سامانه آموزش آنلاین معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران

آخـریــن مطالب «اومیکرون»

بیانیه who در مورد زیرشاخه های BQ.1 و XBB اُمیکرون

بیانیه who در مورد زیرشاخه های BQ.1 و XBB اُمیکرون
 

TAG-VE ، گروه مشاوره فنی سازمان جهانی بهداشت در مورد تکامل ویروس SARS-CoV-2 ، به عنوان بخشی از کار مداوم خود  برای بحث در مورد آخرین شواهد و نگرانی ها برای ردیابی انواع Omicron و چگونگی تکامل آن در حال حاضر، با توجه به سطوح بالای مصونیت جمعیتی در بسیاری از محیط‌ها و تفاوت کشورها در چشم‌انداز ایمنی، تشکیل جلسه داد. به طور خاص، پیامدهای سلامت عمومی در ظهور برخی از انواع Omicron، به‌ویژه XBB و زیرشاخه‌های آن (که به عنوان XBB* نشان داده می‌شوند)، و همچنین BQ.1 و زیرسویه های آن (با عنوان BQ.1*)، مورد بحث قرار گرفتند.

بر اساس شواهد موجود در حال حاضر، TAG-VE احساس نمی‌کند که فنوتیپ های کلی XBB* و BQ.1* به طور قابل توجه ایی نسبت به یکدیگر یا در قیاس با سایر سویه های Omicron با جهش‌های منجر به فرار از سیستم ایمنی، از نظر پاسخ بهداشت عمومی ضروری، بعنوان انواع جدید مورد توجه ، متفاوت باشند.

دو رده فرعی همچنان بخشی از Omicron هستند و موجب نگرانی خواهند بود.
 اگر پیشرفت قابل توجهی وجود داشته باشد که مستلزم تغییر در استراتژی بهداشت عمومی باشد، WHO فوراً به کشورهای عضو و مردم هشدار خواهد داد.

XBB*

XBB* فرم نوترکیبی از زیر سویه های BA.2.10.1 و BA.2.75 با شیوع جهانی 1.3٪ در پایان آذر ماه بوده و در 35 کشور جهان شناسایی شده است. TAG-VE داده های موجود در مورد ویژگی های رشد این زیرشاخه و برخی شواهد اولیه در مورد شدت بالینی و خطر عفونت مجدد از سنگاپور و هند و همچنین ورودی های سایر کشورها را مورد بحث قرار داد. افزایش گسترده ای در شیوع XBB* در پایش ژنومی منطقه ای وجود داشته اما هنوز به طور مداوم با افزایش عفونت های جدید مرتبط نشده است. در حالی که مطالعات بیشتری مورد نیاز است، داده های فعلی نشان نمی دهد که تفاوت های اساسی در شدت بیماری برای عفونت های XBB* وجود داشته باشد. 
با این حال، شواهد اولیه ای وجود دارد که نشان می دهد در مقایسه با سایر زیرشاخه های Omicron در گردش ، خطر عفونت مجدد بیشتر است .
 موارد عفونت مجدد در درجه اول محدود به کسانی بود که یک عفونت اولیه پیش از Omicron داشتند. در حال حاضر، هیچ داده ای برای حمایت از فرار از پاسخ های ایمنی اخیر ناشی از سایر سویه های Omicron وجود ندارد.

 این موضوع که افزایش فرار ایمنی XBB* برای ایجاد امواج جدید عفونت کافی است یا خیر، به نظر می رسد به چشم انداز ایمنی منطقه ای بستگی دارد که خود تحت تأثیر اندازه و زمان امواج قبلی Omicron و همچنین پوشش واکسیناسیون COVID-19 قرار دارد.

BQ.1*

BQ.1* زیرشاخه ای از BA.5 است که حامل جهش های خوشه ای در برخی از سایت های آنتی ژنی کلیدی از جمله K444T و N460K است. علاوه بر این جهش ها، زیر سویه BQ.1.1 حامل یک جهش خوشه ای اضافی در یک سایت آنتی ژنی کلیدی (یعنی R346T) است. این زیر سویه در پایان آذر ماه دارای شیوع 6٪ بوده و در 65 کشور شناسایی شده است. 
در حالی که هیچ داده ای در مورد شدت یا فرار ایمنی از مطالعات روی انسان وجود ندارد، BQ.1*  رشد قابل توجهی را نسبت به سایر زیرشاخه های Omicron در گردش در بسیاری از کشورها از جمله اروپا و ایالات متحده نشان می دهد، و بنابراین نظارت دقیق را طلب می کند. 
این احتمال وجود دارد که این جهش‌های اضافی امکان فرار ایمنی را نسبت به سایر زیرشاخه‌های Omicron در گردش ایجاد کرده باشد و بنابراین خطر بالای عفونت مجدد، احتمالی است که نیاز به بررسی بیشتر دارد.

 در حال حاضر هیچ داده اپیدمیولوژیکی وجود ندارد که نشان دهنده افزایش شدت بیماری باشد. 
تأثیر تغییرات ایمونولوژیکی مشاهده شده بر فرار واکسن هنوز مشخص نیست. بر اساس دانش موجود در حال حاضر، محافظت توسط واکسن ها (هم شاخص و هم واکسن های دو ظرفیتی اخیراً معرفی شده) در برابر عفونت ممکن است کاهش یابد، اما هیچ تاثیر عمده ای بر محافظت در برابر بیماری شدید پیش بینی نشده است. 

خلاصه کلی

نوع نگران کننده Omicron نوع غالبی است که در سطح جهانی در گردش است و تقریباً تمام توالی های گزارش شده به WHO را شامل می شود. در حالی که ما در حال بررسی تنوع ژنتیکی گسترده ای از زیرشاخه های Omicron هستیم، آنها در حال حاضر نتایج بالینی مشابهی با تفاوت هایی در پتانسیل فرار ایمنی را نشان می دهند .

تأثیر بالقوه این گونه ها به شدت تحت تأثیر چشم انداز ایمنی منطقه ای است. در حالی که عفونت‌های مجدد به نسبت فزاینده‌ای از همه عفونت‌ها تبدیل شده‌اند، این امر عمدتاً در پس‌زمینه عفونت‌های اولیه غیر Omicron دیده می‌شود. کاهش پاسخ ایمنی از امواج اولیه عفونت اُمیکرون و تکامل بیشتر انواع آن ، این احتمال را بوجود میآورد که عفونت مجدد ممکن است افزایش یابد.

نقش TAG-VE این است که اگر گونه‌ای با فنوتیپ کاملاً متفاوت (مثلاً گونه‌ای که می‌تواند باعث بیماری شدیدتر شود یا منجر به امواج اپیدمی بزرگی شده و بار سیستم مراقبت‌های بهداشتی را افزایش دهد) در حال ظهور است و یا احتمالاً ایجاد می‌شود، به WHO هشدار دهد.  TAG-VE احساس نمی‌کند که فنوتیپ کلی XBB* و BQ.1* به اندازه کافی از یکدیگر یا از سایر زیرسویه های Omicron با جهش‌های فرار ایمنی اضافی، از نظر رویکرد بهداشت عمومی ضروری متفاوت باشند اما وضعیت به طور مرتب مورد ارزیابی مجدد قرار خواهد گرفت. ما متذکر می شویم که این دو رده فرعی بخشی از Omicron باقی می مانند، که یک نوع نگرانی با پتانسیل پیشرفت بسیار بالای عفونت مجدد و نیاز به تجدید واکسیناسیون است.

در حالی که تا کنون هیچ شواهد اپیدمیولوژیکی وجود ندارد که نشان دهد این زیرشاخه‌ها در مقایسه با سایر زیرشاخه‌های Omicron منجر به ایجاد خطر بیشتری خواهند شد، اما متذکر می‌شویم که این ارزیابی بر اساس داده‌های کشورهای خاصی است و ممکن است به طور کامل به سایر مناطق قابل تعمیم نباشد. تلاش های گسترده و سیستماتیک مبتنی بر بررسی های آزمایشگاهی برای انجام چنین تصمیماتی با سرعت و و فوریت و با قابلیت تفسیر جهانی مورد نیاز است.

WHO به نظارت دقیق سویه های XBB* و BQ.1* به عنوان بخشی از Omicron ادامه خواهد داد و از کشورها می خواهد که با هوشیاری، به نظارت و گزارش توالی ها، و همچنین انجام تجزیه و تحلیل مستقل و مقایسه ای از زیرشاخه های مختلف Omicron ادامه دهند.

TAG-VE به طور منظم تشکیل می شود و به ارزیابی داده های موجود در مورد قابلیت انتقال، شدت بالینی، و پتانسیل فرار ایمنی انواع مختلف، از جمله تأثیر بالقوه بر تشخیص، درمان، و اثربخشی واکسن ها در پیشگیری از عفونت و/یا بیماری شدید ادامه می دهد.

 

منبع : WHO

 

 

سازمان نظام پزشکی ج.ا.ایران

                    معاونت آموزش و پژوهش

به کوشش : 
دکتر بابک پورقلیج

ادامه مطلب

XBB ، زیرسویه ی جدید اُمیکرون

XBB ، زیرسویه ی جدید اُمیکرون

 

 دکتر امیرعلی سهراب پور
فوق تخصص بیماریهای گوارش و کبد


خلاصه
1️⃣ براساس داده‌های CDC، زیرسویه XBB.1.5 اومیکرون، در هفته گذشته تقریباً دو برابر شده و اکنون حدود 41 درصد از موارد جدید در ایالات متحده را شامل می شود.

2️⃣ زیرسویه XBB.1.5 بسیار ایمن گریز است و شواهد حاکی از آن است که بهتر از سایر اعضای خانواده فرعی XBB به سلولها متصل می شود.

3️⃣ دانشمندان دانشگاه کلمبیا هشدار داده‌اند که ظهور زیرسویه‌هایی مانند خانواده XBB می‌تواند منجر به افزایش موارد ابتلا و همچنین موارد ابتلای مجدد شود.


دانشمندان می گویند که زیرسویه XBB.1.5 اومیکرون به سرعت در ایالات متحده در حال غلبه بر سایر انواع ویروس است، زیرا به شدت ایمنی گریز است و به نظر می رسد در اتصال به سلول ها نسبت به انواع مرتبط موثرتر است.

بر اساس داده های منتشر شده در روز جمعه توسط CDC، زیرسویه XBB.1.5 اکنون حدود 41 درصد از موارد جدید در سراسر ایالات متحده را شامل می شود و شیوع آن در هفته گذشته تقریباً دو برابر شده است. در هفته گذشته، این زیرسویه 21.7 درصد موارد را در ایالات متحده تشکیل می داد.

دانشمندان و مقامات سلامت عمومی ماه‌هاست که خانواده فرعی XBB را به دقت زیر نظر گرفته‌اند، زیرا این سویه‌ها دارای جهش‌های زیادی هستند که می‌توانند واکسن‌های کووید-۱۹، از جمله بوسترهای موجود علیه اومیکرون را کم‌اثر کند و باعث موارد ابتلای جدید شود.

خانواده XBB اولین بار در ماه اوت در هند شناسایی شد و به سرعت در آنجا و همچنین در سنگاپور غالب شد؛ از آن زمان به خانواده ای از زیرسویه ها از جمله XBB.1 و XBB.1.5 تبدیل شده است. اندرو پکوس Andrew Pekosz، ویروس شناس در دانشگاه جان هاپکینز، می گوید که XBB.1.5 با اعضای خانواده خود متفاوت است زیرا دارای یک جهش اضافی است که باعث می شود بهتر به سلول ها متصل شود. پکوس گفت: «ویروس باید محکم به سلول‌ها بچسبد تا در ورود کارآمدتر باشد و این می‌تواند به ویروس کمک کند تا در آلوده کردن افراد کارآمدتر باشد.»

یونلونگ ریچارد کائو Yunlong Richard Cao، دانشمند و استادیار دانشگاه پکن، روز سه شنبه داده هایی را در توییتر منتشر کرد که نشان می دهد XBB.1.5 نه تنها به اندازه نوع XBB.1 از آنتی بادی های محافظ فرار می کند، بلکه در اتصال به یک گیرنده کلیدی سلولها نیز قویتر عمل می کند.

دانشمندان دانشگاه کلمبیا، در مطالعه‌ای که اواسط دسامبر 2022 در مجله Cell منتشر شد، هشدار دادند که افزایش زیرمجموعه‌هایی مانند XBB می‌تواند کارآیی واکسن‌های فعلی کووید-19 را بیشتر به خطر اندازد و منجر به افزایش موارد ابتلا و همچنین ابتلای مجدد شود. دانشمندان مقاومت زیرسویه‌های XBB در برابر آنتی‌بادی‌های ناشی از واکسیناسیون و ابتلا را «هشدارکننده» توصیف کردند. دانشمندان دریافتند که زیرسویه‌های XBB در گریز از ایمنی حتی از زیرسویه‌های BQ هم قویتر عمل می کنند.


منبع : CNBC

 

از همین نویسنده :

توصیه های تغذیه ای در کبد چرب.

مطالب مرتبط:
BA.4 و BA.5 : دو سویه جدیدتر اُمیکرون نیز از راه رسیدند

آیا سازمان جهانی بهداشت در مورد سویه XE کرونا هشداری داده است؟

 

سازمان نظام پزشکی ج.ا.ایران
                 معاونت آموزش و پژوهش

به کوشش :
دکتر بابک پورقلیج

ادامه مطلب

BA.4 و BA.5 : دو سویه جدیدتر اُمیکرون نیز از راه رسیدند

BA.4 و BA.5 : دو سویه جدیدتر اُمیکرون نیز از راه رسیدند
سازمان جهانی بهداشت (WHO) در حال ردیابی دو سویه (واریانت) جدید BA.4 و BA.5 اُمیکرون است که سکانس‌های (توالی ژنی) آنها به تازگی در دیتابیس ( پایگاه داده ) جهانی GISAID ثبت شده است. در حال حاضر تنها چند دوجین از این دو سویه گزارش شده است که به گفته WHO کماکان زیر مجموعه اُمیکرون هستند. WHO هنوز از میزان سرایت‌پذیری و بیماری زایی این دو زیرسویه چیزی اعلام نکرده است. این در حالی است که BA.1 و بخصوص BA.2 عامل موج‌های اخیر کرونا در اروپا و آسیا و همچنین امریکا بوده است.
نهاد امنیت سلامت انگلستان (UKHSA) عنوان کرد که موارد BA.4 در آفریقای جنوبی، اسکاتلند، انگلیس، بوتسوانا و دانمارک در ماه ژانویه تا مارس ۲۰۲۲ (دی تا اواسط فروردین) کشف شده بود، اما تمامی موارد BA.5 تا به حال در آفریقای جنوبی بوده است. این دو سویه در افراد ۳۰ تا ۵۰ سال گزارش شده که اتفاقاً واکسیناسیون کامل داشتند ولی علائم خفیفی از کووید۱۹ را تجربه نمودند.
در حال حاضر سوش غالب انگلستان (حدود ۹۴٪ موارد) و اکثر کشورهایی که موج جدید کرونا را تجربه می‌کنند BA.2 می‌باشد. یک مقاله از دانشگاه کینگز کالج لندن (KCL) که در مجله Lancet درج شده می‌گوید که افرادی که سه دوز واکسن گرفته بودند ۲۵٪ کمتر از سویه دلتا در مقابل اُمیکرون BA.2 در بیمارستان بستری شدند و دوران بیماریشان نیز حدود ۴ روز بوده است، اما کسانی که دوز بوستر نگرفته بودند حدود ۸ روز در اثر اُمیکرون و ۱۰ روز در اثر دلتا دوره بیماری با علامت داشتند. شیوع مجدد کرونا در کشورهایی که پروتکل‌ها را تخفیف دادند باعث شد که مسئولان بهداشت انگلستان از دولت برای اجباری شدن دوباره ماسک و برگشت برخی پروتکل های دیگر درخواست کنند، چون سرعت انتقال و واگیری زیر سویه‌های جدید بسیار بیشتر از سابق است و افزایش حجم ابتلا در جامعه منجر به فشار عدیده بر مراکز درمان و بهداشت خواهد شد که این می‌تواند خطرزا باشد. هرچند دولت انگلستان کماکان بر طرح زندگی مسالمت‌آمیز با کووید۱۹ تأکید دارد و با بازگشت پروتکل ها و قرنطینه موافقت نکرد. این در حالی است که طبق پیش‌بینی پژوهشگران، میزان بستری ناشی از کرونا در انگلستان از میزان مشابه در سال گذشته نیز بالاتر رفته است.

نتیجه می‌گیریم اطلاعات موجود حاکی است که زیر سویه‌های جدید اُمیکرون خیلی سریع تر از سویه غالب BA.1 و BA.2 نیستند و اشکال بالینی جدیدی نیز ندارند لذا خبرسازی و ایجاد وحشت در جامعه جایگاهی ندارد، هر چند انباشت مبتلایان  که مبتلا به اقسام کم خطرتر اُمیکرون باشند، می‌تواند منجر به تولید انبوه مراجعه به بیمارستان‌ها و بستری شود که برای کارایی دستگاه‌های تشخیص و درمان و بیمارستان‌ها خطرناک بوده و می‌تواند آنها را فلج نماید. دولت‌ها نیز باید توجه داشته باشند که در پاندمی دو چیز است که می‌تواند خطرساز باشد، یکی تغییر رفتار در قدرت همه‌گیری و شدت بیماری زایی ویروس کووید۱۹ و دومی ظرفیت و قدرت پاسخگویی مراکز بهداشت و درمان به امواج اپیدمی است.
لذا هرچند در اثر جهش‌های مکرر و سیر پاندمی اکنون با سویه‌های کمتر کشنده اُمیکرون در جهان مواجه هستیم و سایر واریانت‌های خطرناک مثل آلفا، بتا و دلتا از رونق افتاده‌اند اما قدرت انتشار سریع اُمیکرون و زیر سویه‌های آن می‌تواند منجر به آمار ابتلای بالا و هجوم به مراکز درمانی و افزایش نرخ بستری شود که این می‌تواند باعث زمینگیری مراکز و کادرهای درمان شده و خطرآفرین شود.
بنابراین دولت‌ها باید در کاهش پروتکل‌ها و بازگشایی خدمات و مدارس احتیاط لازم را براساس پیش‌بینی و محاسبات اپیدمیولوژیست‌ها حتی به‌صورت منطقه ای داشته باشند.

از نکات مهم دیگر تکمیل دوز بوستر در جامعه و درنظر گرفتن دوز چهارم برای گروه‌ها و سنین پرخطر می‌باشد.
 
 
دکتر حسن رودگری
مدیر پژوهش سازمان نظام پزشکی

سازمان نظام پزشکی ج.ا.ایران
معاونت آموزشی و پژوهشی
 
به کوشش:
دکتر بابک پورقلیج
ادامه مطلب

BA.2: آیا سویه بدتری از اومیکرون در راه است؟

BA.2: آیا سویه بدتری از اومیکرون در راه است؟

اخیرا صحبت هایی از یک زیرگروه ژنتیکی اومیکرون به نام BA.2 به خصوص در آمریکا می شود که بسیار سریع تر از اومیکرون می باشد. سوال این است که خطر آن برای جهان چقدر است؟

طبق اعلام WHO اومیکرون ساب واریانت هایی مثل BA.1.1 ، BA.2 و BA.3 دارد که اختلافاتی در نوع جهش های ژنتیکی خود با یکدیگر دارند. نوع BA.2 در آمریکا معروف به Stealth Omicron هست (به معنی یواشکی یا دزدکی) چون ضمن سریع تر پخش شدن، حامل جهش هایی است که باعث میشود نتوان به راحتی این زیر سویه را از نوع دلتا با تست های PCR روتین افتراق داد. البته WHO سویه Stealth را به دنبال اومیکرون یک واریانت نگران کننده با VoC می داند، هرچند آمریکا هنوز آن را تحت تحقیق برمی شمرد.

طبق نظر پروفسور فرانسوا بالو از دانشگاه UCL لندن، فرق بین دو ساب واریانت BA.1 و BA.2 اومیکرون حدود ۲۰ جهش می باشد. نسل این دو سویه خواهر، ماه ها پیش از نسل والد جدا شده و یکی ناشی از دیگری نیست. از بین این جهش ها فقط چندتا باعث اختلاف جزیی در رفتار آنها می شود، بنابرین ابتلا به یکی ایمنی بر علیه دیگری می دهد و احتمال عفونت مجدد با ساب واریانت دیگر کمتر است. ضمنا دلیلی بر قدرت دور زدن سیستم ایمنی و یا ایجاد بیماری شدیدتر برای آنها فعلا وجود ندارد.

 

چه روی داده است؟

در اومیکرون اصلی BA.1 یک جهش حذفی کوچک به صورت deletion 69-70 وجود دارد که باعث تغییر در ساختار پروتئین Spike میشود که می تواند از تست PCR مخفی بماند و جزء S منفی میشود و از این طریق نتیجه تست قابل شک به اومیکرون بوده و با تست تخصصی دیگر می توان سویه را شناسایی نمود اما در ساب واریانت BA.2 یا همان Stealth که معروف به یواشکی است، این جهش حذفی وجود ندارد و علیرغم اومیکرون بودن، نتیجه تست قابل اشتباه با سویه های دیگر و به خصوص واریانت دلتا در PCRهای روتین خواهد بود.

آمریکا ۹۶ سکانس ژنتیکی BA.2 را در GISAID ثبت نموده که به ۱۵۰۰۰ سکانسی که پیشتر از ابتدای پاندمی ثبت شده بود، اضافه گردید.

در حال حاضر اومیکرون اصلی BA.1 عامل ۹۸٪ ابتلاهای جدید در جهان است اما در دانمارک نوع BA.2 یا همان Stealth در حال فزونی است (شیوع ۲۰٪ در ابتدای ژانویه و ۴۵٪ در انتهای ژانویه) و از ابتدای ماه گذشته تدریجا سویه غالب شده و فعلا در ۴۰ کشور دیگر نیز شناسایی گردیده، هرچند فعلا مستندی بر شدیدتر بودن و یا مقاومت آن در مقابل واکسن موجود نیست.

طبق مطالعه دانمارکی ها BA.2 یا اومیکرون یواشکی حدود ۱/۵ برابر سریعتر از خود اومیکرون انتشار می یابد و البته انها نیز مدرکی مبنی بر شدیدتر بودن بیماری ناشی از آن نیافتند اما میگویند که می تواند موج ابتلا ایجاد نماید.

دکتر آندره گارسیا از سازمان نظام پزشکی آمریکا می گوید با آمار افزایشی اومیکرون Stealth در دانمارک، هندوستان و انگلستان می توان پیش بینی نمود که موج ابتلا آن ممکن است تدریجا جهان را تحت تاثیر قرار دهد. این در حالی است که اکنون ۸٪ موارد جدید کووید۱۹ در آمریکا از نوع اومیکرون استیلث می باشد.

 

واکسیناسیون و سویه جدید کرونا

دکتر پیتر هوتز از دانشگاه تگزاس میگوید که در شرایط فعلی با توجه به اثرگذار بودن واکسن ها بر تمامی واریانت ها بهتر است پوشش دوز سوم را گسترش داد. وی معتقد است دوز بوستر (البته منظور ایشان فایزر و مادرنا در آمریکاست) می تواند بین ۳۰ تا ۴۰ برابر آنتی بادی های خنثی کننده ویروس را افزایش دهد و ماندگاری اثر بوستر به نسبت دوزهای اولیه بیشتر است. طبیعتا رعایت پروتکلهای بهداشتی نیز کمک موثری است.

نتیجه می گیریم هرچند در طول دو سالی که از پاندمی کرونا میگذرد، تدریجا با ظهور اومیکرون از شدت بیماری و کشتار ناشی از پاندمی تا حدی کاسته شد اما دوران کرونا هنوز به پایان قطعی خود نرسیده و اکنون دوره سویه های سریع می باشد تا دوره سویه های شدید. شاید به زودی کرونا مثل سرماخوردگی سریع الانتشار و فصلی شود و یا حداکثر خطر آن شبیه انفلوانزا باشد، هرچند هنوز باید منتظر بود تا گذر زمان، عوارض دیرهنگام و یا طول کشنده احتمالی کووید۱۹ را به ما بنمایاند. عمر حضور SARS-CoV-2 به کمی بیش از دو سال رسید و ما اکنون بسیار در مورد خودش می دانیم اما هنوز دانش ما در مورد عوارض و آثار مزمن آن در صورتی که وجود داشته باشد بسیار کم است.
پوشش گسترده تر واکسیناسیون به خصوص در جوامع کم درآمد و یا با آمار بالای بیماری های نقص ایمنی همانند AIDS و یا غیره می توانند از بروز واریانت های جدیدتر و یا خطرناکتر بکاهد. کشورهای برخوردار و WHO در این خصوص مسئولند.

 

 دکتر حسن رودگری
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

كارگروه تازه هاى علمى كرونا
سازمان نظام پزشكى كشور
معاونت آموزشی و پژوهشی

منابع:
-ama.assn.org/what-ba2-or-stealth-omicron-variant
-gavi.org/new-ba2-subvariant
-livescience.com/stealth-omicron

به کوشش:
دکتر بابک پورقلیج

ادامه مطلب

آیا سویه اومیکرون خطرناک است؟ آنچه نیاز داریم در مورد سویه جدید کرونا بدانیم

آیا سویه اومیکرون خطرناک است؟ آنچه نیاز داریم در مورد سویه جدید کرونا بدانیم

ماه گذشته WHO بر اساس گزارشات رسیده از آفریقا واریانت جدید و نگران کننده B.1.1.529 را با نام اومیکرون Omicron معرفی نمود‌. این واریانت اکنون در بسیاری از کشورهای جهان شناسایی شده و بزودی بقیه جهان نیز آن را تجربه خواهند کرد. 

این واریانت سریع‌تر از نوع اولیه آلفا منتشر می‌شود اما مقایسه سرعتش با دلتا هنوز نامعلوم است. فرد مبتلا می‌تواند ویروس را به همه و واکسینه شده‌ها نیز منتقل کند حتی اگر خود علامتی نداشته باشد. هنوز در مورد شدت بیماری ناشی از اومیکرون نمی‌توان قاطعانه نظر داد هرچند به گفته پروفسور فاوچی رییس انستیتو آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا، گزارشات ابتدایی حاکی از خفیف و متوسط بودن آن است.  

انتظار می‌رود واکسن ها در مقابل بیماری شدید، بستری شدن و مرگ کماکان مقاومت کنند، هرچند امکان ابتلای واکسینه‌ها وجود دارد. در مورد درمان های موجود هنوز مطالعات بر روی اومیکرون ادامه دارد. 

دکتر فرید عبدالله رئیس مرکز تحقیقات ایدز و سل از بیمارستان پرتوریا در آفریقای جنوبی که مراقبت از ۴۲ بیمار مبتلا به اومیکرون را بر عهده داشته می‌گوید تعداد کمتری از مبتلایان به نسبت واریانت های قبلی نیازمند اکسیژن شدند (تنها ۳۰٪) و شیوع علائم در زمان پذیرش هم کمی متفاوت‌تر (از جمله شیوع کمتر علائم تنفسی) و هم خفیف تر از سویه‌های قبلی بوده و بیماران نیز جوان تر از قبل بودند. از این ۴۲ نفر ۳۲ نفر (حدود ۷۶٪) یا واکسینه نبودند و یا معلوم نبود که واکسن دریافت داشتند. تمامی ۹ نفری که دچار علائم ریوی کووید۱۹ گشته و بستری بودند را غیرواکسینه‌ها تشکیل می‌دادند، از جمله یک کودک.  

گزارشات از سایر مراکز درمانی آفریقای جنوبی نیز حاکی از تجربه مشترک با پرتوریا می‌باشد و مدت ماندگاری بیماران در بیمارستان نیز کوتاه‌تر از سابق است. البته مبتلایان آن‌ها نیز جوان تر بوده و ۸۰٪ زیر ۵۰ سال هستند که شاید علتش پوشش بهتر واکسیناسیون در طیف سنی بالای ۵۰ سال در منطقه است. دکتر نتساکیسی مالولکه از بیمارستان پرتوریا می‌گوید تا تاریخ ۷ دسامبر (۱۶آذر) از ۱۵۱۱ مورد شناسایی شده، ۱۱۳ نفر کودک زیر ۹ سال بودند (۷٪). 

نظر دکتر امیلی گرلی، اپیدمیولوژیست دانشگاه جان هاپکینز نیز موافق خفیف تر بودن بیماری ناشی از اومیکرون است، اما هرچند سران دولتها در ابتدای پاندمی کرونا بسیار کند واکنش نشان دادند اما اکنون در مقابل این واریانت خفیف عکس العمل تند و تیزی دارند و محدودیت‌های سفر را تشدید نمودند. 

هنوز بهترین راه مقابله با پاندمی کرونا و واریانت‌های جدیدش همان واکسیناسیون، پوشیدن ماسک، رعایت فاصله اجتماعی، پرهیز از هرگونه تجمع و ضدعفونی دست و سطوح آلوده است. 

تست‌های روتین تشخیصی همانند آنتی ژن و PCR هنوز می توانند بگویند که شما به یکی از واریانت ها مبتلا هستید ولی برای تعیین نوع واریانت و از جمله اومیکرون نیاز به تست های تخصصی تر است. قانون قرنطینه حداقل ۱۰ تا ۱۴ روزه فعلا برای این واریانت نیز صادق می‌باشد. 

نتیجه می‌گیریم واریانت جدید احتمالا نوع خفیفی از بیماری را ایجاد می‌نماید هرچند مطالعات ادامه دارد، لذا بنابر توصیه WHO بهتر است عکس العملی متناسب با آن داشته باشیم و از ایجاد التهاب و تشویش غیرضروری در جامعه خودداری کنیم گرچه توصیه‌های بهداشتی، تسریع واکسیناسیون و انتظار برای اطلاعات بیشتر ادامه دارد. 

طبیعی است که در ایران نیز به زودی اومیکرون را با همان اختلافات جزیی بالینی تجربه کنیم، اما با توجه به گسترش واکسیناسیون و ماهیت خفیف‌تر این سویه قاعدتا نباید تجربه تلخ پیک پنجم با دلتا را داشته باشیم. 

همکاران پزشک به اختلافات جزیی بالینی در تشخیص‌ها که با علائم ریوی کمتر، احساس کوفتگی بیشتر، شیوع کمتر اختلال بویایی/چشایی و سن پایین تر همراه است، توجه داشته باشند. شاید غلبه واریانت اومیکرون بر سایر سویه‌های قبلی با توجه با خفیف بودن علایم و عوارض آن، پایانی بر وحشت پاندمی کرونا باشد البته به شرطی که بعدا برای آن عارضه جدی گزارش نشود و یا واریانت غلبه کننده بدتری از راه نرسد. 

پوشش گسترده و جهانی واکسیناسیون مهمترین عامل پیشگیری از تولید واریانت جدید می‌باشد و سخن سعدی را اکنون بهتر می فهمیم که: 

بنی آدم اعضای یکدیگرند/ که در آفرینش ز یک گوهرند/

چو عضوی به درد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار/

لذا اکنون کشورهای ثروتمند باید همزمان با خود به واکسیناسیون در کشورهای کمتر برخوردار بپردازند. 

 

دکتر حسن رودگری

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

 

منابع:

-CDC.gov/7.12.2021 شانزده آذر

-medpagetoday.com/6.12.2021 پانزده آذر

-standard.co.uk/7.12.2021

ادامه مطلب