لطفا برای کاهش گسترش آلودگی ویروس کرونا در سطح شهرها و هم برای کمک به سلامت پاک‌بان‌های عزیز و افراد درگیر در چرخه جمع‌آوری و بازیافت زباله، دستکش و ماسک استفاده شده را فضاهای عمومی رها نکنیم.

ضمنا لطفا آنها را را از زباله خانگی و اداری جدا نمایید.

لطفا قبل از دور انداختن ماسک و دستکش‌های استفاده شده، حتما آنها را درون کیسه جداگانه و دربسته‌ای قرار دهید و درون سطل‌های زباله بیندازید.

از توجه شما به رعایت این نکات تشکر می‌کنیم.

در این فایل صوتی دکتر علی عراقی فوق تخصص بیماری های ریه به پاتوفیزیولوژی سندرم دیسترس تنفسی ARDS می‌پردازند.

همانطور که می‌دانید، درصدی از بیماران مبتلا به کرونا دچار ARDS می‌شوند و بنابراین آشنایی همکاران پزشک با این موضوع اهمیت ویژه‌ای دارد.

این فایل صوتی (حدود ۲۵ دقیقه‌ای) را گوش کنید:

شامل مراقبت، كنترل عفونت و مواد ضدعفونی كننده، تشخيص آزمايشگاهی، درمان و ارجاع بيماران مشكوک، محتمل و قطعی
همراه با توصيه‌های سلامت محيط و كار.

دانلود دستورالعمل کشور کرونا ویروس (PDF)

این دستورالعمل با هدف انسجام و مدیریت یکپارچه و تقویت برنامه‌های مداخلاتی اجرایی تهیه و تدوین گردیده است:

تهیه شده توسط: وزرات بهداشت درمان و آموزش پزشکی با همکاری وزارت آموزش و پرورش

لینک دانلود دستورالعمل (PDF)

این راهنما به منظور استفاده عموم در خصوص حفاظت فردی در برابر ویروس جدید Coronavirus ترجمه و تهیه شده و محتوای آن عینا برگرفته از وبسایت سازمان بهداشت جهانی (WHO) است.

 دانلود راهنما (فایل PDF)

از آنجایی که یکی از علایم مهم بیماری ناشی از ویروس کرونا تب است، در اینجا قصد داریم شما را با روش‌های اندازه‌گیری تب و انواع دماسنج آشنا کنیم.

تب چیست؟

به افزایش درجه حرارت بدن تب گفته میشود.

درجه حرارت بدن به وسیله ترمومتر (دماسنج یا تب گیر) اندازه گیری می‌شود.

دمای طبیعی بدن چقدر است؟

جالب است بدانید که دمای بدن انسان در طول ساعات مختلف شبانه روز کمی تغییر می‌کند و معمولا هنگام عصر‌ بین نیم تا یک درجه بالاتر است. اما روش اندازه‌گیری تب هم در نمایش دمای دقیق مهم است.

برای اینکه سردرگم نشویم و در شرایط همه‌گیری کرونا، لطفا در حال حاضر این اعداد را معیار قرار دهید:

تب (برای بیماری کرونا) بر اساس روش اندازه‌گیری:

- پیشانی: ۳۸:۵ (و بالاتر)

- زیرزبانی: ۳۸.۵ (و بالاتر)

- زیربغل: ۳۷.۸ (و بالاتر)

توجه کنید که میزان دقت روش اندازه‌گیری پیشانی، نسبت به دیگر روش‌ها کمتر است.

قبل از استفاده از دماسنج نکات زیر بایستی رعایت شود:

- ابتدا دمای اطاق بایستی در حد متعادل باشد،

- بیمار لباس مناسب پوشیده باشد،

- بلافاصله قبل از کنترل تب مایعات و نوشیدنی های بسیار گرم یا سرد مصرف نکرده باشد،

- در کنار یا مقابل منابع گرمایشی و یا سرمایشی نباشد،

- در معرض تابش مستقیم آفتاب نبوده باشد و در انتها از وسیله اندازه گیری مناسب بصورت صحیح استفاده نمود.

انواع دماسنج:

١-دماسنج های جیوه‌ای شیشه ای:

با این دماسنج می توان تب را از طریق دهان یا زیر بغل اندازه گیری کرد این دماسنج شیشه ای بوده ویک مخزن جیوه ای در انتهای آن دارد و در لمس بدنه دماسنج متوجه خواهید شد که بدنه آن مثلثی شکل است.

نحوه استفاده:

ابتدا دماسنج را با پنبه آغشته به الکل ضدعفونی کرده سپس دماسنج را خوب تکان بدهید. مراقب باشید که باید آن را به طرف پائین بگیرید. تا جیوه لااقل تا سطح ۳۵.۳ درجه سانتیگراد پایین بیاید. سپس دماسنج را زیر بغل یا زیر زبان بیمار قرار دهید. بعد از ۳ دقیقه آنرا بیرون آوردید. همانطور که گفته بودیم بدنه این دماسنج مثلثی شکل است. دماسنج را به صورت افقی نگه دارید، به گونه ای که لبه تیز بدنه آن رو به شما باشد. اگر خط بالا رفتن جیوه را از مخزن مشاهده نمی‌کنید دماسنج را به آرامی بین دو انگشت خود حرکت دهید تا خط جیوه را ببینید که روی چه عددی قرار گرفته. این عدد دمای بدن بیمار است.

٢-دماسنج های نواری یا پلاستیکی:

این دماسنج معمولا برای کودکان استفاده میشود. حاوی کریستال مایع بوده که با حرارت تغییر رنگ میدهد.

دما سنج را به مدت ۶٠ ثانیه روی پیشانی دهید و از روی تغییر خطوط و رنگ آنها درجه حرارت را بخوانید. (نکته: قبل از استفاده دقت فرمایید تاریخ انقضای دماسنج تمام نشده باشد).

توجه: این نوع دماسنج کاربردش بسیار آسان است و ممکن است نشان دهند که فرد تب دارد اما هیچگاه به اندازه سایر دماسنج‌ها دقیق نیستند.

٣-دماسنج دیجیتالی:

معمولاً سریعتر و دقیق تر عمل می‌کند. این دماسنج ها اندازه و اشکال گوناگونی دارند و در دو نوع لمسی و غیرلمسی می‌باشند.

- دماسنج های دیجیتالی لمسی:

این دماسنج‌ها برای ثبت دمای بدن از سنسورهای حرارتی الکترونیکی استفاده می‌کنند. بسته به نوع طراحی، آنها را می‌توان در مقعد (مقعدی)، دهان (دهانی) یا زیربغل (زیربغلی) یا گوش (گوشی) استفاده کرد.

- دماسنج های دیجیتالی غیر لمسی:

این دماسنج‌ها برای اندازه‌گیری دمای شریان گیجگاهی در پیشانی، از مادون قرمز استفاده می‌کنند. این نوع دماسنج می‌تواند بدون تماس با بدن دمای بدن را اندازه گیری کنند.

برخی از دماسنج های دیجیتال از نوع غیر لمسی لیزری هستند. که از طریق لیزر بر روی سطح پیشانی و بدون تماس درجه حرارت بدن را نمایان میکنند.

- دماسنج دیجیتال گوشى: 

که دماسنج تیمپانیک هم نامیده مى‌شود، از اشعه مادون قرمز براى اندازه‌گیرى دماى بدن از طریق مجرای گوش استفاده مى‌کنند. در میان دماسنج‌های دیجیتال، اندازه‌گیری با روش گوشی نسبت به پیشانی دقت بیشتری دارد.

برای استفاده از دماسنج دیجیتالی گوشی، نوک دماسنج را  به سادگی درون کانال گوش قرار دهید و نتیجه اندازه گیری در مدت یک ثانیه به دست می آید.

دستورالعمل های عمومی برای استفاده از دماسنج یا تب سنج:

1- دستان خود را حداقل به مدت ۲۰ ثانیه با صابون و آب گرم بشویید.

2- از دماسنج تمیز (دماسنجی که در آب سرد شسته شده، یا با الکل تمیز و شده) استفاده کنید (در مورد نحوه تمیز کردن دماسنج‌های دیجیتالی به دفترچه راهنمای آنها مراجعه کنید)

3- به مدت 5 دقیقه قبل از سنجش دما، نه چیزی بخورید و نه چیزی بنوشید.

4- تب سنج را حدود 40 ثانیه در یک محل مشخص نگه دارید البته این زمان در برخی تب سنج های دیجیتال کمتر است.

5- خواندن را تا نقطه ماکزیمم یا حداکثر افزایش دما بر روی نمایشگر ادامه دهید.

6- معمولاً هنگامی که مقدار دمای نهایی نمایش داده شود، دماسنج علامت هشداری مثل یک صدای بوق می‌دهد. اگر همچنان دماسنج را در جای خود نگاه دارید، دما ثابت می­‌شود.

7- پس از مصرف، دماسنج را حتما تمیز کنید.

دکتر بهنام ثبوتی
فوق تخصص بیماری های عفونی کودکان
دانشگاه علوم پزشکی ایران

وقتی که ما اخبار همه گیری یک بیماری عفونی همچون کرونا را می شنویم، می خوانیم یا می بینیم ممکن است مضطرب بشویم و نشانه های استرس را داشته باشیم.

استرس در هر فردی طبیعی است و در افراد در معرض خطر و نزدیکان آنها بیشتر دیده می شود در زمان همه گیری یک بیماری عفونی لازم است که هم به سلامت جسمی و هم به سلامت روانی خودمان دقت داشته باشیم و بدانیم چه موقع از دیگران کمک بگیریم.

باید بدانیم که نشانه های استرس مجموعه ای از پاسخ های رفتاری، فیزیکی، هیجانی و شناختی هستند که همگی از شاخصه های اضطراب و استرس می باشند.

نشانه‌های‌ استرس

اول: نشانه‌های رفتاری

- افزایش یا کاهش سطح انرژی و فعالیت

- افزایش مصرف سیگار یا موارد مشابه آن

- افزایش تحریک پذیری به شکل زود عصابی شدن و جر و بحث کردن زیادی

- مشکل در خوابیدن و استراحت کردن

- گریه کردن زیاد

- اضطراب بیش از حد

- تمایل به تنها ماندن

- برای هر چیزی دیگران را سرزنش کردن

- مشکل در برقرای ارتباط و گوش دادن به حرف دیگران

- مشکل در کمک کردن یا کمک گرفتن از دیگران

- خوشحال و شاد نبودن

دوم: نشانه‌های جسمی

- دل درد یا اسهال

- سردرد و درد جاهای دیگر بدن

- کاهش اشتها یا خوردن بیش از حد

- تعریق زیاد یا احساس لرز

- لرزش دست یا پرش عضلات

- زود ترسیدن از هر چیزی

سوم: نشانه های هیجان

- مضطرب بودن یا ترسیدن بیش از حد

- احساس افسردگی

- احساس گناه

- احساس عصبانیت

- احساس قهرمان بودن، سرخوشی یا شکست ناپذیری

- بی توجهی به همه چیز

- احساس غمگینی بیش از حد

چهارم: نشانه های شناختی

مشکل در به یاد آوردن چیزها و کارها

- احساس گیجی

- مشکل در خوب فکر کردن و تمرکز

- مشکل در تصمیم گیری

چگونه استرس خود را کاهش دهیم؟

اولین کار این است که از همان ابتدا آخر ماجرا را ببینید:

اگر خودتان یا نزدیکان در مواجهه زیاد با بیماری هستید طبیعی است که بخواهید همه اخبار را بدانید ولی به یاد داشته باشید که توجه‌تان را به زندگی روزمره از دست ندهید و مدت زمان خواندن و شنیدن و دیدن اخبار مربوط به بیماری را محدود کنید.

دومین کار این است که به اخبار «صحیح و درست» دسترسی پیدا کنید:

اگر در معرض خطر هستید باید با شنیدن اخبار بتونید اطلاعات کافی و درست در مورد بیماری به دست بیاورید و خودتان را در برابر آن محافظت کنید.

به حرف افراد یا منابع خبری گوش دهید که قابل اعتماد هستند. برای مثال ما در سایت کرونا (Corona.ir) تمام تلاش خودمان را می‌کنیم که مطالب آموزشی صحیح را در دسترس شما قرار بدهیم.

سومین کار این است که از روش‌های عملی برای کاهش استرس استفاده کنید:

- نفس های عمیق بکشید، حرکات کششی انجام بدهید، دست و صورت را بشویید و اگر ممکن باشد در برنامه های سرگرم کننده مجازی شرکت کنید.

- سعی کنید بین اتفاقات استرس زا وقفه بیندازید، یعنی بعد از یک کار و فعالیت سخت و دشوار کمی شادی کنید.

- از هر فرصتی برای رسیدن به آرامش استفاده کنید مثلاً به آرامی وغذای سالم بخورید، خواب، ورزش و فعالیت جسمی مناسب داشته باشید و با دوستان و آشنایان از طریق ایمیل یا تلفن یا فضای مجازی در تماس باشید مطالعه کنید، به موسیقی گوش کنید، دوش بگیرید و تا آنجا که میتوانید با اعضای خانواده یا یکی از کارکنان یا مشاوران گروه بهداشت و درمان و درد و دل کنید.

- از کشیدن سیگار و قلیان و مصرف مواد مخدر و داروهای محرک و مشروبات الکلی بپرهیزید. برای رفع نیازهای احتمالی جسمی و روحی برنامه داشته باشید که در صورت لزوم کجا برید و چگونه کمک بگیرید.

پس لازم است که به جسم و روح و روان خودمان توجه کنیم، بنابراین:

- علائم زودس استرس را بشناسیم.

- به یاد بیاوریم که چگونه تجربیات قبلی موفق زندگی مان میتوانند برای حل مشکلات کنونی کمک کنند و با کمک آنها احساسات و هیجانات خودمان را در وقایع ناخواسته به خوبی کنترل کنیم.

- بدانیم که احساس استرس، افسردگی، احساس گناه یا عصبانیت برای همه ما بعد از همه گیری بیماری های عفونی یک اتفاق طبیعی است.

با دوستان و آشنایان که آنها هم دچار استرس شده اند در مورد نگرانی ها صحبت کنیم، تلاش کنیم اخبار و اطلاعات موثق داشته باشیم. اطلاعاتی را جمع آوری کنیم که با کمک آنها به درستی بتوانیم احتمال خطر را حدس بزنیم و احتیاطات لازم را داشته باشیم. از منابع معتبر اطلاع رسانی همچون روابط عمومی های وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی یا دانشگاه‌های علوم پزشکی استفاده کنیم.

- هم خودمان و هم اعضای خانواده را از شنیدن و دیدن اخبار نگران کننده و آسیب رسان فضای مجازی حفظ کنیم.

- سعی کنیم در مورد چیزهایی غیر از بیماری صحبت کنیم و به یاد خودمان بیاوریم که موارد مهم و مثبت زیادی در زندگی هستند که باید به آنها توجه کرد.

- و از همه مهمتر لازم است که با توکل به خدای بزرگ، عبادت و دعا و کمک به دیگران روح و روان خودمان را تازه کنیم.

لطفا سایت Corona.ir را نیز در جهت افزایش آگاهی، به دیگر دوستان و عزیزان‌تان معرفی نمایید.

دکتر بابک قلعه‌باغی

دکتر مریم یزدانپناه

در شرایطی که خبر ویروس کرونا از همه جا به‌گوش می‌رسد باید مراقب برخی تاثیرات جانبی و روانی ناشی از آن باشیم و نگرانی بیش‌از‌حد به خودمان راه ندهیم. در اینجا می‌خواهیم با اختلالی به نام «خودبیمار پنداری گروهی» آشنا شویم.

اختلال خود بیمار پنداری گروهی چیست؟

خود بیمار پنداری گروهی هنگامی است که افراد احساس بیماری می‌کنند، ولی دلیلی برای بیماربودن آنها وجود ندارد.

آنها فکر می کنند که مبتلا به بیماری خطرناکی مثلاً یک عفونت شدید شده اند.

این اختلال می تواند در جمعی همچون کلاس، اداره، یک شهر یا همه کشور دیده شود.

آیا اختلال خود بیمار پنداری گروهی اتفاقی شایع است؟

این پدیده هزاران سال است که در جوامع بشری تجربه شده است و به نظر می رسد خیلی شایع تر از آن است که در پزشکی روزمره تشخیص می دهیم.

علائم خود بیمار پنداری گروهی چیست؟

علائمی که افراد تجربه می کنند بنا به نوع بیماری که فکر می کنند به آن مبتلا شده اند متفاوت خواهد بود مثلاً

- سردرد

- گیجی

- بی حالی

- احساس تنگی نفس

- سرفه های مکرر

- درد قفسه سینه

- لرز

- گلودرد و...

علت خود بیمار پنداری گروهی چیست؟

در اکثریت قریب به اتفاق موارد علت آن محرک های ناگهانی محیطی همچون همه گیری یک بیماری عفونی است.

وقتی که چنین اتفاقی می افتد بسیاری از افراد احساس می کنند که علائم آن بیماری را دارند.

در بسیاری از موارد یک نفر بطور واقعی درگیر بیماری است و بسیاری از افراد دیگر بدون علائم واقعی خودشان را بیمار می پندارند.

چرا افرادی که در جریان اختلال خود بیمار پنداری گروهی قرار می گیرند احساس بیماری می کنند؟

بروز ناگهانی این اختلال به میزان تاثیرپذیری ما از استرس بستگی دارد.

بیمارانی که دچار علائم می شوند فکر می کنند واقعاً بیماری را گرفته اند که سبب اضطراب و نگرانی فراوان آنها شده است.

شبکه های اجتماعی مجازی و شایعات موجود می توانند از مهمترین عوامل زمینه ساز چنین بیمارانگاری گسترده بشوند.

آیا این خود بیمار پنداری فقط در ذهن ماست؟

نه این بیماری واقعی است!

افرادی که در چنین شرایطی قرار می گیرند واقعاً علائم بیماری را دارند و این علائم ذهنی نیست مثلاً واقعاً احساس تنگی نفس و لرز و تب می کنند یا واقعاً سردرد و گیجی دارند.

ولی این احساس واقعی قابل تایید از نظر پزشکی نیست و علائم به واسطه استرس و اضطراب ایجاد شده است نه عامل بیماری زا مانند ویروس کرونا و...

این اختلال بسیاری از افراد نرمال را درگیر می کند و این به معنای اختلال روانی این افراد نیست.

اختلال خود بیمار پنداری گروهی چگونه تشخیص داده می شود؟

موارد زیر ممکن است نشانگر چنین اتفاقی باشند:

- خیلی از افراد همزمان و بطور واقعی در جامعه بیمار باشند.

- معاینه بالینی و تست های آزمایشگاهی در افراد خود بیمار پندار طبیعی است.

- پزشکان نمی توانند در بررسی ها بیماری را در فرد تایید کنند.

الگوی بروز علائم هم می تواند شاهدی بر اختلال خود بیمار پنداری باشد از جمله:

- نوع بیماری هایی که گزارش می شوند.

- نوع افرادی که تحت تاثیر قرار می گیرند.

- راههای گسترش بیماری که با واقعیت بیماری هماهنگ نیستند.

با این وجود، وجود این علایم را نباید به راحتی به معنی خود‌بیمار پنداری تلقی کنید. ضمنا اگر هر یک از علائم زیر را داشتید باید به پزشک مراجعه کنید:

- بیماری ای که بیش از یک هفته تا 10 روز طول کشیده است.

- تب زیر زبانی بالاتر از 38.5 درجه سانتی گراد که چند روز طول کشیده است و ضعف و بی حالی قابل توجهی همراه آن دارید.

- گرفتگی شدید عضلانی.

- اشک ریزش فراوان.

- ضایعات یا تغییر رنگ قابل توجه پوستی.

- و تنگی نفسی که مانع انجام فعالیت های روزمره شما شده است.

آیا اختلال خود بیمار پنداری گروهی قابل پیشگیری و اجتناب است؟

از نظر علمی به خوبی راه‌های پیشگیری از این مشکل مشخص نشده است.

شاید بهترین و موثرترین روش این باشد که خودتان را از آن شرایط ذهنی و شایعات پیرامونی دور کنید. داشتن نگرانی در هر شخصی طبیعی است. اما نباید بیش‌ از حد به خودمان اضطراب و استرس وارد کنیم. ضمنا این نکته را هم در نظر داشته باشید که استرس بیش‌ازحد باعث ضعف سیستم ایمنی می‌شود و خودش یک عامل زمینه‌ساز برای ابتلا به بیماری‌ها است.

درمان اختلال خود بیمار پنداری گروهی چیست؟

در بیشتر موارد افراد با خروج از موقعیت استرس زا بهتر می شوند.

در اکثر موارد پس از ویزیت پزشکی و اطمینان دادن پزشک که واقعاً مشکل خطرناکی وجود ندارد علائمی بیماری در افراد کاهش یافته و از بین می رود.

بسیار مهم است که این افراد از قرارگیری دوباره در برابر عامل استرس زا محافظت شوند.

زندگی با اختلال خود بیمار پنداری گروهی

همگی ما در بسترهای گوناگون اجتماعی همچون مدرسه، محل کار و خانواده هستیم که در همه این موارد استرس و اضطراب به راحتی به اشتراک گذاشته می شود.

پس هوشمندانه تلاش کنیم تا در دام اضطراب محیط اطرافمان گرفتار نشویم.

فکر نکنیم که وقتی کسی در اطراف ما بیمار است، ما هم حتماً بیمار می شویم.

این بهترین کاری است که از دست همه ما برای مواجهه با چنین مشکلاتی پیش می آید.

دکتر بابک‌ قلعه‌باغی

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع