فیستول مقعدی چیست؟

فیستول مقعدی یک گذرگاه غیرطبیعی است که از داخل مقعد به سطح پوست متصل می‌شود و معمولاً در قسمت فوقانی سوراخ مقعد ، جایی که غدد مقعدی شما قرار دارند، ایجاد می‌شود. هنگامی که این غدد عفونی می شوند، تخلیه عفونت می تواند فیستول ایجاد کند. این عفونت آبسه اطراف مقعدی نامیده می شود . (گاهی به فیستول مقعدی فیستول پری آنال نیز گفته می شود. "Perianal" به معنای ناحیه اطراف مقعد شماست.)

این وضعیت چقدر شایع است؟

فیستول یک بیماری نسبتاً شایع در نواحی مقعد و راست روده(آنورکتال) بوده و در مردان دو برابر شایعتر است . حدود نیمی از افرادی که غده مقعدی عفونی دارند دچار فیستول می شوند. یک غده عفونی که یک آبسه را تشکیل می دهد ، یک تجمع چرکی که باید تخلیه شود، باعث ۷۵ درصد فیستول های مقعدی می شود.

علائم فیستول مقعدی چیست؟

شایع ترین علائم فیستول مقعدی عبارتند از:

• درد مقعدی ، اغلب شدید و ضربان دار. ممکن است هنگام مدفوع، سرفه یا نشستن بیشتر احساس کنید. ممکن است باسن شما به لمس حساس باشد.
• تورم و قرمزی ( التهاب ) در داخل یا اطراف مقعد شما. اینها علائم عفونت فعال زیر پوست ( سلولیت ) هستند.
• تخلیه مایعات از جایی در اطراف مقعد شما. ممکن است شامل چرک، مدفوع یا خون ( خونریزی مقعدی ) باشد. ممکن است بو داشته باشد.

علائم کمتر رایج عبارتند از:

• تب .
• درد هنگام ادرار کردن
• مشکل در نگه داشتن مدفوع

ممکن است بتوانید فیستول را با آینه ببینید یا نتوانید.

فیستول مقعدی چه شکلی است؟

فیستول مقعدی مانند سوراخی در پوست نزدیک مقعد شما است. سوراخ در واقع خارجی ترین قسمت تونل است که به آبسه داخلی متصل می شود و ممکن است موادی مانند چرک، خون یا مدفوع ترشح کند، به خصوص زمانی که پوست اطراف آن را لمس می کنید. برخی از فیستول های قدیمی ممکن است در بخش دهانه بسته شوند، در حالی که بقیه تونل باقی می ماند. این وضعیت باعث درد و تورم می شود تا زمانی که فیستول دوباره باز و ترشحات خارج شود.

علت اصلی فیستول چیست؟

فیستول می تواند در سرتاسر بدن شما رخ دهد، چه بین اندام های مختلف و چه از یک اندام تا سوراخی در پوست. آنها معمولاً زمانی اتفاق می‌افتند که بافت‌های شما برای مدت طولانی به دلیل آسیب یا بیماری ملتهب هستند. التهاب و عفونت مزمن در نهایت می تواند به بافت های مجاور راه یابد، به خصوص زمانی که چرک نیاز به تخلیه دارد. این امر می تواند یک کانال بین زخم و بافت های مجاور ایجاد کند.

علت فیستول مقعدی چیست؟

شایع ترین علت فیستول مقعدی، آبسه اطراف مقعدی است که معمولاً روی غده مقعدی عفونی ایجاد می شود. آبسه حفره ای از چرک است که در محل عفونت ایجاد می شود. چرک باید تخلیه شود و ممکن است کانال تخلیه خود را به بیرون ایجاد کند. گاهی اوقات، پزشک یک کانال تخلیه برای درمان آبسه ایجاد می کند. اما اغلب، زخم به طور کامل بهبود نمی یابد و فیستول باقی می ماند. علل غیر معمول فیستول مقعدی عبارتند از:

• بیماری های التهابی روده ، مانند بیماری کرون .
• STI مقعدی (عفونت های مقاربتی) .
• سل که بر مقعد شما تأثیر می گذارد.
• آسیب تروماتیک یا جراحی قبلی در مقعد.
• پرتودرمانی برای سرطان در ناحیه لگن شما.
• اکتینومایکوز ، یک عفونت باکتریایی نادر است که باعث ایجاد آبسه، گاهی اوقات در ناحیه اطراف مقعد می شود.
• Hidradenitis suppurativa ، یک بیماری التهابی مزمن پوستی است که باعث ایجاد آبسه در غدد عرق می شود وگاهی اوقات در ناحیه اطراف مقعد بروز می کند.

عوامل خطر برای ابتلا به فیستول مقعدی چیست؟

در صورتی که:

• جنسیت مذکر در بدو تولد 
•  آبسه اطراف مقعدی دارید یا در گذشته داشته اید.
• یک بیماری التهابی روده (IBD) مانند کرون دارید.
• سابقه جراحی یا پرتودرمانی در ناحیه پری مقعدی خود داشته باشید.
• افرادی که نقص ایمنی دارند یا مستعد ابتلا به عفونت های مکرر هستند.
• یک STI مزمن داشته باشید.

عوارض احتمالی فیستول مقعدی چیست؟

فیستولی که درمان نشود معمولاً به خودی خود بهبود نمی یابد. این امر می تواند منجر به عوارض طولانی مدت شود، مانند:

• عفونت مداوم: فیستولی که از یک آبسه یا عفونت ناشی می شود ممکن است عفونت را فعال نگه دارد. ممکن است به نظر برسد که عفونت در محل اولیه از بین می‌رود، اما پس از آن برمی‌گردد و یک آبسه جدید تشکیل می‌دهد و باعث درد دوباره می‌شود. گاهی اوقات، ممکن است به نظر برسد که فیستول در حال بهبود است و ممکن است در دهانه بسته شود، اما عفونت مکرر و تخلیه بعداً آن را در یک چرخه تکراری باز می کند.
• گسترش فیستول : فیستول مزمن ممکن است به ندرت در جهت های جدید گسترش یابد و کانال های انشعاب و منافذ جدیدی در پوست شما ایجاد کند. ترمیم این فیستول های پیچیده دشوارتر است.
• سرطان : سرطان مقعد گاهی اوقات در فیستول های مقعدی طولانی مدت که سال ها وجود داشته است، یافت می شود. التهاب و سایش مزمن از عوامل خطر شناخته شده برای سرطان هستند.

فیستول مقعدی چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشکان می توانند اکثر فیستول های مقعدی را در طول معاینه فیزیکی پیدا کنند، اما گاهی اوقات دهانه به بیرون بسته می شود. پزشک شما همچنین می خواهد سوراخ داخلی فیستول را در داخل مقعد شما پیدا کند. این قسمت ممکن است نیاز به بیهوشی داشته باشد . اگر دست زدن به مقعد یا باز کردن مقعد برای معاینه داخل آن توسط پزشک بسیار دردناک است، ممکن است مجبور شوند شما را در اتاق عمل تحت آرام‌بخشی معاینه کنند.

برای یافتن منبع داخلی فیستول، پزشک شما ممکن است از یک اسکوپ نوری مانند آنوسکوپ یا پروکتوسکوپ (محدوده طولانی‌تری که می‌تواند رکتوم شما را بررسی کند ) استفاده نماید. گاهی اوقات، آنها پراکسید هیدروژن را به دهانه خارجی تزریق می کنند تا عفونت را در منبع فیستول پیدا کنند. پراکسید با عفونت تعامل می کند و حباب یا کف در محل ایجاد می کند. یافتن منبع داخلی می تواند فیستول را تایید کند.

آیا آزمایشات پزشکی دیگری نیز خواهم داشت؟

پزشک شما ممکن است نیاز به انجام آزمایش های تصویربرداری (رادیولوژی) داشته باشد تا مسیر فیستول شما را ببیند. این امر ممکن است به این معنی باشد:

• MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) . MRI یک آزمایش تصویربرداری غیر تهاجمی است که جزئیات بالایی را ارائه می دهد. این امر می تواند به پزشکان کمک کند تا مسیر تونل را ترسیم کنند و همچنین ببینند که چگونه با عضلات و سایر اندام های شما تعامل دارد.
• سونوگرافی آندوسکوپی . به عنوان جایگزینی برای MRI که تصاویر مشابهی را تولید می کند، یک سونوگرافی آندوسکوپی با یک دوربین کوچک روشن و یک پروب سونوگرافی کوچک به داخل مقعد شما می رود.
• فیستولوگرافی . فیستولوگرام یک عکس اشعه ایکس از فیستول شما است که پزشک شما پس از تزریق رنگ به آن می گیرد. رنگ مسیر فیستول را برجسته می کند.

پزشک شما باید مسیر فیستول شما را بداند تا نحوه درمان آن را تعیین کند. آنها فیستول شما را بر اساس مسیرش طبقه بندی می کنند.

انواع فیستول مقعدی 

پزشکان فیستول های مقعد را بر اساس محل قرارگیری آنها در رابطه با عضلات اسفنکتر مقعدی طبقه بندی می کنند. اینها ماهیچه هایی هستند که حرکات روده شما را کنترل می کنند، بنابراین محافظت از آنها مهم است. پزشک شما ممکن است به فیستول مقعدی با نام خاصی بر اساس محل آن اشاره کند، مانند:

• فیستول مقعدی بین اسفنکتریک(Intersphincteric) : از عضله اسفنکتر داخلی مقعد شما عبور می کند و سپس از فضای بین عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی خارج می شود.
• فیستول ترانس اسفنکتریک(Transsphincteric) : از هر دو لایه عضلات اسفنکتر مقعد شما عبور می کند.
• فیستول سوپرا اسفنکتریک(Suprasphincteric) : از اسفنکتر داخلی شما عبور می کند و سپس به اطراف اسفنکتر خارجی شما می رود.
• فیستول خارج اسفنکتریک( Extrasphincteric): هر دو عضله اسفنکتر را دور می زند. این نوع کمتر رایج معمولاً از رکتوم شما منشا می گیرد نه مقعد، بنابراین از غده مقعدی نمی آید.
• فیستول سطحی مقعد(Superficial anal) : از قسمت پایینی کانال مقعد، زیر غدد مقعدی، از طریق پوست مجاور عبور می کند و عضلات را دور می زند. این نوع از غده مقعدی نمی آید.

لازم نیست بدانید یا به خاطر بسپارید که چه نوع فیستول مقعدی دارید، اما نوع آن بر نحوه برخورد پزشک شما با آن تأثیر می گذارد. اگر بیشتر عضلات اسفنکتر شما را درگیر کند، درمان ممکن است پیچیده تر باشد. آنها باید مراقب باشند که وقتی فیستول مقعدی شما را درست می کنند به این عضلات آسیب نرسانند.

درمان فیستول مقعدی چیست؟

اکثر فیستول های مقعدی برای درمان نیاز به جراحی دارند. بهبود خود به خودی معمولاً با عفونت‌های مکرر و آبسه‌هایی که فیستول را دوباره باز می‌کنند، دنبال می‌شود. با این حال، اگر فیستول شما ناشی از بیماری التهابی روده باشد و عفونی نشده باشد، گهگاه با درمان دارویی بهبود می یابد. پزشک شما ممکن است قبل از توسل به جراحی برای این فیستول‌ها، درمان با یک تنظیم‌کننده ایمنی مانند اینفلیکسیماب( infliximab) را امتحان کند .

عمل جراحی

جراحی فیستول مقعدی بسته به اینکه فیستول چقدر ساده یا پیچیده باشد می تواند ساده یا پیچیده باشد. شایع ترین فیستول های مقعدی فیستول های ساده و بین اسفنکتریک هستند که فقط مقدار کمی از عضله را درگیر می کنند. اینها برای درمان در یک عمل بی خطر هستند. فیستول های پیچیده تر ممکن است در مراحل مختلف نیاز به جراحی داشته باشند.

فیستول های ساده

اگر فیستول مقعدی شما فقط مقدار کمی از عضله را درگیر کند و هیچ شاخه ای نداشته باشد، یک فیستول ساده در نظر گرفته می شود. درمان جراحی فیستول ساده فیستولوتومی نامیده می شود. این روش یکبار انجام شده ساده ترین و موثرترین راه برای درمان فیستول مقعدی است (حدود 95 درصد).

فیستولوتومی : جراح کولورکتال سقف فیستول را برش می دهد و به آن اجازه می دهد از پایین به بالا پر شود. آنها همچنین ممکن است بافت عفونی را حذف کنند. بریدن از طریق سقف ممکن است به معنای بریدن مقدار کمی از عضله باشد، اما مقدار کم برش مشکلی ندارد. کاهش بیش از حد عضله به کنترل روده شما آسیب می رساند.

فیستول های پیچیده

فیستول شما در صورتی پیچیده تلقی می شود که مقدار قابل توجهی عضله را درگیر کند، یا دارای شاخه باشد یا اگر شرایطی دارید که خطر عوارض ناشی از جراحی را افزایش می دهد. فیستول های پیچیده ممکن است به چندین عمل جراحی برای درمان نیاز داشته باشند. جراح کولورکتال شما ممکن است از یک یا چند تکنیک زیر استفاده کند:

• تخلیه ستون(Seton drain) . ستون نوعی نخ جراحی است که با گذشت زمان جذب نمی شود اما باید برداشته شود. یک جراح ستون را از طریق فیستول شما حلقه می کند تا به مدت طولانی باز بماند تا تمام ترشحات خارج شود. یک ستون همچنین می تواند به آرامی مجرای فیستول را ببرد و همزمان به بافت اجازه می دهد که وقتی عضله بریده می شود، ترمیم شود. در نهایت، با ایجاد اسکار موضعی، کمک می کند تا زخم بعداً از هم جدا نشود. جراح شما ممکن است بعداً درن را برداشته و فیستول را با فیستولوتومی یا روش دیگری ببندد. اگر فیستول شما به دلیل یک بیماری مزمن مانند بیماری التهابی روده ایجاد شده باشد، جراح شما ممکن است تخلیه ستون را به طور نامحدود در محل خود باقی بگذارد.
• فلپ پیشرفت اندورکتال( Endorectal advancement flap) . این روش از بریدن سقف فیستول جلوگیری می کند تا ماهیچه های اسفنکتر شما دست نخورده بمانند. در عوض، جراح بافت عفونی اطراف دهانه داخلی فیستول مقعدی را برش می‌دهد. سپس این سوراخ را با پایین کشیدن یک فلپ از بافت سالم از داخل راست روده بالای آن می پوشاند. فیستول باید از دهانه بیرونی خارج شود و سپس از داخل به بیرون شروع به بهبود کند. این روش حدود 70 درصد موثر در نظر گرفته می شود، اما در برخی موارد، عفونت و فیستول همچنان عود می کند. همچنین خطر آسیب دیدن عضله اسفنکتر هنگام بریدن فلپ (تقریباً 30%) وجود دارد.
• روش LIFT . LIFT مخفف «بسته شدن مجرای فیستول بین اسفنکتریک» یا ligation of intersphincteric fistula tract است. این به معنای بستن (ligation) بخشی از فیستول است که از بین دو عضله اسفنکتر شما (اینتراسفنکتریک) عبور می کند و معمولاً با بخیه انجام میشود. سپس جراح شما ممکن است کل مجرای فیستول را از این فضا خارج کند یا بافت عفونی داخل آن را بتراشد. این روش معمولاً از روش تخلیه ستون پیروی می کند. تاثیر این کار کمی کمتر از فیستولوتومی است (75٪) اما خطر آسیب رساندن به عضلات اسفنکتر شما را ندارد.

خطرات جراحی فیستول مقعدی چیست؟

خطرات اصلی عبارتند از:

• عفونت مکرر: اگر عفونت به طور کامل از فیستول شما برطرف نشده باشد، ممکن است بهبودی در داخل فیستول شما به درازا بکشد. آنتی بیوتیک ها معمولا می توانند عفونت های عود کننده را درمان کنند.
• فیستول عود کننده: اگر فیستول مقعدی به طور کامل بهبود نیابد، ممکن است پس از جراحی عود کند. این ممکن است به دلیل شرایط مزمن زمینه ای یا به دلیل تکنیک مورد استفاده باشد.
• بی اختیاری مدفوع: برخی از افراد پس از جراحی فیستول مقعدی، بی اختیاری خفیف مدفوع را بروز می دهند. به عنوان مثال، ممکن است در نگه داشتن گاز مشکل داشته باشند یا مقداری نشت مدفوع داشته باشند. این عوارض در جراحان مجرب کولورکتال کمتر دیده می شود.

بهبودی پس از جراحی فیستول مقعدی چگونه است؟

روش‌های جراحی فیستول مقعدی عموماً روش‌های سرپایی هستند، بنابراین می‌توانید در همان روز به خانه بروید، اگرچه برخی از افراد بعداً باید برای جراحی بیشتر مراجعه کنند. شما باید داروهای مسکن تجویزی را همراه با دستورالعمل هایی برای مراقبت از خود به خانه ببرید. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مکمل های آب و فیبر . داروهای ضد درد می‌توانند باعث یبوست شوند ، بنابراین ممکن است پزشک مکمل‌های حاوی فیبر را برای جلوگیری از آن تجویز کند. مهم است که اینها را با آب زیاد مصرف کنید.
• حمام سیتز . خیساندن مقعد در حمام سیتز (حمام گرم و کم عمق) حداقل یک بار در روز به تسکین آن و تسریع بهبودی کمک می کند.
• مدیریت زخم . ممکن است لازم باشد پانسمان هایی را روی زخم خود بمالید تا ترشحات جمع شود و برای تمیز نگه داشتن آن اغلب آنها را عوض کنید.
  
  

در صورت داشتن فیستول مقعدی چه انتظاری باید داشته باشم؟

چشم انداز شما به ساده یا پیچیده بودن فیستول مقعدی شما بستگی دارد. این مشخص می کند که روند درمان و بهبودی چقدر گسترده خواهد بود. به طور کلی، شما می توانید انتظار داشته باشید که سه تا شش هفته را برای بهبودی پس از یک یا چند عمل جراحی سپری کنید. برخی از فیستول ها پس از جراحی برمی گردند، به خصوص اگر شاخه های زیادی داشته باشند یا به دلیل یک بیماری مزمن ایجاد شده باشند. برخی از افراد مبتلا به IBD دچار فیستول های مقعدی متعدد می شوند.

چه زمانی باید در مورد فیستول مقعدی به پزشک مراجعه کنم؟

همیشه در مورد درد مقعدی به پزشک مراجعه کنید. شرایط آنورکتال که باعث درد قابل توجهی می شود ممکن است جدی باشد. تصور نکنید این چیزی است که خود به خود از بین می رود. هموروئید ممکن است شایع تر و آشناتر باشد، اما معمولاً خیلی دردناک نیست. اگر در مراجعه اولیه به شما گفته شد که هموروئید دارید اما درد ادامه دارد، به یک متخصص مانند یک متخصص گوارش یا جراح کولورکتال مراجعه کنید.

فیستول واژینال پری آنال چیست؟

فیستول واژینال دور مقعدی معمولاً فیستول رکتوواژینال نامیده می شود، زیرا معمولاً از راست روده به واژن شما متصل می شود . راست روده شما بخشی از روده بزرگ است که درست قبل از مقعد شما می آید. مرز بین راست روده و واژن بسیار باریک تر از بین واژن و مقعد است. فیستول واژینال می تواند از هر قسمتی از روده شما ایجاد شود، اما معمولاً از رکتوم یا روده بزرگ است .

تفاوت بین شقاق مقعدی با فیستول مقعدی چیست؟

شقاق مقعدی شکاف یا پارگی در پوشش مجرای مقعد شما است. این بیماری می تواند علائمی مشابه فیستول مقعدی ایجاد کند، اما شقاق یک زخم سطحی است و مانند فیستول از دیواره مقعد به پوست شما تونل نمی زند. با این حال، ممکن است شقاق مقعدی به فیستول مقعدی تبدیل شود. اگر یک شقاق مقعدی عفونی شود، می تواند آبسه ایجاد کند که می تواند در هنگام تخلیه، فیستول مقعدی ایجاد کند.

در نهایت

درد شدید مقعد می تواند هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی ناتوان کننده باشد. نه تنها هر بار که می‌نشینید یا به توالت می‌روید، شما را آزار می‌دهد، بلکه ممکن است بحث کردن با یک پزشک دشوار باشد. اجازه ندهید این امر شما را متوقف کند. بیماری ها و شرایط آنورکتال مانند سایر بیماری ها سزاوار توجه هستند. فیستول مقعدی نیاز به درمان دارد و هر چه زودتر انجام شود، احتمالاً درمان ساده‌تر خواهد بود.