باسن، مفصل ران و پای شما را کشش دهد، بچرخاند، فشار دهد تا ببینید چه چیزی درد دارد و چه چیزی آسیب نمی‌زند.

هیچ آزمایش خاصی برای سندرم پیریفورمیس وجود ندارد. اما یک پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را برای شناسایی سایر مشکلاتی که ممکن است باعث علائم شما شوند، تجویز کند. این تست ها عبارتند از:

مدیریت و درمان

سندرم پیریفورمیس چگونه درمان می شود؟

درمان سندرم پیریفورمیس ممکن است شامل موارد زیر باشد:

جراحی سندرم پیریفورمیس معمولاً توصیه نمی شود مگر اینکه سایر درمان ها با شکست مواجه شوند. جراحی برای این وضعیت ممکن است شامل برداشتن بافت اسکار یا سایر منابع فشار بر روی عصب باشد.

پیشگیری

چگونه می توانم از سندرم پیریفورمیس پیشگیری کنم؟

برای جلوگیری از سندرم پیریفورمیس، از جمله دوره های عود کننده (تکراری)، برخی از استراتژی های زیر را در نظر بگیرید:

  • به طور منظم ورزش کنید تا ماهیچه های خود را سالم نگه دارید.
  • روی وضعیت بدنی خوب تمرکز کنید، به خصوص در هنگام نشستن، رانندگی یا ایستادن.
  • با خم کردن زانوها و چمباتمه زدن اشیا را به درستی بلند کنید و مطمئن شوید که پشت خود را صاف نگه دارید. اجسام را نزدیک بدن خود نگه دارید و در حین بلند کردن پیچ و تاب نخورید.
  • قبل از فعالیت بدنی گرم کنید و بعد از آن کشش دهید.
  • زمانی که باید برای مدت طولانی بنشینید، با ایستادن، راه رفتن یا حرکات کششی استراحت کنید.

چشم انداز / پیش آگهی

سندرم پیریفورمیس چقدر طول می کشد؟

سندرم پیریفورمیس با تغییر سبک زندگی و درمان های ساده به سرعت برطرف می شود. علائم اغلب طی چند روز یا چند هفته بهبود می یابند.

اما این وضعیت به ویژه در افرادی که دستورالعمل های پزشکی خود را دنبال نمی کنند، تمایل به بازگشت دارد. موارد شدیدی که به درستی درمان نمی‌شوند می‌توانند تا حد زیادی توانایی فرد را برای عملکرد خوب کاهش دهند.

 

چگونه از خودم با سندرم پیریفورمیس مراقبت کنم؟

اگر سندرم پیریفورمیس دارید، اقدامات خاصی می تواند به شما در مدیریت علائم در هنگام بروز کمک کند:

  • از فعالیت هایی که باعث ایجاد سندرم پیریفورمیس می شود خودداری کنید. به عنوان مثال، اگر هنگام دوچرخه سواری شرایط تشدید میشود، حداقل برای چند روز راه دیگری برای ورزش کردن پیدا کنید.
  •  بافت مفصل ران و باسن را عمیقا ماساژ دهید.
  • به طور منظم از روی صندلی خود بلند شوید. بایستید، راه بروید و کشش دهید. این امر به ویژه برای افرادی که سر کار می نشینند، مانند رانندگان حرفه ای و پرسنل دارای میز کار بسیار مهم است.
  • برای کاهش تورم، NSAID ها را طبق دستورالعمل بسته مصرف کنید.
  • بسته به اینکه چه چیزی برای شما مفید است، بسته های سرد یا گرما را امتحان کنید. کمپرس سرد چندین بار در روز به مدت 15 دقیقه می تواند تورم را کاهش دهد. گرما (مانند پد گرم کننده) می تواند عضله سفت را شل کند.
  • پیریفورمیس و عضلات اطراف آن را کشش دهید. به عنوان مثال: به پشت دراز بکشید، سپس یک زانو را به سمت قفسه سینه خود بکشید. آن را برای پنج تا 30 ثانیه نگه دارید، سپس پای دیگر را انجام دهید. مثال دیگر: بایستید، به سمت جلو و پایین خم شوید و اجازه دهید سر و دستانتان به سمت زمین بیفتند. این حرکت از طریق ایجاد کشش در پشت پاها و باسن مفید است.

چه زمانی باید برای درمان پیریفورمیس به پزشک مراجعه کنم؟

اگر سندرم پیریفورمیس دارید، در صورت تجربه هر یک از موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:

  • سفرها یا زمین خوردن های مکرر به دلیل درد یا بی حسی.
  • دردی که بیش از چند هفته طول می کشد، به خصوص اگر دستورالعمل ها را دنبال کرده باشید و سبک زندگی خود را تنظیم کرده باشید.
  • مشکلات کنترل روده (مدفوع) یا مثانه (ادرار کردن).
  • درد ناگهانی و شدید در ناحیه کمر یا ساق پا.
  • ضعف یا بی حسی ناگهانی در پشت یا ساق پا.
  • ضربه یا آسیب به کمر، لگن یا ساق پا.
  • در بلند کردن پا از روی زمین مشکل دارید.

در نظر داشته باشید

سندرم پیریفورمیس زمانی رخ می دهد که عضله پیریفورمیس به عصب سیاتیک فشار می آورد. این بیماری می تواند باعث درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در باسن، لگن یا بالای ساق شما شود. اکثر دوره ها طی چند روز یا چند هفته با استراحت و درمان های ساده از بین می روند. اما اگر آسیبی منجر به درد شد یا اگر علائم بیش از چند هفته طول کشید، با پزشک خود صحبت کنید.

چند تمرین خانگی جهت بهبود علائم:

 
- این مقاله با بهره مندی و کمک تیم تحریریه کلیولند کلینیک در سال 2022  و به منظور افزایش دانش شما در مورد این بیماری تهیه شده است و جایگزین مراجعه به پزشک و درمان تحت نظر وی نمی باشد.
 
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی
 
به کوشش:
دکتر بابک پورقلیج
ادامه مطلب

فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی

 دکتر حسن رودگری
 مدیر پژوهش سازمان نظام پزشکی

 

بسیار مهم است که بر فرسودگی شغلی غلبه کنید بخصوص اگر مدیر هستید و یا در یک شغل حساس و حیاتی مثل کادرهای درمان شاغلید.

بیشترین علت فرسودگی شغلی فشار کار، استرس های کنترل نشده کاری، ضرب الاجل های کاری و ساعات طولانی کار است که باعث خستگی مفرط میشوند. لذا فرد از لحاظ جسمی و ذهنی کاملا درگیر و کلافه و زمین گیر میشود.

البته از نظر بالینی فرسودگی شغلی هنوز یک اصلاح پزشکی مستقل از استرس نیست اما قطعا یک نتیجه ناشی از فرآیندهای غلط و کنترل نشده پر از استرس می باشد که می تواند در صورت عدم مدیریت موثر، شغل و حتی زندگی فرد را فلج و متلاشی کند.

در کشورهای غربی حدود ۷٪ کل شاغلین در همه حرفه ها دچار فرسودگی هستند که ممکن است در کشورهای شرقی متفاوت باشد. البته در برخی مشاغل این آمار بالاتر است مثلا در دستیاران پزشکی تا ۵۰٪ و در حسابدارها و مالی چی ها تا ۸۵٪ هم می رسد که بسیار خطرناک است. طبیعتا شرایط محیط زندگی، اقتصاد، امنیت، رفاه و شاخصه های عمومی یک‌جامعه هم در سرعت ایجاد و پیشرفت فرسودگی می توانند موثر باشند.

مطالعات نشان داد که برخی بیماریها نیز مرتبط با فرسودگی شغلی می باشند که اثرات متقابل بر یکدیگر دارند، همانند فشارخون، بیماربهای عروق کرونر قلب، اختلالات خواب، افسردگی و اضطراب که گاهی منجر به استفاده از دخانیات و یا سوء مصرف الکل و مواد مخدر و دارو می شوند. حتی دیده شده که فرسودگی شغلی بر روی احساسات و عواطف و باروری نیز اثر گذاشته است.

در مجموع فرسودگی بر کیفیت زندگی فردی، زناشویی (عاطفی، خلقی و جنسی)، اجتماعی و شغلی اثری عمیق می گذارد و آنها را دچار اختلال میکند.

می توان به لحاظ شکلی گفت که فرسودگی شغلی از سه جزء تشکیل شده است:

▪︎خستگی مفرط که هسته اساسی فرسودگی را می سازد و آثار عمیق جسمی، ادراکی و احساسی دارد و در محل کار، این ها بر کیفیت کار و مثبت بودن فرد اثر مستقیم می گذارند.
▪︎بدگمانی و بدبینی(cynisim) باعث اختلال در کیفیت و مهارت تعامل افراد با دیگران می شود و فرد را از شغلش، همکارانش، پروژه هایش و ارباب رجوع دور میکند و نگرشش را به آن ها منفی مینماید. این وضعیت عمدتا ناشی از حجم بالای کار است، هرچند تعارضات و درگیری های درون سازمانی، بی عدالتی و عدم بها دادن به فرد در فرآیندهای تصمیم گیری در محل کار از دیگر عوامل هستند.
▪︎جز سوم احساس بیهودگی است که اشاره به حسی از بی کفایتی و فقدان مفید بودن دارد و فرد در این مرحله احساس میکند استعدادها و مهارتهایشان هرز می رود و نگران است که در زمان و مکانی که لازم باشد نتواند از پس کار و مسئولیت برآید. این حس عمدتا به دنبال دو حس قبلی می آید.

چه کنیم؟

معمولا عوامل محیط شغلی عامل اصلی فرسودگی است لذا شاید تغییر شغل، تیم همکار و یا سطح سازمانی فرد به پیشگیری کمک کند.

برای مدیریت فرسودگی شغلی اصل اول اهمیت دادن به وجود، جسم، روح، احساسات، عواطف، ظرفیت ها خود است و باید مواظب خوراک، خواب، فعالیت بدنی خود بوده و توجه ویژه به تفریحات، ارتباطات اجتماعی و دوستان، ریلکسیشن، خواندن مجلات و اخبار مورد علاقه و طبیعت گردی داشته باشند. همه فعالیت ها و برنامه ها را بنویسند و زمان بندی کنند.

البته همه اینها کمک به خود فرد میکند ولی ممکن است علت ها و ریشه های فرسودگی کماکان در محیط کار باقی باشند. در این مرحله باید با دقت آنچه را می شود تغییر داد و یا رها کرد را تعیین کنند تا از علل کاسته شود. شاید لازم شود نگرش خود به شغل و مسولیت ها را عوض کرد. باید خسته کننده ترین ها را پیدا کرد و تغییر داد و یا رها کرد. گاهی تغییر فضا و دکور و اتمسفر خود برخی موارد جزئی تر را برطرف می کند و گاهی بسیار فراتر از آن باید شغل را عوض کرد پیش از آن که شغل سرنوشت ما را به بدی عوض کند.

باید نهایت تلاش را کرد تا از هرچه و با هرکس که در محیط کار استرس زا است دوری نمود و باید بتوان انتظار خود از همکاران، رویا و ارباب رجوع را بازتعریف نمود.

اگر حس بدبینی و بدگمانی از علل بارز فرسودگی است آن گاه باید به دنبال ارتباطات فردی و اجتماعی تازه تر بود و دوستان جدیدتری در محل کار و یا زندگی یافت. در محیط کار باید حس حمایت از همدیگر را افزایش داد چون احتمالا دیگران هم درگیر فرسودگی شده باشند.

سازمان نظام پزشکی ج.ا.ایران
معاونت آموزشی و پژوهشی

به کوشش:
دکتر بابک پورقلیج

ادامه مطلب

اولین نشست هماهنگی جشنواره آموزشی سازمان نظام پزشکی برگزار شد

اولین نشست هماهنگی جشنواره آموزشی سازمان نظام پزشکی برگزار شد

جلسه هماهنگی جشنواره آموزشی سازمان نظام پزشکی با حضور آقای دکتر رئیس زاده ریاست کل سازمان ، آقای دکتر نژاد جواد ، معاون توسعه مدیریت و منابع و  آقای دکتر شکارچی معاون آموزش و پژوهش سازمان و دبیران علمی این همایش در تاریخ دوشنبه دوم خرداد ماه 1401محل سالن اجتماعات سازمان نظام پزشکی در طبقه پنجم برگزار گردید.
در این جلسه ریاست کل سازمان ضمن تاکید بر لزوم توانمند سازی علمی و مهارتی جامعه پزشکی اظهار داشتند که دراجرای برنامه های آموزش مداوم بایستی از روش های نوین آموزشی بهره جست و با نیاز سنجی از گروه‌های مختلف پزشکی و جامعه ، موضوعات مورد نیاز و ضروری را با روش‌های مختلف و جدید آموزشی ارائه نمود و تاکید داشتند که مشارکت فعال شرکت کنندگان بر ارتقا برنامه ها خواهد افزود.

دکتر شکارچی معاون آموزش و پژوهش سازمان در این جلسه ضمن تشریح برنامه های گروه های مختلف اظهار داشتند که جشنواره آموزشی سازمان نظام پزشکی کشور در تاریخ 26 لغایت 28 مرداد ماه سال جاری به مدت سه روز و با حداکثر امتیاز بازآموزی و با شرکت همه گروه‌های پزشکی به صورت حضوری در سالن همایش های بین المللی رازی برگزار می گردد. وی گفت در این همایش بیش از 200 نفر از اساتید دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور آخرین یافته ها وتازه ها و اورژانس های رشته های مختلف پزشکی را ارائه خواهند نمود.

در ادامه این جلسه دبیران علمی این همایش به تشریح برنامه های مختلف هر سالن پرداختند. دکتر ابوالفضل افشار فرد در خصوص اورژانس های جراحی ، دکتر نادر توکلی در مورد تازه ها و اورژانس های طب داخلی ، دکتر فرزاد فاتحی در خصوص تازه ها و اورژانس های نورولوژی و روانپزشکی ، دکتر اکبر فاضل در خصوص موضوعات مختلف و تازهای دندانپزشکی ، دکتر فرشاد هاشمیان در خصوص تازه های داروسازی ، دکتر صدیقه حنطوش زاده در خصوص تازه‌ها و اورژانس های زنان و دکتر نفیسه حسینی یکتا در خصوص تازه‌ها و اصول طب ایرانی مطالبی ارائه نمودند.

گزارش تصویری :

 

 

 

ادامه مطلب