بهاءالدوله پسر شاه قاسم پسر شمس الدین محمد نوربخشی در قرن نهم هجری قمری و در زمان حکومت صفویان در طرشت از حوالی شهر تهران به دنیا آمد. آنچه او را از سایر اطباء متمایز نموده است تمایل و گرایش وی به تجربه در امر معالجات است. از همین رو در سال ۹۰۷ هجری اقدام به نگارش کتاب خلاصه التجارب نمود.
سیریل الگود مورخ بریتانیایی در مورد این کتاب چنین میگوید: "من کتاب بهاءالدوله را موثق ترین و معتبرترین مرجع استناد تاریخ پزشکی دوره صفویه و یکی از بهترین و جالب ترین کتب درسی پزشکی که تا به امروز نوشته شده، است میدانم"
وی کتاب خلاصه التجارب را به زبان فارسی در ۲۸ باب نگاشته و در آن از روایات معصومین (علیهم السلام) در لابلای مباحث استفاده نموده است. به نظر می رسد وی نخستین پزشکی است که به نحو شایسته بیماری سیاه سرفه و بیماریهای مقاربتی مانند سیفیلیس را توصیف کرده است.
وی در کتابش از هفت روش برای بیهوش نمودن بیماران نیازمند جراحی یاد مینماید. او معتقد بود که می بایست پس از اتمام جراحی، باز لولهای در شکم کار گذاشت و سرآن را به کیسه بی منفذی متصل نمود و با سوراخ نمودن وسط، لوله چرک از طریق مکش تخلیه شود. همچنین وی معتقد بود که پس از عمل جراحی شکم بیمار میبایست در حال نشسته قرار گیرد.
بهاءالدوله در خصوص نحوه برخورد با زکامهای ناشی از حساسیت نسبت به گردههای گل و همچنین نحوه انتقال بیماریهای از حیوانات در کتاب خود شرح میدهد. وی معتقد بود ابتلا به بیماری آبله موجب مصونیت های بعدی میگردد. وی جهت پیشگیری از این بیماری ریشههای خشک شده آبله را میسایید و با نبات به اطفال تندرست میخوراند (کاری شبیه به واکسیناسیون امروزی). در متن کتاب وی پیرامون فایده روش فوق چنین آمده:
"واندر این ملک خشک ریشه های آبله را با نبات سوده {می سایند}. گر بخورد اطفال تندرست می کنند و آفت هوای عفن مولد آبله را از ایشان باز می دارد و اگر {پس از این کار} آبله برمی آورند اندک و کم مضرت می باشد"
بنا به قولی این پزشک حاذق در زمان شاه اسماعیل صفوی درگذشت. آیا میتوان این پزشک را کاشف واکسن نامید؟
در نشست مشترک رئیس و مدیران معاونت آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پزشکی و مسئولین طب ایرانی در وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و انجمن علمی طب سنتی که روز چهارشنبه 31 فروردین ماه 1401 و در محل این معاونت صورت گرفت ، راهکارهای توان افزایی حرفه مندان پزشکی و دستیاران پزشک طب سنتی از طریق دوره های آموزشی مداوم نظری و مهارتی و حرفه ای این رشته مورد بحث و بررسی قرارگرفت .
در ابتدا دکتر بابک شکارچی ، معاون آموزشی و پژوهشی سازمان ضمن شرح برنامه های همایش آموزشی آینده ، خواستار مشارکت فعال دست اندرکاران این رشته در افزایش دانسته های علمی و توان مهارتی جامعه پزشکی و فعالان این رشته شدند .
آنگاه خانم دکتر مکبری نژاد ، رئیس انجمن علمی طب سنتی به بیان ضرورتهای برگزاری دوره های آموزشی جهت دستیاران پزشک این رشته پرداختند . سپس خانم دکتر حسینی یکتا ، مدیر کل طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت و دکتر رضایی زاده ، رئیس مرکز رشد فناوری طب و داروسازی سنتی و فرآورده های طبیعی دانشگاه علوم پزشکی تهران به بیان الزامات برگزاری دوره های آموزشی مهارتی و حرفه ای برای گروه های هدف پرداختند .
در ادامه دکتر محمد رضا عزیزی ، مدیر آموزش و دکتر بابک پورقلیج ، سرپرست مرکز آموزشهای مهارتی و حرفه ای سازمان راهکارهای عملیاتی برگزاری دوره های آموزشی این رشته در قالبهای همایش پیش رو و برگزاری دوره های آموزشی مهارتی و حرفه ای را به بحث نشستند .
در پایان توافقات لازم در مورد تهیه برنامه های همایش حضوری و تدوین دوره آموزش نظری پایه طب سنتی به عنوان پیش نیاز برگزاری دوره های مهارتی و مطالعات بیشتر در امر تدوین دوره آموزشی مهارتی دستیاران پزشک در این رشته بعمل آمد و ادامه این گونه نشستها مورد تایید و تاکید قرار گرفت ./